نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار فلسفه، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 کارشناس ارشد فلسفه غرب، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

با توجه به جایگاه نور در حکمت اشراق این سوال پیش می­آید که چرا سهروردی از یک سو نور را به جای وجود بر­گزیده و از سوی دیگر از شرق و غرب جغرافیایی که در مورد وطن به کار می­رود، استفاده می­کند.  پاسخ اصلی نوشتة حاضر اثبات جهان­میهنی اشراقی از منظر سهروردی است. در این مجال با بررسی هستی­شناسی نوری و به تبع آن معنای وطن از منظر حکمت اشراق به تحلیل جهان وطنی سهروردی می­پردازدیم. با­ توجه به اینکه سهروردی از یک سو در هستی­شناسی خود از نظام نوری استفاده
 می­کند و از سوی دیگر واژه­هایی مرتبط با مقولة وطن مانند شرق و غرب را به کار می­برد؛ هستی­شناسی­اش با مقولۀ وطن و به واسطۀ آن جهان­وطنی پیوند می­یابد. بر این اساس در اندیشۀ سهروردی نه تنها وطن همسان با هستی است بلکه باید گفت عین هستی به شمار می­رود و پهنای وطن به گسترۀ هستی امتداد می­یابد. در
اندیشۀ جهان وطنی سهروردی، چون انسان­ها متعلق به یک حیقیقت نوری­اند به لحاظ ذاتی میان آن­ها اختلافی نیست و به یک اندازه دارای حرمت هستند بنابراین مبنا هیچ یک از اختلافات عرضی مانند رنگ و زبان و خاک و... حق ویژه­ای را به گروهی خاص
 نمی­دهد و هیچ گروهی را بر دیگری برتر نمی­کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Cosmopolitan of light as the Utopia of philosophy of cosmopolitan

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammadali Dibaji 1
  • mostafa abedi 2

1 Associate Professor, Farabi Pardis, Tehran University, Qom, Iran

2 MA in West Philosophy, Farabi Pardis, Tehran University, Qom, Iran

چکیده [English]

According to the place of light in the philosophy of illumination, this question arises that: Why Suhrawardi has used light instead of the divine being on one hand, and the longitude and latitude as homeland on the other hand?This article tries to prove the illuminate cosmopolitanism from Suhrawardi’s viewpoint. Suhrawardi’s cosmopolitan is investigated via the ontology of light and as a result, the meaning of homeland is explored from philosophy of illumination perspective. Since he has chosen light instead of being in ontological issues on one hand, and used the words associated with homeland including west and east on the other hand; his ontology is related to homeland and as a consequence, to cosmopolitanism. Accordingly, in his opinion, not only homeland is identical to existence but also it as the existence and the realm of homeland is expanded to all over the existence. In Suhrawardi’s cosmopolitan, since the humans belong to an ultimate reality, there is no difference among them and they are dignified in the same level. Hence, accidental differences including color, language, homeland and etc. do not offer specific right to a specific group and no group is superior to other.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cosmopolitan
  • Suhrawardi
  • illumination
  • east
  • west
قرآن کریم
ابراهیمی دینانی، غلام­حسین. (1386). شعاع اندیشه و شهود در اندیشۀ سهروردی. چاپ 7. تهران: انتشارات حکمت.
ابوریان، محمدعلی. (1372). مبانی فلسفه اشراق. ترجمۀ محمدعلی شیخ. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
ابن­سینا ابوعلی. (1400ق ). رسائل ابن­سینا. قم: انتشارات بیدار.
آشوری، داریوش. (1387). ما و مدرنیت. چاپ چهارم. تهران: نشر موسسۀ فرهنگی صراط.
اکبریان، رضا. (1388). جایگاه انسان در حکمت متعالیه ملاصدرا. چاپ اول. تهران: نشر علم.
دیباجی، سیدمحمدعلی. (1386). «فاعلیت الهی از دیدگاه سهروردی». فصلنامۀاندیشهدینی دانشگاه شیراز. دورۀ7. شمارۀ 24.
دیباجی، سیدمحمدعلی. (1390). «جایگاه نور در حکمت اشراق». فصلنامۀاندیشهدینیدانشگاه شیراز. دورۀ 11. شمارۀ 39.
سجادی، سید جعفر. (1373). فرهنگ معارف اسلامى. ج‏3، چاپ 3 ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). الابراج. مجموعۀ مصنفات ج3. تصحیح و مقدمۀ: سید حسین نصر. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). المشارع و المطارحات. مجموعۀ مصنفات ج1. تصحیح و مقدمۀ: هانری کربن. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). التلویحات الوحیه و العرشیه. مجموعۀ مصنفات ج1. تصحیح و مقدمۀ: هانری کربن. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). آواز پر جبرئیل، مجموعۀ مصنفات ج3، تصحیح و مقدمۀ: سید حسین نصر. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). بستان القلوب. رساله الطیر. مجموعۀ مصنفات ج3. تصحیح و مقدمۀ: سید حسین نصر. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). حکمه الاشراق، مجموعۀ مصنفات  ج2. تصحیح و مقدمۀ: هانری کربن. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). روزی با جماعت صوفیان. مجموعۀ مصنفات ج3. تصحیح و مقدمۀ: سید حسین نصر. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). عقل سرخ. مجموعۀ مصنفات ج3. تصحیح و مقدمۀ: سید حسین نصر. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). فی حاله الطفولیه. مجموعۀ مصنفات ج3. تصحیح و مقدمۀ: سید حسین نصر. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. ­(1380). فی­اعتقاد­الحکما. مجموعۀ مصنفات ج2. تصحیح و مقدمۀ: هانری کربن. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). قصه الغربه الغربیه. مجموعۀ مصنفات ج2. تصحیح و مقدمۀ: هانری کربن. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). کلمه التصوف. مجموعۀ مصنفات ج4. تصحیح و مقدمۀ: نجفعلی حبیبی. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی. (1380). لغت موران. مجموعۀ مصنفات ج3. تصحیح و مقدمۀ: سید حسین نصر. چاپ سوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
شجاری، مرتضی. (1388). انسان شناسی در عرفان و حکمت متعالیه. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
شهرزوری، شمس­الدین محمد. (1372). شرح حکمه­الاشراق. تصحیح: حسین ضیائی­تربتی. چاپ اول. تهران: انتشارات پژوهشگاه.
شیرازی، قطب الدین. (1315ق ). شرح حکمه الاشراق. تهران: چاپ سنگی.
صلیبا، جمیل. (1366). فرهنگ فلسفى. ترجمۀ منوچهر صانعی دره­بیدی. چاپ اول. تهران: حکمت.
عباس داکانی، پرویز. (1386). سهروردی و غربت غربی، چاپ اول، تهران: نشر علم.
فلوطین، (1977م ). اثولوجیا در: افلوطین عندالعرب. تحقیق عبدالرحمن بدوی. کویت: وکاله المطبوعات.
غزالی، ابو­حامد محمد. (1428). مجموعۀ رسائل الامام الغزالی. مشکاه­الانوار. منقحه و مصححه باشراف مکتب البحوث و الدراسات. بیروت: نشر دارالفکر.
کاپلستون، فردریک. (1392). تاریخ فلسفه. ج1. سیدجلال‌الدین مجتبوی. چاپ 7. تهران: نشر سروش.
کانت، ایمانوئل. (1378). معنای تاریخ کلی در غایت جهان وطنی. ترجمۀ منوچهر صانعی دره بیدی. نامۀ فلسفه. سال دوم. شماره سوم. تابستان.
کانت، ایمانوئل. (1362). بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق (گفتاری در حکمت کردار). ترجمۀ حمید عنایت و علی قیصری تهران: خوارزمی.
کربن، هانری. (1386). «زیارت شرق». مترجم انشالله رحمتی. ماهنامۀ اطلاعات حکمت و معرفت. شمارۀ 18. شهریورماه .
کربن، هانری. (1393). «معرفت اشراقی». ترجمۀ زینب سادات ابطحی. سهرودری پژوهی. علی اوجبی. چاپ اول. خانه کتاب.
کربن، هانری. (1393). «شهاب­الدین سهروردی». محمدحسین ساکت. سهرودری پژوهی. علی اوجبی. چاپ اول. خانه کتاب.
نصر، سید حسین. (1362). «شهاب الدین سهروردی مقتول». ترجمۀ رضا ناظمی. تاریخ فلسفه در اسلام. ج1.  به -کوشش م.م شریف.
نور بخش، سیما. (1384). نور در حکمت سهروردی. چاپ دوم. تهران: نشر شهید سعید محبی.
یزدان پناه، یدالله. (1389). شرح حکمه الاشراق. ج 1. چاپ اول. تهران: ناشر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
 
Brown, E. (2006). Socrates the cosmopolitan. Stanford Agora: An Online Journal of Legal Perspectives.
Brown, E. (2006). Socrates in the Stoa Companion to Socrates. Edited by Sara Ahbel-Rappe. Rachana Kamtekar. Copyright. Cambridge:  Blackwell Publishing Ltd.