فلسفه
ضرورت و تصادف در رساله‌ی دکتری مارکس

علی کرباسی زاده اصفهانی؛ میلاد عمرانی

دوره 20، شماره 77 ، فروردین 1403، ، صفحه 85-112

https://doi.org/10.22054/wph.2024.75760.2186

چکیده
  مطابق تفسیر مارکس در رساله‌ی دکتری‌اش، در دستگاه دموکریتی، اتم‌ها در خلأ طبقِ ضرورتی کور حرکت می‌کنند. اطلاق لفظ تصادفی به‌نظام دموکریتی دلالت بر حرکتِ پیش‌بینی‌ناپذیر یا بدونِ علتِ اتم‌ها ندارد؛ بلکه حاکی از عدم وجود طرح و نقشه‌ی پیشین یا غایتی مشخص در خلقِ جهان‌هاست. گویی که اتم‌ها به سمت و سویی می‌روند که انتهای مسیر آن، ...  بیشتر

لزوم و ضرورت در تفکر ابن‌سینا

میلاد عمرانی؛ فرشته نباتی

دوره 14، شماره 54 ، تیر 1397، ، صفحه 122-148

https://doi.org/10.22054/wph.2018.9167

چکیده
  در تفکر ابن‌سینا مادۀ قضایا سه نوع است: امکان، ضرورت و امتناع. در یک تقسیم‌بندی صرفاً ساختاری با ضرورت منطقی و ضرورت فلسفی مواجه‌ایم، ملاک این تقسیم‌بندی، محمول بکار گرفته شده در قضایا است. اگر به ضرورت با ملاکی ساختاری نگریسته نشود، باز دو نوع ضرورت خواهیم داشت. ضرورت منطقی‌ای که ملاک آن اصل امتناع تناقض است. محمولاتی که چنین خاصیتی ...  بیشتر