نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• علی مرادخانی

هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران شمال

چکیده

این مقاله تأملی است در باب تعامل میان مابعدالطبیعه و علوم که نمونهای از آن در عصر پیشمدرن، در نظام ارسطو تحقق یافت. با این حال، این تعامل به تدریج با ظهور انقلاب علمی، به ویژه علم کلاسیک، در قرن هفده و هجده، در عصر مدرن تضعیف شد. در قرن نوزده، پیدایش پوزیتیویسم موجب شد تا مابعدالطبیعه معناداری خود را از دست بدهد و بیرون از حوزه شناخت و در قلمرو امیال و عواطف قرار گیرد. در قرن بیستم، فلسفهها و نظامهای مابعدالطبیعی در معنای سنتی خود نتوانستند علوم را هدایت کنند و از طریق مطرح کردن مسائل تخصصی در حوزههای زبان و منطق، به نوعی از علوم اعلام استقلال کردند اگرچه، این استقلال، از مابعدالطبیعه و فلسفه در برابر فناوری و علم حمایت کرد اما در این میان، مابعدالطبیعه نقش مهم خود را در طرح عقلانیت در حوزة علوم از دست داد. این مقاله پس از یک مقدمة مختصر به توضیح این مسئله میپردازد و استدلال میکند که این مسئله امری فنی و علمی نیست بلکه به حیات بشر مربوط میشود.

کلیدواژه‌ها

• مابعدالطبیعه
• علوم
• تعامل
• گسست
• عقلانیت

عنوان مقاله [English]

The Necessity of Interaction between Metaphysics and Sciences: An Analysis

نویسنده [English]

• ali morad khani

چکیده [English]

This paper is a reflection on the interaction between metaphysics and science that has been existed since the pre-modern epoch, an example of which was actualized in Aristotle's system of metaphysics and science. Yet, this interaction was gradually undermined by the advent of scientific revolution especially the classic period of science in the 17th and 18th century in modern epoch. In the 19th century, the appearances of positivism caused metaphysics lose its meaningfulness and laid it aside from the realm of episteme and then put it in the sphere of tastes, emotions and passions. In the 20th century, philosophies and metaphysical systems, in the common sense, failed to direct sciences and claimed a sort of independence from sciences through raising technical problems in fields of language and logic. However, this independence supported metaphysics and philosophy versus techno-science, in the meanwhile metaphysics lost another main role, the raising rationality in the field of sciences. This article explains this problem after a brief introduction and argues that pursuit of this issue is not a technical-academic problem but a matter of human life

کلیدواژه‌ها [English]

• Metaphysics
• sciences
• Interaction
• diremption
• Rationality