نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه

چکیده

ملاصدرا میان گفتار و نوشتار تفاوت جوهری نمی­بیند. با تمایز برتری گفتار خداوند بر متنِ او از گفتارِ انسان نسبت به نوشتار او، به این نتیجه می­رسیم که بر اساس تبیین ملاصدرا از ماهیت و فرآیند زبان، نوشتار انسان عادی بر گفتار او، بدون لحاظِ موارد استثنایی، برتری دارد. با معیار «دوری یا نزدیکی به حقیقت» دربارۀ گفتار و نوشتار انسان، دو مشکلِ دریافت حقیقت و تبدیل حقیقت به اعتبار فراروی ماست. تلقی برتری گفتار بر نوشتار انسان، شنونده را در زمانِ گفتار نگاه می دارد و آشکار بودن قصد گوینده از گفتار، شنونده را وادار به ایستایی در همان معنای ظاهر می­کند. در حالی که نوشتار از پویایی بیشتری برخوردار بوده و به خواننده اجازه تحلیل لایه های بطون متن را می دهد. دو اصل در فرآیند زبان با تبیین ملاصدرا فهمیده می­شود: 1. تعقل پیش از سخن گفتن/نوشتن 2. تجزیه و تحلیل عقلانی هر متن یا سخن توسط مخاطب.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Priority of Human Writing over Speech from Mulla Sadra viewpoint

نویسنده [English]

  • Narges Zargar

Phd in Islamic Philosophy and Theology, Tehran University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Mulla Sadra believes that there is no difference between writing and speech in their essence. By separation of God speech from human speech, we come to this conclusion that based on Mulla Sadra’s philosophy of language and his explanation of language process; human writing is prior over his speech. If achieving of Truth is our criterion, there would be two difficulties in regard to human speech and writing: human mistakes in achieving truth; changing concepts into the agreed words in the process of language. Considering that human speech is prior over his writing, causes the listener, for understanding meaning of the speech, to be confined to the time and situation of the speech; whereas, reading the text causes the reader to analyze all possible meanings of the text. Based on Mulla Sadra’s view, there are two principles in the process of language: rationality before speaking/writing, and analyzing any speech or text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "God speech"
  • "human speech"
  • "human writing"
  • "language process"
قرآن مجید.
ابن عربی، محیی الدین. (بی تا). الفتوحات المکیه (فی اربع المجلدات). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ایازی، محمدعلی. (1379). «نقدی بر نظریه گفتاری بودن زبان قرآن». مجلۀ پژوهش های فلسفی ـ کلامی. شمارۀ 4. 190 ـ 199.
جوادی آملی، عبدالله. (1364). نرم افزار تدریس اسفار. جلد 7. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
خبازی کناری، مهدی؛ بالو، فرزاد. (1391). «مقایسۀ تلقی دریدا و ناصرخسرو در نسبت گفتار و نوشتار». دو فصلنامۀ فلسفی شناخت. شمارۀ 1/66. 27 ـ 40.
زرگر، نرگس. (1393). «تقدم فرآیندهای شناختی بر زبان در فلسفۀ زبان ملاصدرا». نشریۀ فلسفه. سال 42. شمارۀ 2. 55ـ71.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (بی تا. الف). اسرارالآیات. تصحیح محمد خواجوی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (1366. ب). التفسیر القرآن الکریم. تصحیح محمد خواجوی. قم: بیدار.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (1981 م.). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. الطبعه الثالثه، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (1360).الشواهد الربوبیه. تصحیح سید جلال الدین آشتیانی. مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (بی تا. ب). اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. تهران: انتشارات آگاه.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (1361).المشاعر. تصحیح غلامحسین آهنی. چاپ دوم. اصفهان.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (1387). سه رسائل فلسفی (متشابهات القرآن، المسائل القدسیه، اجوبه المسائل). مقدمه، تصحیح و تعلیق سید جلال الدین آشتیانی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (1366. الف). شرح اصول الکافی. تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم. (1363). مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگی.
مجلسی، محمدباقر. (1404 هـ. ق). بحار الانوار. بیروت: مؤسسه الوفاء.
نکونام، جعفر. (1379). «زبان قرآن گفتاری یا نوشتاری». مجله پژوهش های فلسفی ـ کلامی. شمارۀ 3. 20ـ37.