نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در این نوشتة مختصر، مقصود نشان دادن لزوم لحاظ دو معنای وَلایت (با فتح واو) و وِلایت (با کسر واو) در نسبت با هم به عنوان بطون و ظهور یکدیگر و نه جدای از هم است. زیرا چنانکه خواهد آمد منشأ بسیاری از کج فهمی‌ها در این باب به همین جدایی میان این دو معنا و مشترک لفظی گرفتن کلمه ولیّ باز می‌گردد و اگر این دو معنا را مرتبط با هم لحاظ کنیم چنانکه در حکمت و فلسفه چنین اعتبار کرده‌اند مطلب به گونه‌ای دیگر خواهد شد و در فهم معنای آیات (از جمله سوره نساء آیه 59 و سوره مائده آیه 55) و روایات در این باره گشایشی پدید خواهد آمد که در غیر اینصورت منتفی خواهد بود. از طرفی این بحث نشان خواهد داد که قول مشهور فخر رازی در باب علم که از مقوله اضافه است نمی‌تواند به صفت ذات اضافه در نفس عالم تلقی گردد و تصور وی ظاهراً به اضافه محض باز می گردد که این امر خود البته در آثار فلسفی و کلامی وی قابل رسیدگی است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Valayat as the interior (baţin) and the ground of velayat and imamat

نویسنده [English]

  • reza soleiman heshmat

چکیده [English]

This brief essay is aimed at making clear the necessity of considering the two meaning’s of the Arabic word» Valy« in respect to Valayat (philia) and Velayat (politeia) in correlation with together as interiority (boţun) and manifestation (zohur) of one another and thus not in separation manner with each other. Since as it will be followed the origin of most misunderstandings in this subject refers to such separation between these two meanings of the word» Valy« and to be adopted them as equivocal,if we hold them relevant in respect of both letter and meaning such as in hikmat and Islamic philosophy is done,the feature of the matter will be changed and then it will appear for us some unfoldings on understanding of the meanings of the verses of Quran(included 59 of An-Nissaa and 55 of Al-Ma 'idah) and the respective revayat.
This inquiry will also show that the famous view of Fakhr al-din Razi concerning knowledge as the category of relation cannot be considered as so-called the relation-possessed attribute in the soul of the knower and thus his conception seems to be referred just to mere relation that of course which in turn needs an independent inquiry in his philosophical and theological woks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Valayat
  • Velayat
  • relation-possessed attribute
  • Intentionality
  • the respect of actuality
  • the respect of succession of effects
قرآن کریم
نهج‌البلاغه
ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله, (1403 ق). الاشارات و التنبیهات، الجزء الثالث فی علم ماقبل علم الطبیعه، الطبع الثانی، قم: دفتر نشر الکتاب.
ابن منظور، محمدبن جلال الدین. (1429ق). لسان العرب، ج 6، بیروت: دارالفکر.
الرازی، امام الفخر. (بی تا). التفسیر الکبیر، الجزء الحادی عشر و الجزء الثانی عشر، الطبعه الثالثه، بیروت:
جهانگیری، محسن. (1361).  محیی‌الدین بن عربی، تهران: دانشگاه تهران.
حافظ شیرازی، شمس الدین محمد. (بی‌تا)، دیوان حافظ. از روی نسخه مرحوم علامه محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: محمد.
سهروردی، یحیی بن حبش. (1355). مجموعة مصنفات شیخ اشراق،ج 2، تهران: هنری کربین.
صفی‌پور، عبدالرحیم. (بی‌تا). منتهی الارب فی الغته العرب، تهران: انتشارات فرهنگستان زبان.
طباطبائی، سید محمد حسین. (1332). اصول فلسفه و روش رئالیسم، جلدهای 1،2،3، با مقدمه و پاورقی شهید مرتضی مطهری، تهران: شرکت افست «سهامی عام».
مولوی بلخی، جلال الدین محمدبن‌محمد. (1390). مثنوی معنوی، دفتر ششم، بر اساس نسخۀ رینولد ا. نیکلسون، چاپ پنجم، تهران: هرمس.
مجلسی، محمدباقر. (1386).  بحارالانوار، ج 37، چاپ سوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
فارابی، ابونصر محمد. (1379). اندیشه‌های اهل مدینه فاضله، ترجمه و تحشیه سیدجعفر سجادی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
 Chamber's twentieth century dictionary. (1976). ed. A, M. Macdonald, Edinburgh reprinted.
Routledge encyclopaedia of philosophy .(1998). volume 2. First published ,New York.