نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
هیئت علمی دانشگاه علامه طباطببایی
چکیده
تا پیش از ابن‌عربی و بنا بر سنت دیرینة به یادگار مانده از حکمای یونانی، محدودة ادراکات انسانی منحصر به عالم حس و عالم عقل بود. چون حس برای عقل به‌عنوان ابزار شناخت محسوب می‌شد، عقل، مُدرِک نهایی شمرده می‌شد. این عقل که مؤیّد به منطق بود علاوه بر اینکه مرجع کامل ادراک بود، داور نهایی نیز به حساب می‌آمد. در آن سنت فکری همۀ یافته‌ها از صافی عقل منطقی باید عبور داده شود تا صحت و سقم آنها معلوم گردد. ابن عربی طرحی نو می‌افکند و چالشی بزرگ پیش‌روی عقلِ منطقیِ سنتی می‌نهد. بی‌جهت نیست که مستشرقانْ وی را پر نفوذترین و بزرگ‌ترین نظریه‌پرداز نیمة دوم تاریخ اسلام دانسته‌اند و ملاقات وی را در سن نوجوانی با ابن رشد ـ پیر فلسفۀ آن روزگار ـ پایان راهی کهن و آغاز راهی نو تلقی کرده‌اند. راه نوی که ابن‌عربی پی افکند، گرفتن مرجعیت عقل و سپردن آن به خیال بود. اما خیالی که او مطرح ساخت معنایی منحصر به فرد داشت. امروزه پس از ظهور پست‌مدرنیسم و مورد تردید قرار گرفتن فرضیه‌های جدید در باب ماهیت انسان و عقلانیت و ابطال بسیاری از مسلّمات، اشتیاق به بازنگری در تاریخ تفکر و اندیشة شرقی نیز رو به افزونی نهاده است. از این‌رو ابن‌عربی برای ما و محققّان مغرب زمین هم‌زمان اهمیتی ویژه یافته است. از این‌رو، لازم است همة جوانب آراء و افکار وی با آگاهی‌های امروز مطالعه شود. این مقاله به دنبال تبیین دیدگاه ابن‌عربی در باب خیال و نقش و کارکرد آن در ساحت ادراک است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Ibn Arabi's Veiw about the Role of Imagination in the Process of Perception
نویسنده [English]
- davoud esparham
چکیده [English]
Befor Inb Arabi, according to the Helenistic view, the human perception was confined to sensations and objects of reason. And, for the sensation was regarded as an instrument for reason, the latter was thought as the final perceptive faculty. Furthermore, the reason supported by logics, was regarded as the final judge. In the mentioned thought tradition, all of findings should be assessed in the light of reason to their truth of falsity be determined. Ibn Arabi suggests a new worldview and makes the traditional conception of reason encountered to some main challengs. According to this fact, orientalists rightly have called him the largest and most influential thinker in the second half of Islamic age. Ibn Arabi's meeting with Averoes – the main philosopher of his age – is regarded as a kind of end for a long time tradition and the begining of a new route. The route Ibn Arabi founded is takig authority from reason and giving it to the imagination in an strict sense. Nowaday, after the rise of postmodernism and many challenges about modern hypothses about the nature of human being and rationality, and refutation of many modern assumptions, inclination to reassessment of oriental thoughts has been increased, and therefore, there is an increasingly interest in Ibn Arabi's views. Thus, it is necessary to all of his ideas are studied in the light of current streams of thoughts. This paper tries to study and explicate Ibn Arabi's views about the imaginantion and its role and function in the realm of perception
کلیدواژه‌ها [English]
- Ibn Arabi
- Imagination
- Imaginal Worlds
- Polarity
- hermeneutic
- Vision
- Reason
- intuition
- Isthmu
)