نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی کرباسی زاده اصفهانی ¹
• میلاد عمرانی ²

¹ دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشجوی دکتری فلسفه عصر جدید، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مطابق تفسیر مارکس در رساله‌ی دکتری‌اش، در دستگاه دموکریتی، اتم‌ها در خلأ طبقِ ضرورتی کور حرکت می‌کنند. اطلاق لفظ تصادفی به‌نظام دموکریتی دلالت بر حرکتِ پیش‌بینی‌ناپذیر یا بدونِ علتِ اتم‌ها ندارد؛ بلکه حاکی از عدم وجود طرح و نقشه‌ی پیشین یا غایتی مشخص در خلقِ جهان‌هاست. گویی که اتم‌ها به سمت و سویی می‌روند که انتهای مسیر آن، خلقِ عوالم است. اپیکور برخلاف دموکریتْ قائل به وجود ضرورتی تخطی‌ناپذیر در حرکات اتم‌ها نیست و انحراف اتم از خطِ مستقیم را به‌عنوان سنخی حرکت تصادفی وارد نظام اتمیستی‌اش می‌کند. با انحراف به‌مثابه حرکتی تصادفی است که اساساً خلق جهان‌ها آغاز می‌شود. پس پایه‌ی خلقِ جهان‌ها، تصادف {یا بخت} است. اپیکور هم قائل به حرکتِ تصادفی اتم‌هاست، هم در روند خلق جهان‌ها هیچ طرح و نقشه‌ی پیشینی‌ای را مفروض نمی‌گیرد. تصادف اپیکوری، هم حاکی از نفیِ غایت است و هم حاکی از حرکاتِ تصادفی اتم‌ها در انحراف از خطِ مستقیم.

کلیدواژه‌ها

• مارکس
• دموکریت
• اپیکور
• ضرورت
• تصادف

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Necessity and Chance in Marx's Doctoral Thesis

نویسندگان [English]

• Ali Karbasizadeh Esfahani ¹
• Milad Omrani ²

¹ Associate Professor of Philosophy Depatment, , University of Isfahan, Isfahan, Iran

² PhD Student of Philosophy of new testament , University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

According to Marx's interpretation, in the Democritean system, atoms move in a vacuum according to a blind necessity. Applying the word "accidental" to the Democritus system does not imply the unpredictable or causeless movement of atoms; rather, it indicates the absence of a prior plan or specific end in the creation of the worlds. It's as if the atoms are moving in one direction, the end of which is the creation of worlds. Epicurus, unlike Democritus, does not believe in the existence of an inviolable necessity in the movements of atoms and includes the declination of the atom from the straight line as a sign of accidental movement in his atomistic system. It is with declination as an accidental movement that basically the creation of worlds begins. So the basis of the creation of worlds is chance. Epicurus believes in the accidental movement of atoms, and in the process of creating the worlds, he does not assume any prior plan. Epicurean chance indicates both the negation of the end and the accidental movements of atoms in declination from a straight line.

کلیدواژه‌ها [English]

• Marx
• Democritus
• Epicurus
• Necessity
• Chance