نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه فلسفه، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

تعریف متفاوتِ عقل‌گرایان و تجربه‌گرایان از انسان رویکردهای متفاوتی به انسان را در پی دارد. هگل با نگاه دیالکتیکی خود با کنار هم نشاندن کل و جزء در بستری کانتی– اسپینوزایی تعریفی از انسان به‌عنوان سوژة مدرِک ارائه می‌دهد که در عین اینکه به کلیت او توجه می‌دهد، اهمیت جزئیت و فردیت او را هم نشان می‌دهد. از طرفی ملاصدرا نیز برای بدن در ادراک، سهم قابل‌توجهی قائل است؛ زیرا نفس همة افعال خود را با واسطة بدن انجام می‌دهد و تحقق هیچ فعلیتی بدون استفاده از بدن امکان ندارد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر بدنمندی مدرِک بر اصل صیانت ذات از منظر ملاصدرا و هگل است. همان‌گونه که بدنمندی مدرِک در نگاه هگل منجر به توجه به صیانت ذات می‌گردد، پذیرفتن محور نفس- بدن به‌عنوان مدرِک در نظر ملاصدرا نیز منجر به توجه به صیانت ذات می‌شود، البته با تفاوت‌هایی که آن‌هم به نوبة خود علاوه بر آثار فردی و اجتماعی در اهمیت حیات بدنی و سعادت جمعی، تغییر در نگرش به علوم انسانی را در پی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Embodiment of Subject and Conatus for Mulla Sadra and Hegel

نویسندگان [English]

  • Payam Aghasi 1
  • Azizolah Afshar Kermani 2

1 Ph.D. Candidate of Philosophy, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Philosophy, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The different definitions of rationalists and empiricists from man have different approaches to man. Hegel offers a dialectical view of whole and part together in a Kantian-Spinoza context by defining man as an embodiment subject, while also paying attention to his totality, while also showing the importance of his particularity and individuality. Mulla Sadra, on the other hand, makes a significant contribution to the body in perception. The purpose of this study is to investigate the impact of the embodiment of the subject on the principle of conatus from the perspective of Mulla Sadra and Hegel. Just as the embodiment of the subject in Hegel's view leads to the conatus, the acceptance of the axis of the soul-body as the subject for Mulla Sadra also leads to the conatus, albeit with differences, which in turn, in addition to individual and social changes in the attitudes to the humanities and the importance of physical life and collective well-being, lead to a change in the attitude towards humanities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Embodimented Subject
  • Conatus
  • Mulla
  • Sadra Hegel
اسپینوزا، باروخ (۱۳۹۲)، اخلاق، ترجمه محسن جهانگیری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
----------- (1374)، رساله در اصلاح فاهمه، ترجمه اسماعیل سعادت، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
----------- (1396)، رسالة سیاسی، ترجمه پیمان غلامی و ایمان گنجی، چاپ دوم، تهران، روزبهان.
اسکروتن، راجر (1376)، اسپینوزا، ترجمه اسماعیل سعادت، تهران، طرح نو.
بربیج، جان و (1397)، گفتارهایی در باره فلسفه هگل، ترجمه حسن مرتضوی، تهران، نشر چشمه.
پارکینسن، جرج هنری ردکلیف (۱۳۸۱)، عقل و تجربه از نظر اسپینوزا، ترجمه محمدعلی عبداللهی، قم، بوستان کتاب.
پلانتی-بونژور، گی (1379)، هگل و اندیشة فلسفی در روسیه، ترجمه محمد جعفر پوینده، تهران، نشر نی.
پیترزما، هنری (1398)، نظریة معرفت در پدیدارشناسی هوسرل، هایدگر و مرلوپونتی، ترجمه فرزاد جابرالانصار، تهران، کرگدن.
پیپین، رابرت بی (1398)، ایدئالیسم هگل، خشنودی‌های خودآگاهی، ترجمه سید مسعود حسینی، تهران، نشر کرگدن.
راسل، برتراند (1373)، تاریخ فلسفة غرب، ترجمه نجف دریابندری، چاپ ششم، جلد دوم، تهران، کتاب پرواز.
---------- (1359)، علم ما به عالم خارج، ترجمه منوچهر بزرگمهر، چاپ دوم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
شیرازی، صدرالدین محمد (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفارالعقلیه الاربعه، جلد 7 و 9، چاپ سوم، بیروت، دار احیاء التراث.
---------------------(1360)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، چاپ دوم، مشهد، المرکز الجامعی للنشر.
--------------------(1354)، المبدأ و المعاد، تهران، انجمن حکمت و فلسفه.
جهانگیری، محسن (1397)، سه فیلسوف غرب (بیکن، هابز و اسپینوزا)، تهران، دانشگاه تهران.
حمید، حمید (1350)، هگل و فلسفة جدید، چاپ دوم، تهران، امیر کبیر.
خبازی کناری، مهدی و سبطی، صفا (1395)، بدنمندی در پدیدارشناسی هوسرل، مرلوپونتی و لویناس، مجله حکمت و فلسفه، سال دوازدهم، شماره سوم، پاییز 1395، صص 98-75
گارودی، روژه (1362)، در شناخت اندیشة هگل، ترجمه باقر پرهام، تهران، آگاه.
لاک، جان (1335)، رساله دربارة فهم انسانی، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران، طهوری.
لوکاچ، گئورگ (1391)، هگل جوان، ترجمه محسن حکیمی، تهران، نشر مرکز.
مصلح، علی اصغر (1392)، گئورگ ویلهلم فردریش هگل، تهران، علمی.
مک کارنی، جوزف (1389)، هگل و فلسفه تاریخ، ترجمه اکبر معصوم بیگی، تهران، نشر آگه.
هارتناک، یوستوس (1397)، درآمدی بر منطق هگل، ترجمه حسین مافی مقدم، تهران، نقد فرهنگ.
هگل، گئورگ ویلهلم فردریش (1380)، اسپینوزا از نگاه هگل، ترجمه مسعود سیف، تهران، گفتمان.
-------------------(1336)، عقل در تاریخ، ترجمه حمید عنایت، تهران، دانشگاه صنعتی.
-------------------(1390)، پدیدار شناسی جان، ترجمه باقر پرهام، تهران، کندوکاو.
--------------------(1392)، دانش نامه علوم فلسفی، ترجمه حسن مرتضوی، تهران، لاهیتا.
یاسپرس، کارل (۱۳۷5)، اسپینوزا فلسفه، الهیات و سیاست، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، طرح نو.
Hegel, G.W.F (1977). Phenomenology of spirit, trans. By A.V. Miller, with analysis of the text and foreword by J.N. Findlay, Oxford University Press.
----------------- (2010).The Science of Logic, trans. & edited. By George Di Giovanni, Cambridge University press.
Hopp, Walter. (2012). “ Perception”. The Routledge Companion to Phenomenology. edited by Sebastian Luft and Søren Overgaard, New York and London: Routledge.
Merleau-Ponty, Maurice. (2005). Phenomenology of Perception, Translated by Colin Smith. (first published 1962), New York and London: Routledge.
Akhtar, Shazad. (2010). “The Paradox of Nature: Merleau-Ponty's SemiNaturalistic,Critique of Husserlian Phenomenology”. Dissertations. Fall2010. Paper 65.
Taipale, Joona. (2015). “Beyond Cartesianism: Body-perception and the immediacy of empathy”. Cont Philos Rev 48, 161–178.
Pirovolakis, Eftichis. (2013). “Derrida and Husserl’s Phenomenology of Touch: “Inter” as the Uncanny Condition of the Lived Body”. Word and Text, A Journal of Literary Studies and Linguistics 2, 99-118.
Viljanen, V. (Sep., 2007), Field Metaphysic, Power, and Individuation in Spinoza, Canadian Journal of Philosophy, Vol. 37, No. 3, pp. 393- 418
 
منابع فارسی به لاتین
Burbij, John (2017), Discourses on Hegel's Philosophy, translated by Hasan Mortazavi, Tehran, Cheshmeh Publishing House. [in Persian]
Garoudi, Roje (1983), in understanding Hegel's thought, translated by Baqer Parham, Tehran, Agah. [in Persian]
Hartnack, Justus (2017), An Introduction to Hegel's Logic, translated by Hossein Mafi Moghadam, Tehran, Naqd Farhang. [in Persian]
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich (2001), Spinoza from the eyes of Hegel, translated by Masoud Seif, Tehran, Gofteman. [in Persian]
-------------------(1957), Reason in History, translated by Hamid Enayat, Tehran, University of Technology. [in Persian]
------------------ (2019), John's phenomenology, translated by Baqer Parham, Tehran, Kandukav. [in Persian]
------------------ (2012), Encyclopaedia of Philosophical Sciences, translated by Hassan Mortazavi, Tehran, Lahita. [in Persian]
Hamid, Hamid (1971), Hegel and New Philosophy, second edition, Tehran, Amir Kabir. [in Persian]
Jaspers, Carl (1996), Spinoza Philosophy, Theology and Politics, translated by Mohammad Hasan Lotfi, Tehran, Tarhe No. [in Persian]
Jahangiri, Mohsen (2017), Three Philosophers of the West (Bacon, Hobbes and Spinoza), Tehran, University of Tehran. [in Persian]
Khabazi Kanari, Mehdi and Sabati, Safa (2015), Bodyhood in the Phenomenology of Husserl, Merleau-Ponty and Levinas, Hekmat va Falsafeh Magazine, Year 12, Number 3, Fall 2015, pp. 75-98
Lock, John (1956), Treatise on human understanding, translated by Manouchehr Bozorgmehr, Tehran, Tahouri. [in Persian]
Lukacs, Georg (2012), Young Hegel, translated by Mohsen Hakimi, Tehran, Markaz Publications. [in Persian]
Mosleh, Ali Asghar (2012), Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Tehran, Elmi. [in Persian]
McCarney, Joseph (2010), Hegel and the Philosophy of History, translated by Akbar Masoum Beigi, Tehran, Agah Publishing House. [in Persian]
Parkinson, George Henry Radcliffe (2002), Intellect and Experience according to Spinoza, translated by Mohammad Ali Abdullahi, Qom, Bostan Ketab. [in Persian]
Planti-Bonjour, Gay (2000), Hegel and Philosophical Thought in Russia, translated by Mohammad Jafar Pouyandeh, Tehran, Ney publication. [in Persian]
Pietersma, Henry (2018), Theory of Knowledge in Phenomenology of Husserl, Heidegger and Merleau-Ponty, translated by Farzad Jabralansar, Tehran, Kargadan. [in Persian]
Pippin, Robert B. (2018), Hegel's idealism, the pleasures of self-awareness, translated by Seyyed Masoud Hosseini, Tehran, Kargadan Publishing. [in Persian]
Russell, Bertrand (1994), History of Western Philosophy, translated by Najaf Daryabandari, 6th edition, 2nd volume, Tehran, Ketab-e Parvaz [in Persian].
---------- (1980), Our science to the external world, translated by Manouchehr Bozorgmehr, second edition, Tehran, book translation and publishing company. [in Persian]
Shirazi, Sadr al-Din Muhammad (1981), Al-Hikma al-Mu'taaliyyah fi al-Asfar al-Aqliyyah al-Arba'ah, Volumes 7and 9, 3rd edition, Beirut, Dar Ihya al-Tarath. [in Persian]
------------- (1981), Al-Shawahed al-Rubabiyyah fi al-Manahij al-Salukiyya, second edition, Mashhad, al-Maqruz al-Jami'i publishing house. [in Persian]
--------------(1975), Al-Mobadad and Al-Maad, Tehran, Hekmat va Falsafeh Association. [in Persian]
Spinoza, Barukh (2012), Ethics, translated by Mohsen Jahangiri, Tehran, Academic Publishing Center. [in Persian]
----------- (1995), Treatise on reforming Fahmeh, translated by Ismail Saadat, Tehran, University Publishing Center. [in Persian]
----------- (2016), Political Message, translated by Peyman Gholami and Iman Ganji, second edition, Tehran, Rozbahan. [in Persian]
Scruton, Roger (1997), Spinoza, translated by Ismail Saadat, Tehran, Tarh-e No. [in Persian]