مقاله پژوهشی
امکان پرسش از امر زشت در افق استتیک کانت

ارسلان آقاخانی؛ سید محمد رضا حسینی بهشتی؛ شمس الملوک مصطفوی

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 1-25

https://doi.org/10.22054/wph.2021.61093.1979

چکیده
  استتیک ایمانوئل کانت در نقد نیروی حکم همواره محل بحث‌ها و کشف نکات بسیاری در باب کالبدشناسی قوة ذوق و احکام مربوط به آن بوده است. مسائل استتیکی زمانة معاصر، پژوهش در امکان ادراک تأملی ناخرسندی و به‌تبع آن جایگاه زشتی را در اندیشة استتیک کانتی موردتوجه مفسران قرار داده است. زشتی و احکام مربوط به آن در ملاحظات پیشانقادی کانت در قیاس ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تدقیق در «می‌اندیشم هستم» (cogito sum)؛ راهی به جانب مبانی پرسش از وجود نزد مارتین هیدگر

مژگان احمدی

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 27-57

https://doi.org/10.22054/wph.2022.64750.2034

چکیده
  هنگامی‌که از cogito sum سخن می‌گوییم مرادمان چیست؟ اشارة این الفاظ در به‌کار بردنشان به چه چیزی است؟ نخستین بار به چه صورتی به دیده آمده‌اند؟ چه طور پیشرفت کرده‌اند؟ و هم‌زمان پیشرفت چه مفاهیمی هستند؟ مقالة حاضر بر آن است تا کوگیتو سوم را در ابعادی صوری و مفهومی موردبررسی قرار دهد. لذا از ساختار صوری و مفهومی کوگیتو سوم و چرایی و چگونگی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ناهم‌سنجگی تامس کوهن و نسبی‌انگاری

حسن امیری آرا

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 58-78

https://doi.org/10.22054/wph.2022.46162.1762

چکیده
  یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشة تامس کوهن (1922-1996)، فیلسوف و مورخ علم شهیر آمریکایی، «ناهم‌سنجگی» (incommensurability) است. به‌طورکلی، ناهم‌سنجگی به دو دستة روش‌شناختی (methodologic) و معناشناختی (semantic) تقسیم می‌شود. ناهم‌سنجگی روش‌شناختی ناظر به تغییر معیارهای (Standard Variance) ارزیابی و توجیه نظریه، از نظریه‌ای به نظریة دیگر است و ناهم‌سنجگی معناشناختی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی نسبت و تمایز میان جامعه‌مدنی و دولت، و چگونگی شکل‌گیری اراده عمومی در فلسفه سیاسی هگل

محسن باقرزاده مشکی باف

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 79-104

https://doi.org/10.22054/wph.2022.62228.1997

چکیده
  در این مقاله پس‌ازآنکه نگارنده به لحاظ نظری به بررسی رخدادهای سیاسی- اجتماعی و چگونگی تکوین نظریه جامعه مدنی پرداخت به سراغ فهم و بررسی تکوین اراده عمومی در جامعه مدنی و دولت و دیالکتیک میان آن‌ها در اندیشه سیاسی هگل می‌رود. هگل نخستین فیلسوف تاریخ فلسفه است که به‌طور آگاهانه جایگاهی استراتژیک برای جامعه مدنی قائل می‌شود؛ و از ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی انتقادی معرفت‌شناسی فضیلت ناب زگزبسکی

عباس خسروی بیژائم؛ محمد سعیدی مهر؛ سید علی علم الهدا؛ غلامحسین خدری

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 105-137

https://doi.org/10.22054/wph.2022.50067.1816

چکیده
  در ارزیابی معرفت از منظر معرفت‌شناسی از یک سو نظریه‌هایی مانند مبناگرایی، انسجام گرایی و اعتمادگرایی و از سوی دیگر درون‌گرایی و برون‌گرایی مطرح شده است. معرفت‌شناسی فضیلت ناب، نظریه‌ای است که توسط لیندا زگزبسکی ارائه گردیده است. به نظر ایشان نظریه‌های معرفت‌شناسی هر دوره‌ای از نظریه‌های اخلاقی همان دوره متأثر است وی با الگوگیری ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ادراکات اعتباری: سنجش تعاریف ارائه‌شده و عرضه تعریف بدیل

حسین کلباسی اشتری؛ مهدی کوشکی

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 139-168

https://doi.org/10.22054/wph.2022.63401.2016

چکیده
  علامه طباطبائی از تعابیر گوناگونی برای تعریف ادراکات اعتباری بهره برده‌اند؛ اما هیچ‌یک از آن‌ها تمامی شاخص‌های یک تعریف مطلوب، مانند جامع بودن، مانع بودن، روشن‌تر و شناخته‌شده‌تر بودن معرِّف نسبت به معرَّف و غیره را دارا نیستند. لذا این نوشتار درصدد است تعریفی از ادراکات اعتباری ارائه کند که حتی‌الامکان ضمن رعایت الزامات فوق ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
رابطه عاطفه و جزء عقلانی نفس ازنظر ارسطو

مژگان محمدی

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 169-197

https://doi.org/10.22054/wph.2022.48613.1792

چکیده
  جایگاه عواطف در اندیشه ارسطو اغلب با نظریه وی درباره ضعف اراده شناخته می‌شود؛ لیکن مطالعه آثار وی نشان می‌دهد که عواطف نقش گسترده‌تر و پیچیده‌ای در فعالیت‌های ذهنی دارند. ازنظر او بین عواطف و دیگر کارکردها و فعالیت‌های ذهنی رابطه عمیق و دوسویه‌ای وجود دارد؛ به این نحو که هم عواطف بر کارکردهای جزء عقلانی نفس تأثیرگذار است و هم ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
واقع‌گراییِ صدرا و ویتگنشتاین

مهدی محمدی؛ اصغر واعظی

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 198-226

https://doi.org/10.22054/wph.2022.62258.1998

چکیده
  طباطبائی و مطهری فلسفة صدرا را یک فلسفة واقع‌گرایانه می‌دانند و در کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» مدعی نوعی واقع‌گرایی هستند. ایلهام دیلمان (Ilham Dilman) نیز معتقد است که رد واقع‌گرایی از سوی ویتگنشتاین سبب نمی‌شود که او یک تصوّرگرا باشد. بلکه ویتگنشتاین نیز به یک معنا واقع‌گرا محسوب می‌شود. این مقاله به بررسی و مقایسة واقع‌گراییِ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل و رد استدلال‌های تسلسلی و عدم امکان شناخت در گفت‌وشنود پارمنیدس افلاطون

محمدمهدی مقدس

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، صفحه 227-259

https://doi.org/10.22054/wph.2022.64007.2021

چکیده
  در این مقاله بخش نخست گفت‌وشنود پارمنیدس موردبررسی قرار می‌گیرد. این گفت‌وشنود دو چالش عمده را پیش روی نظریه صورت‌ها قرار می‌دهد که عبارت‌اند از: «استدلالات تسلسلی» یا «استدلال انسان سوم» و «عدم امکان شناخت.» ابتدا می‌کوشیم تا شرح دقیقی از بخش نخست این گفت‌وشنود به دست دهیم و در ادامه با تحلیل استدلالات پارمنیدس، ...  بیشتر