نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموختۀ دکتری فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی.
2 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
چکیده
درکتاب‌العلل که از اسناد محوری نوافلاطونیان است، دربارۀ امکان شناخت‌پذیری و نیز سخن گفتن از علت نخستین در باب‌های پنجم، هفدهم و بیست‌ویکم بحث شده است. پرسش این‌است زبان دین در کتاب‌العلل چگونه است و چگونه مسئلۀ بیان‌پذیری و شناخت‌پذیری علت نخستین تبیین می‌شود؟ در این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی به این یافته‌ها دست یافتیم که در کتاب‌العلل بطور مشخص از الهیات تنزیهی و سلبی سخن گفته می‌شود و الهیات سلبی مطرح‌شده در آن، هم درمعنای سلب و سکوت و هم در معنای الهیات سلبی تفضیلی است و معنای دوم غالب‌تر است و علاوه‌بر آن الهیات ایجابی درمعنای «آنالوژی استعاری» برای توصیف و بیان علت نخستین مطرح می‌شود؛ اما الهیات ایجابی نیز معنایی سلبی به‌معنای تفضیلی دارند؛ درنتیجه هردو راه سلبی و ایجابی به راه سلبی تفضیلی منجر می‌شود. علت نخستین، از حیث ذات و «آنچه او هست» با عقل، یا هر راه دیگری شناختناپذیر است؛ اما شناخت علت نخستین توسط علت دوم، یعنی عقل ممکن است؛ درنتیجه علت نخستین بیان‌پذیر و نیز شناخت‌پذیر است؛ شناخت آن «لمّی» نیست، بلکه انّی از طریق مخلوقات است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The language of religion in Book of Couses (Kitab al-Alal)
نویسندگان [English]
- Mastaneh Kakaiy 1
- hasan abasi hosein abadi 2
1 Graduated PhD of Philosophy, Allameh Tabtaba`i University. Iran.
2 Associated Professor of Islamic Philosophy and Theology, Payam-e-noor University, Theran, Iran.
چکیده [English]
In the Book of Causes, which is one of the central documents of the Neoplatonists, the possibility of knowing and speaking about the First Cause is discussed in chapters five and twenty-one. The question is what is the language of religion in the Book of Causes and how is the issue of Ineffability and knowability of the First Cause explained? In this article, we have reached the following findings using a descriptive-analytical method: in the Book of Causes, there is specific speak of deductive and negative theology, and the negative theology presented therein is both in the sense of negation and silence and in the sense of comparative negative theology; but the second meaning is more dominant, and in addition, positive theology is presented in the sense of “metaphorical analogy” to describe and express the First Cause. But positive theology also has a negative meaning in the sense of comparative; consequently, both the negative and positive paths lead to the negative comparative path. In terms of knowability, from the aspect of the First Cause, in terms of essence and “what He is,” He is unknowable by reason or any other means; But from the perspective of the first creature, which is Intelligence, knowledge of the First Cause is possible to the extent of intelligence; as a result, God or the First Cause is effable and also knowable; but knowledge of it is not "Prior" (Limi), but rather immediate through creatures.
کلیدواژه‌ها [English]
- language of religion
- negative theology
- analogy
- Book of Causes
- God
)