مقاله پژوهشی
آبشخورهای تعلیمی قابوس‌نامه در آراء حکمای یونان باستان بر اساس نظریّة بینامتنیّت ژرار ژنت

ابراهیم دانش؛ فرامرز جلالت

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 7-44

https://doi.org/10.22054/wph.2024.76481.2200

چکیده
  یکی از راه‌های علمی بررسی تعاملات ادبی و فرهنگی ملل، بررسی میزان و نحوة حضور بینامتنی عناصر زبانی، فرهنگی و اندیشگانی آن‌ها در متون ادبی یکدیگر است. مطالعة بینامتنی متون ادبی ایران و یونان باستان می‌تواند میزان و نحوة دادوستد ادبی، فکری و فرهنگی آن‌ها را به‌خوبی نشان دهد. از مهم‌ترین جلوه‌‌های مراودات فرهنگی ایران و یونان، تجلّی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی فلسفه
همگرایی حریم خصوصی و شفافیت، محدودیت‌های طراحی هوش مصنوعی

محمدعلی عاشوری کیسمی

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 45-73

https://doi.org/10.22054/wph.2024.75680.2183

چکیده
  هدف از این پژوهش نقد به رویکردی است که راهکار برطرف شدن چالش‌هایِ اخلاقیِ هوشِ مصنوعیِ را محدود به طراحی و اصلاحات فنی می‌داند. برخی پژوهش‌گران چالش‌های اخلاقی در هوش مصنوعی را همگرا تلقی می‌کنند و معتقدند این چالش‌ها همانطور که با ظهور سیستم هوش مصنوعی پدید آمدند، با پیشرفت و اصلاحات فنی آن مرتفع خواهند شد. در مباحثِ اخلاقِ هوش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی فلسفه
تحلیل و بررسی مفهوم «گزاره‌های لولایی» در نظام معرفتیِ ویتگنشتاین ( با تکیه بر کتاب «در باب یقین»)

محمد سعید عبداللهی؛ محسن جوادی؛ محمد لگنهاوسن

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 75-102

https://doi.org/10.22054/wph.2024.75844.2188

چکیده
  ویتگنشتاین در تاملات خویش در باب یقین و تحلیل‌های معرفت شناسانه‌اش، سخن از گزاره‌هایی به میان می‌آورد که آنها را «گزاره‌های لولایی» می‌نامد. این گزاره‌ها چه نقشی در نظام معرفتی ویتگنشتاین دارند؟ چه ویژگی هایی دارند و چند گونه اند؟ تفاوت و یا شباهت آنها با دیگر گزاره‌های قطعی مانند گزاره‌های ریاضی در چیست؟ موارد یاد شده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی فلسفه
مفهوم در پدیدارشناسی روح هگل

افشین علیخانی دهقی؛ محمد مشکات؛ محمد جواد صافیان

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 103-128

https://doi.org/10.22054/wph.2024.76202.2198

چکیده
  هگل در پدیدارشناسی روح می‌کوشد این دعوی خود را به روشنی تبیین کند که آن‌چه او آن را نظام علم می‌خواند تنها می‌بایست از طریق «زندگی مفهوم» سامان پیدا کند. در این مقاله تلاش خواهیم کرد نشان دهیم که اولاً هگل در پدیدارشناسی روح چه نقشی برای مفهوم قائل است، ثانیاً کاربست این واژه در این کتاب را بررسی کرده و از این خواهیم گفت که هگل ...  بیشتر

مقاله پژوهشی فلسفه
منطق واحد برای قضایای حقیقیه و خارجیه

اسدالله فلاحی

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 129-158

https://doi.org/10.22054/wph.2024.76962.2208

چکیده
  تفکیک منطق قضایای حقیقیه و خارجیه با تاریخ منطق در جهان اسلام ناسازگار است چرا که منطق‌دانان سینوی در مبحث احکام قضایا، روابط قضایای حقیقیه با قضایای خارجیه را بررسی کرده‌اند چنان که در مبحث قیاس، به بحث از اختلاط قضایای حقیقیه و خارجیه پرداخته‌اند و آشکار است که بیان روابط و اختلاطات تعدادی از قضایا در دو منطق مختلف ممکن نیست و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی فلسفه
خانه به مثابه موزه: بازسازی یک متن ترجمه شده بر اساس ساختارگشایی ژاک دریدا

حانیه سادات زنده باد؛ محمد منصور فلامکی؛ عبدالکریم رشیدیان؛ شادی عزیزی

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 159-185

https://doi.org/10.22054/wph.2024.75412.2176

چکیده
  خانه ها و موزه ها راویان مشترکی از جنس خاطره اند. بر خلاف سناریو ی هویّت مدرن که بدن را عاری از هرگونه خاطره ی فضایی می خواهد، فضا سازی در خانه ها به مثابه موزه ها مستعد گشایشی جهانی می باشند. این فضا مندی، حرکتی در"آستانه" است، با این قیاس که کاربران در یک موزه، انرژی ترکیب شده با فضای درونی موزه را امتداد می دهند. موزه بالذّات، آستانه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی فلسفه
خدای به‌مثابه معیار امر اخلاق و نسبت آن با مفهوم بیلدونگ در اندیشه متأخر فیشته

فرزاد کیانی؛ پروانه ولوی؛ سید جلال هاشمی؛ مسعود صفایی مقدم

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 187-210

https://doi.org/10.22054/wph.2024.77502.2216

چکیده
  فیشته در فلسفه متأخرش با مبنا قراردادن خدا در مقام معیار امر اخلاق، می‌خواهد یک پیوندی میان اخلاق و بیلدونگ شکل دهد که باعث تعالی و شکوفایی افراد در زندگی شود. فیشته برای رهایی از ثنویت دکارتی و برخلاف اسپینوزا که جوهر همه چیز را طبیعت درنظر می‌گیرد، خدا یا واحد را وجود نابی می‌داند که با نوری که بر هستی می‌تاباند زندگی را در عالم ...  بیشتر

مقاله پژوهشی فلسفه
تاملی بر کتاب ‌هفتم سیاست ارسطو در پرتوی فلسفه سیاسی سقراطی

شروین مقیمی

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 211-238

https://doi.org/10.22054/wph.2024.75971.2193

چکیده
  فلسفه سیاسی سقراطی معطوف به تربیت نفس‌های مستعد برای چرخیدن به سوی بهترین شیوه زندگی، یعنی شیوه زندگی فلسفی، است. روایت افلاطونی از این شیوه زندگی، متضمن معنایی مضیّق است، به طوری که تحصیل آن، جز از رهگذر نفی اصولی شیوه زندگی سیاسی به مثابه یک شیوه زندگی با محدودیت‌های طبیعی، متصوّر نیست. اما فلسفه سیاسی سقراطی، منحصر به روایت افلاطونی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی فلسفه
بررسی پژوهش سملوایز با رویکرد استنتاج بهترین‌تبیین لیپتون و استنتاج‌هولمزی بِرد

احمدرضا نورمحمدی؛ مهدی مومنی‌نیا

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، صفحه 239-269

https://doi.org/10.22054/wph.2024.76667.2203

چکیده
  روش پژوهشی سملوایز در شناسایی علت ابتلا مادران به بیماری تب نفاس، برای چندین دهه مورد توجه فیلسوفان علم قرار گرفته است. برخی از معقولیت روش سملوایز برای مقایسه‌ی روش شناسی علمی، و برخی از این پژوهش برای توصیف و ارزیابی استنتاج علمی استفاده کرده‌اند. بااین‌حال، برغم توجه ویژه به پژوهش سملوایز، هنوز اتفاق نظری برای توصیف روش‌شناسی ...  بیشتر