نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترای فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف
2 عضو هیئت علمی گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف
چکیده
طرفداران فلسفی ایدۀ پیشرفت معتقدند که وضعیت انسان در طول تاریخ و تا به امروز، درمجموع بهتر شده است و در آینده نیز بهتر خواهد شد. آدورنو در نوشتههای خود آورده که انسان تا به امروز پیشرفتی نکرده، اما امکان پیشرفت در آینده وجود دارد. بهاینترتیب موضع آدورنو به این صورت میشود که او با ایدۀ پیشرفت مخالف نیست، بلکه با این ادعا مخالف است که پیشرفت در تاریخ بشریت محقق شده است. ادعای ما در این مقاله این است که با توجه به کتاب دیالکتیک روشنگری، فقط فجایع قرن بیستم، دلیل آدورنو برای عدم تحقق پیشرفت در تاریخ بشریت نیست، بلکه او به حاکمیت دیالکتیک عقالنیت و سلطه بر تاریخ انسان معتقد است. اگر این ادعا را بپذیریم، آنگاه باید گفت چنین عقیدهای حتی امکان پیشرفت در آینده را نیز از بین میبرد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Adorno and Critique of the Idea of Progress
نویسندگان [English]
- Ali Soltanzadeh 1
- Seyed Hassan Hosseini Sarvary 2
1 PHD student of Sharif University of Technology
2 Faculty member of philosophy of science department of Sharif university of technology
چکیده [English]
Philosophical proponents of the idea of progress believe that the human condition has improved throughout history and to this day, and will continue to do so in the future. Adorno writes in his writings that man has not progressed to date, but there is a possibility of progress in the future. Adorno's position thus becomes that he is not opposed to the idea of progress, but to the claim that progress has been made in the history of mankind. Our claim in this article is that according to the Dialectic of the Enlightenment, it is not just the catastrophes of the twentieth century that Adorno's reason for not making progress in human history, but he believes in the dialectical rule of rationality and domination of human history. If we accept this claim, then it must be said that such an idea eliminates even the possibility of progress in the future, and therefore there is a contradiction between the dialectic of the Enlightenment and the idea of progress.
کلیدواژه‌ها [English]
- : Adorno
- Progress
- Enlightenment
- Philosophy of history
- Rationality
- Backward-looking progress
- Forward-looking progress
آدورنو، تئودور و ماکس هورکهایمر، )1389 .)دیالکتیک روشنگری: قطعات فلسفی، ترجمۀ مراد
فرهادپور و امید مهرگان، تهران: گام نو.
شرت، ایون، )1395 .)فلسفه علوم اجتماعی قارهای: هرمنوتیک، تبارشناسی، نظریه انتقادی، ترجمۀ
هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
فرهادپور، مراد، )1375 .)درباره مضامین و ساختار دیالکتیک روشنگری، نشریه ارغنون، پاییز و
زمستان و 1375 ،شماره 11 و 12 ،صص 257-290
)