نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• معصومه رجب نژادیان ¹
• قربانعلی کریم زاده قراملکی ²
• علی بابایی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز

² دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ دانشیار دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

نفس و بدن و ارتباط این دو جوهر، ازجمله مسائل فلسفه ذهن می باشد که در تمام مکاتب فلسفی ردپایی از این مبحث وجود دارد. فلسفه دکارت و حکمت متعالیه نیز ازجمله این مکاتب می باشند که طبق مبانی هر دو مکتب، این دو جوهر دارای ثنویت می باشند، با این تفاوت که دکارت قائل به ثنویت ذاتی نفس و بدن است و حکمت متعالیه، ثنویت تشکیکی این دو جوهر را مطرح می کند، اما اندیشه دکارت به دلیل غیرممکن بودن ارتباط دو جوهر مغایر توسط بسیاری از مکاتب فلسفی مورد نقد واقع شده است. از همین رو بررسی و نقد ثنویت ذاتی نفس و بدن در اندیشه دکارت با رویکرد حکمت متعالیه می تواند بسیاری از ضعف های دیدگاه دکارت را در این زمینه آشکار ساخته، راهکارهایی درخور جهت رفع این ضعف ها و اقناع اندیشه منتقدان ارائه دهد. در این مقاله، به روش توصیفی-تحلیلی، ابتدا به بررسی ثنویت ذاتی نفس و بدن در اندیشه دکارت پرداخته می شود، سپس راهکارهای دکارت بر اتحاد نفس و بدن ارائه می گردد و نهایتاً ثنویت ذاتی نفس و بدن در اندیشه دکارت با رویکرد حکمت متعالیه مورد نقد واقع شده، راهکارهایی در این زمینه ارائه می شود که طبق این راهکارها می توان با قائل شدن به وجود ویژگی های مادی نفس، در ابتدای آفرینش، نفس و بدن را متحد با یکدیگر دانست و استقلال نفس از بدن را آن هنگام مطرح کرد که این جوهر به سیر در مراتب کمالی پرداخته، به تجرد تام برسد.

کلیدواژه‌ها

• نفس و بدن
• ثنویت
• دکارت
• ملاصدرا
• غده صنوبری

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Investigation And Criticism Of The Inherent Dualism Of Soul And Body In Descartes' Thought With The Approach Of Transcendent Wisdom

نویسندگان [English]

• Masoumeh RajabNezhadian ¹
• Ghorbanali Karimzadeh Gharamaleki ²
• Ali Babaei ³

¹ Master Student of Islamic Philosophy and Theology, University of Tabriz

² Assistant Professor, Department of Philosophy and Theology, Faculty Member of Tabriz University, Tabriz, Iran

³ Assistant Professor, Department of Philosophy and Theology, Faculty Member of Tabriz University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The soul and the body and the relationship between these two essences are among the problems of the philosophy of mind, and there are traces of this topic in all philosophical schools. The philosophy of Descartes and transcendent wisdom are also among these schools, according to the principles of both schools, these two essences have duality, with the difference that Descartes believes in the inherent dualism of soul and body, and transcendent wisdom proposes the gradational dualism of these two essences. but Descartes' thought has been criticized by many philosophical schools due to the impossibility of connecting two contradictory essences. Therefore, examining and criticizing the inherent dualism of soul and body in Descartes' thought with the approach of transcendent wisdom can reveal many weaknesses of Descartes' view in this field, provide appropriate solutions to overcome these weaknesses and convince the critics.
In this article, through descriptive-analytical method, first we examined the inherent dualism of soul and body in Descartes' thought, then Descartes' solutions on the union of soul and body are presented, and finally, we criticized the inherent duality of soul and body in Descartes' thought with the approach of transcendent wisdom and solutions are presented in this field, according to these solutions, by accepting the existence of the material characteristics of the soul, at the beginning of creation, the soul and the body can be considered united with each other, and the independence of the soul from the body can be proposed at the time.

کلیدواژه‌ها [English]

• Soul and Body
• Dualism
• Descartes
• Mulla Sadra
• Pineal Gland