نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حامده راستایی ¹
• نیره کاظمی ²

¹ استادیار موسسه آموزش عالی آل طه، تهران، ایران

² محقق

چکیده

جبر و اختیار یکی از موضوعات دراز دامن در تاریخ تفکر بشر است. برای حل مسئله اختیار انسان، اراده به عنوان یکی از مبانی اصلی فعل اختیاری مورد توجه فلاسفه بوده است. فلاسفه‌ای همچون ابن‌سینا و ملاصدرا با رد تسلسل در مبانی فعل اختیاری، اراده را از مبانی فعل اختیاری و از اموری می‌دانند که خود مضطر و مجبور است و با اینحال انسان را به سبب داشتن اراده ولو اراده‌ای مضطر، مختار می‌دانند. علامه جعفری از جمله متفکرینی است که با دقت‌های روانشناسی و انسان شناسی خود، با تفکیک امور ارادی و انواع اراده‌های انسان، عامل مهم و اصلی در اراده را تسلط «من» یا «ذات انسان» دانسته است. مشکل مضطر بودن اراده انسان در تحلیل‌های علامه جعفری و بیان نقش من یا ذات انسان در حصول اراده، به نحو مطلوبی تبیین شده است، من یا ذات انسانی با افزایش علم و آگاهی، قدرت و تسلط بیشتری یافته، در نتیجه تأثیر عوامل جبری کم و عاملیتِ انسان در افعال بیشتر خواهد شد. همچنین در نگاهی دیگر، ایشان با طرح حیات معقول برای انسان، خواستنِ انسان را در سطحی فراتر از خواهش‌های طبیعی و جبری و در سایه عقلانیت و وجدان قرار می‌دهد که می‌تواند بعد جدیدی از اختیار را برای انسان مطرح کند.

کلیدواژه‌ها

• اختیار
• من یا ذات
• تسلسل اراده
• منشأ اراده
• حیات معقول

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Critical analysis of the forced origin of will from the point of view of Allameh Jafari (RA)

نویسندگان [English]

• Hamedeh Rastaei ¹
• Nayere Kazemi ²

¹ Assistant Professor of Philosophy, Ale- Taha Institute of Higher Education, Tehran, Iran.

² researcher

چکیده [English]

Predestination and discretion is one of the long-standing topics in the history of human thought. In order to solve the problem of human free will, the will as one of the main foundations of voluntary action has been the focus of philosophers. Philosophers such as Avicenna and Mulla Sadra, by rejecting the sequence in the foundations of voluntary action, consider will to be one of the fundamentals of voluntary action and one of the things that are forced and forced, and yet they consider man to be free because he has a will, even if it is a forced will. Allameh Jafari is one of the thinkers who, with his psychological and anthropological precisions, by distinguishing volitional matters and types of human wills, considered the dominance of "I" or "human nature" to be the most important and main factor in the will. The problem of the distress of human will has been favorably explained in the analyzes of Allameh Jafari and the expression of the role of the ego or human nature in achieving the will. I or the human nature has gained more power and mastery with the increase of knowledge and awareness, as a result, the influence of algebraic factors will decrease and human agency in actions will increase. Also, in another view, with his plan for a reasonable life for humans, he places human desires on a level beyond natural and forced desires and under the shadow of rationality and conscience .

کلیدواژه‌ها [English]

• Free will
• .self or essence
• sequence of will
• origin of will
• sensible life