نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• مینو حجت

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در قلمروی اخلاق، از طرفی مناقشات فراوانی در جریان است، و از طرفی، رسیدن به اجماع نهایت اهمیّت را دارد. هری جی. گنسلر سعی می­کند با الگوبرداری از منطق صوری، اصولی صوری­ را در اخلاق بازشناسد و طرحی را برای عقلانیّت اخلاقی پی افکند تا اخلاق را بر عقلانیّت مبتنی سازد و راهی به سوی این اجماع باز کند. به نظر می­رسد که این تلاش، در عین سودمندی، قرین توفیق نیست: اولاً، دعوی استنتاج قاعدة زرّین بر اساس اصولی صوری و برآمده از عقل محض و پیشین، و بنابراین مقبول همگان، پذیرفتنی نیست. ثانیاً، هیچ تقریری از قاعدة زرّین دقیق و خالی از هر نوع ­عیب و ایراد و کاستی نیست، وثالثاً، این قاعده برای حلّ اختلافات مهمّی که در اخلاق وجود دارد کارآیی ندارد. قاعدة زرّین برای اخلاق بسیار اساسی است، لکن با همة ابهام‌هایی که در آن هست؛ ابهام‌هایی که اختلافات در اخلاق را ممکن می­سازند.

کلیدواژه‌ها

• نقد نگرش گنسلر
• اصول صوری اخلاق
• قاعدة زرّین
• عقلانیّت اخلاقی

عنوان مقاله [English]

Is Ethics Based on Rationality? A Criticism of Gensler's Views on Moral Rationality

نویسنده [English]

• minoo hojjat

چکیده [English]

On the one hand, there are a lot of ongoing disputes in the realm of ethics and, on the other hand, it is very crucial for us to reach consensus over the issue of ethics. Harry J. Gensler tries to recognize rational patterns in our ethical thinking, modeling it after formal logic, and find formal principles in ethics to make a plan for moral rationality and open a way toward this common ground. But it seems to me that this attempt is not successful. Firstly, it is not plausible for us to infer the Golden Rule (GR) from a set of formal principles derived from pure (a priori) reason and thereby is not acceptable for all. Secondly, no version of GR is perfect, each one coming with its own potential defects. And thirdly, Gensler’s discussion does not make GR more efficient in solving major disagreements in ethics. GR is absolutely essential in ethics, but it comes with all the vagueness that accompanies it, through which disagreements become possible.

کلیدواژه‌ها [English]

• Criticism of Gensler’s view
• formal ethical principles
• the Golden Rule
• moral rationality