نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، واحدعلوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 استاد فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3 استادیار فلسفه، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
در این مقاله، بعد از بیان دقیق موضوع و مقصود از حدوث و قِدم، نظریات ابن‌سینا و فخر رازی و صدرالمتألهین شیرازی درباره حدوث یا قدم زمانی عالم طبیعت مطرح و تحلیل انتقادی شده است. برحسب ترتیب تاریخی ابتدا نظر ابن‌سینا، مبنی بر قَدم طبیعت، و یک دلیل آن‌که بر اساس قاعده طبیعیاتی - فلسفی «هر حادثی مسبوق به ماده و مدت است» اقامه شده است. سپس انتقادات غزالی و فخر رازی که مشابه یکدیگرند و پاسخ خواجه طوسی به فخر رازی تقریر شده و، در ادامه، نظر ملاصدرا که موافق ابن‌سینا است، حکایت شده است. در ادامه اشاره‌ای هم به نظر خاص ملاصدرا در مورد حدوث زمانی طبیعت بر اساس حرکت جوهری، صورت گرفته و تذکر داده شده که این نظر با هر یک از حدوث یا قدم طبیعت قابل‌جمع است. سپس دو مسئله جانبی مربوط به بحث: تسلسل بی‌نهایت معدات و مسئله محدد الجهات، مطرح‌شده و حل‌وفصل شده است. جمع‌بندی و نتیجه‌گیری مقاله نیز در پایان آمده و، درنتیجه گیری، نظرمتکلم مبنی بر حدوث زمانی طبیعت مبهم و ناکارآمد خوانده‌شده و نظر فلاسفه بر قدم طبیعت ترجیح داده شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparative-Critical Review of the Views of Ibn Sina, Fakhr Razi, and Mulla Sadra about the Occurrence and Step of Nature
نویسندگان [English]
- maryam khoshnevisan 1
- Seyed Sadruddin Taheri 2
- Babak Abbasi 3
1 Ph.D. Student in Islamic Philosophy and Theology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professor of Philosophy, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Philosophy, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]
In this article, after the precise statement of the topic and purpose of occurrence and progress, Ibn Sina's, Fakhr Razi's, and Sadr al-Mutalahin Shirazi's views on the occurrence or time step of the natural world have been presented and critically analyzed. According to the historical order, Ibn Sina's opinion based on the antiquity of nature, and a reason for it, based on the natural-philosophical rule, "every event is preceded by matter and duration" is established. Then, the criticisms of Ghazali and Fakhr Razi, which are similar to each other, and Khwaja Tusi's response to Fakhr Razi's criticism are presented, and, in the continuation, the opinion of Mullasadra, which agrees with Ibn Sina, is narrated. In the following, a reference was made to Mulla Sadra's special opinion about the temporal occurrence of nature based on intrinsic movement, and it was pointed out that this opinion can be summed up with any occurrence or step of nature. Then, two side problems related to the discussion: the infinite sequence of equipment and the specific problem of entities, have been raised and resolved. The summary and conclusion of the article are also given at the end and, in the conclusion, the theologian's opinion regarding the temporal occurrence of nature is ambiguous and inefficient, and the opinion of philosophers is preferred over nature's step.
کلیدواژه‌ها [English]
- Occurrence. Age. Obedience Sequence of Equipment. A Matter Move. Time. Talent Actuality Determinant
)