نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا توکلی ¹
• مجید صادقی حسن آبادی ²

¹ دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشیار فلسفه و کلام دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

«نفس قدسی» اصطلاحی است که از سوی فلاسفه غالباً برای نام بردن از نفسی که شدید‌الحدس است، استفاده می‌شود. ملاصدرا و قاضی سعید هر دو معتقد به پیوند میان این نفس با نفس نبی هستند، همین امر موجب ضرورت شناخت ویژگی‌های آن می‌‌‌‌شود. در این نوشتار که با مراجعۀ مستقیم به آثار آن‌ها صورت گرفته است. در گام اول ویژگی‌های نفس قدسی را تبیین کرده و سپس با بررسی نسبت نفس قدسی و نفس نبوی، مسألۀ امکان دستیابی سایر انسان‌ها به مرتبۀ نفس قدسی مورد ارزیابی قرار گرفته است. در حقیقت باید گفت اختلاف مبانی هستی‌شناسانه و انسان‌شناسانۀ ملاصدرا و قاضی سعید موجب اختلاف آرای این دو اندیشمند شده است. صدرالمتألهین بر مبنای اصالت‌ وجود و تشکیک وجود، حرکت جوهری و اتحاد عاقل و معقول، مراتب تشکیکی را برای نفس قدسی از صاحب حدس تا نفس نبی قائل است، لیکن قاضی سعید که این مبانی را نپذیرفته است، مصادیق نفس قدسی را منحصر در نفس ناطقه ملکوتی و نفس کلی می‌داند. با وجود این تفاوت نظر ظاهری، نسبت نفس قدسی با نفس نبی و سایر نفوس انسانی در اندیشۀ این دو فیلسوف بزرگ، بسیار به هم نزدیک است تا حدی که نمی‌توان اختلاف آرای آن‌ها را در حد اشتراک لفظی نفس قدسی در سیستم فلسفی ایشان دانست.

کلیدواژه‌ها

• نفس قدسی
• حدس
• نبی
• ملاصدرا
• قاضی سعید قمی

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Sacred Soul from View Point of Mulla Sadra and Qazi Saeed Qomi

نویسندگان [English]

• zahra Tavakoli ¹
• Majid Sadeghi hasan abadi ²

¹ PhD Student of Transcendent Philosophy, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

² Associate Professor of Philosophy and Kalam, University of Isfahan, Isfahan, Iran;

چکیده [English]

The "Sacred Soul" is a term used by philosophers to often name a person who is severely alike. Mulla Sadra and Qazi Saeed both believe in the connection between this soul and the soul of the Prophet, which necessitates the recognition of its characteristics. In this paper, by direct reference to their works, in the first step, the features of the sacred soul are explained and then, by examining the relation of the holy soul and Prophetic soul, the question of the possibility of access of other human beings to the standard of the soul is evaluated. It must be said that the difference between the ontological and anthropological grounds of Mulla Sadra and Qazi Saeed has led to a difference of opinion between the two thinkers. According to the omnipotence of the existence and the formation of existence, the essential movement and the union of the intelligent and the intelligible ranks the arrogance for a sacred soul from the man that can Conjecture to the soul of the Prophet, but Qazi Saeed who did not accept these bases, reveals the instances of a sacred soul in the universal soul and the soul. Despite this difference in appearance, the relationship of the soul with the soul of the Prophet and other human populations in the thoughts of these two great philosophers is very close, to the extent that their difference of opinion cannot be regarded as a literal contribution of a sacred soul in their philosophical system.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sacred Soul
• Conjecture
• Prophet
• Mulla Sadra
• Qazi Saeed Qomi