نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمود هدایت افزا

پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

در مورد روش فلسفی ملّاصدرا، همواره این پرسش مطرح است که آیا تلاش این اندیشمند شیعی در مقام بهره‌گیری از مکاتب فکری مختلف، نظام معرفتی منسجمی را برای او به ارمغان آورده یا آنکه اقتباس‌هاى متعدّد وی از آراء متناقض اهل نظر، به التقاط اندیشه‌ها منجر شده است؟ طبعاً مطمئن‌ترین روش برای دست‌یابی به پاسخ این پرسش، بررسی یکایک مسائل مطرح شده در حکمت متعالیه، به ویژه مسائلی است که صدرا در آن‌ها دعوی نوآوری دارد.
در این راستا، نوشتار پیش رو درصدد بررسی سخنان متفاوت صدرا در باب «هیولای اولی» است، اینکه صاحب أسفار ضمن اذعان به ترکیب انضمامی جسم از مادّه و صورت، با بیانات مبسوطی به دفاع از ایدۀ فیلسوفان مشّائی در مورد تحقّق خارجی «هیولا» به عنوان امری فاقد فعلیّت و صرف قابلیّت برمى‌خیزد و در قبال ناقدان این نگاه فلسفی خاصّه حکیم سهروردی موضع مى‌گیرد؛ امّا در عین حال برخی توصیفات وی از هیولای اولی، شباهت ویژه‌اى با سخنان سهروردی در تلویحات دارد. همچنین دعوی نوآوری ملّاصدرا پیرامون ترکیب اتّحادی مادّه و صورت و قول به وجود شوق در هیولا، به ترتیب با مراجعه به آثار حکمای إخوان الصّفا و رسالۀ «العشق» بوعلی مورد انکار قرار گرفته و نوآوری صدرا در این دو مسئله، محدود به برخی تبیین‌ها و براهین نوین وی دانسته شده است.

کلیدواژه‌ها

• ابن‌سینا
• قوّه و فعل
• سهروردی
• ترکیب اتّحادى
• إخوان الصّفا
• شوق هیولا به صورت
• رساله العشق

عنوان مقاله [English]

Evaluation of internal contradictions and innovations of Mulla Sadra's primary matter

نویسنده [English]

• Mahmoud Hedayatafza

Phd in Islamic Philosophy and Theology, Tehran University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Regarding the philosophical view of Shirazi, a persistent question is whether the efforts of Shiite thinkers in the use of different schools of thought, the knowledge coherent for him to be brought or the adaptations frequent votes of inconsistent from view, the combination of ideas led Is? Of course, the surest way to reach the answer to evaluate each of the issues raised in transcendental philosophy, especially the issues that they claim Sadra innovation.In this context, the present article aims to examine what different Sadra on the "primary matter" is the owner of Asfar, while acknowledging the composition of the concrete body of matter and form, stating extensively to defend the idea of Peripatetic philosophers of external realization monster as it lacks only the ability to act and turns around and look for the critics, especially Hakim Suhrawardi's philosophical position is, but he described some of the primary matter, like a special statement on the implications of Suhrawardi. The lawsuit innovation Mulla Sadra on the composition of the union of matter and form and promises to delight in Monster, respectively, to the works of philosophers Ikhwan al-Safa and the essay "Ashaq" Bu-Ali denied the innovation Sadra these problems limited to some explanation and He is considered new arguments.

کلیدواژه‌ها [English]

• Avicenna
• potentiality and actuality
• combination by a way of unification
• the Brethren of Purity
• enthusiasm Monster