نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر پسادکتری موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایرات

2 دانشیار فلسفه هنر دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

کربن در طرح عام تطبیقی خود، جایگاهی ویژه برای فلسفۀ تطبیقی هنر قائل است؛ فلسفۀ تطبیقی هنر با نشان دادن مشترکات انضمامی‌تر فرهنگ‌های دینی، امکان برابر نهی آن‌ها و کشف تناظرات موجود را سهل‌تر می‌کند؛ این رویکرد با روش «تأویل باطنی» یا پدیدارشناسی (البته پدیدارشناسی به معنایی کربن مراد می‌کند) میسر خواهد بود؛ این تأویل باطنی مبتنی بر دریافت خاصی از زمان و حقیقت است که فهم به معنای واقعی کلمه که چیزی جز «وعی» نخواهد بود را ممکن می‌سازند. به رأی کربن ما با این تأویل باطنی می‌توانیم بدون درافتادن به دام تناقض‌گویی، قرابت‌های موجود میان اجزاء یک اثر هنری در گوشه‌ای از عالم را با ساختارهای مشابهی که در مکان‌های دیگر یافتنی هستند، مقایسه کنیم و تطبیق دهیم؛ کاری که در صورت توفیق مهیا کننده زمینه‌های گفتگو در دیگر عرصه‌ها نیز خواهد بود. تلاش ما بر این بوده است تا با بررسی این تلاش تطبیقی کربن، به فهمی از الگویی که بر مبنای آن، این «فلسفه تطبیقی هنر» رخ می‌دهد، دست یابیم؛ کاری که با طرح نمونه‌هایی از نوشته‌های کربن که در این چهارچوب قرار میگیرند، صورت پذیرفته است؛ ازاین‌رو نوشتار حاضر با معرفی عناصر روش شناسانه‌ای آغاز میشودکه هانری کربن در تدوین فلسفه تطبیقی هنر به کار می‌بندد و با پژوهشی در تحلیل‌های او در این چهارچوب پایان خواهد پذیرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Corbin's Phenomenological Approach to Comparative Philosophy of Art”

نویسندگان [English]

  • seyed rahman mortazavi 1
  • Amir Nasri 2

1 post doctorate scholar in iranian institute of philosophy

2 Associate Professor in Philosophy of Art, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran;

چکیده [English]

This paper is about Corbin's investigations in aesthetics. These investigations are a part of his universal project named "comparative theology". Corbin's comparative aesthetics is founded on his perception of phenomenology; the one he calls "tawil". So in a successful comparative effort, all phenomena must be compared to its sources. So for a comparative aesthetics, we should search for common sources, and these common sources can only be reached by esoteric tawil. This esoteric tawil based on a special perception on time and truth. And this perception makes real understanding, i.e. "Waai" possible. Henry Corbin contents only with this esoteric tawil, we can compare tow works of art with extreme geographical distance. A task Corbin claims to do. We try to find out that pattern which Corbin's comparative aesthetics is based on; so this paper begins, presenting methodological elements of this comparative aesthetics and is to be ended by Corbin's analysis in this field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Henry Corbin
  • Phenomenology
  • Tawil
  • Comparative aesthetics
بینای مطلق، سعید. (1384). «جایگاه صورت در هنر دینی»، جاویدانخرد، دورۀ 7، شمارۀ 16.
پازوکی، شهرام. (1382). مقالات دربارۀ هانری کربن: به انضمام در گفتگو با وی، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
سهروردی، شهاب‌الدین. (1374). فی حقیقه العشق یا مونس العشاق، تهران: مولی.
سهروردی، شهاب‌الدین. (1356)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران: انستیتو ایران‌شناسی فرانسه در ایران.
کربن، هانری. (1371). ابن‌سینا و تمثیل عرفانی، ترجمۀ انشاء الله رحمتی، تهران: جامی.
کربن، هانری. (1392)، اسلام ایرانی، چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی ج 1، ترجمه انشا الله رحمتی، تهران: سوفیا.
کربن، هانری. (1394)، اسلام ایرانی، چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی ج 2، ترجمه انشاء­الله رحمتی، تهران: سوفیا.
کربن، هانری. (1395)، اسلام ایرانی، چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی ج 3، ترجمه انشاء­الله رحمتی، تهران: سوفیا.
کربن، هانری.  (1392ب). انسان نورانی در تصوف ایرانی، ترجمۀ فرامرز جواهری نیا، تهران: گلبان.
کربن، هانری.  (1393). تخیل خلاق در عرفان ابن عربی، ترجمۀ انشاء الله رحمتی، تهران: جامی.
کربن، هانری. (1384). روابط حکمت اشراق و فلسفه ایران باستان، ترجمۀ ع روح بخشیان، تهران: اساطیر.
کربن، هانری.  (1392ج). فلسفه ایرانی، فلسفه تطبیقی، ترجمۀ سید جواد طباطبایی، تهران: مینوی خرد.
کربن، هانری. (1390الف). معبد و مکاشفه، ترجمۀ انشاء الله رحمتی، تهران: سوفیا.
کربن، هانری. (1390ب ). واقع ا‌نگاری رنگ‌ها و علم میزان، ترجمۀ انشاء الله رحمتی، تهران: سوفیا.
Bamford, Christopher. (1998). Esotericism Today: The Example of Henry Corbin, introduction to Corbin, Henry, The Voyage and the Messenger: Iran and Philosophy. Translated by Joseph Rowe, Berkeley, California: North Atlantic Books.
Corbin, Henry. (1997). Alone with the Alone: Creative Imagination in the Sufism of Ibn ‘Arabi, Princeton, New Jersey: Bollingen Series XCI, Princeton University Press.
Corbin, Henry. (1986). Temple and contemplation, translated by James W. Morris London: Islamic publications.
Corbin, Henry. (1978). From Heidegger to Suhrawardi, Paris:No pub.
Dermot, Moran. (2000), An introduction to phenomenology, London and new York: Rutledge