نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حوریه شجاعی باغینی ¹
• عین الله خادمی ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و مربی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران، ایران.

² استاد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

چکیده

ابن‌سینا دربارة موضوع لذت در آثار مختلف خود مباحث و اطلاعات پراکنده‌ای بیان کرده است. یکی از آن مباحث، تعریف ارائه‏شده از لذت است که نیاز است برای دستیابی به دیدگاه منسجم وی بررسی دقیقی صورت گیرد. در این نوشتار، ما از دو طریق به بررسی چیستی لذت می‎پردازیم: یکی از طریق طبقه‌بندی تعاریف شش‎گانه بر مبنای مبحثی که هر تعریف ذیل آن بیان شده است؛ دیگری از طریق بررسی واژه‏های به کار رفته در تعاریف. بررسی بر اساس هر روش ما را به درک بهتر چیستی لذت از منظر بوعلی نزدیک می‎نماید. طریق نخست ما را به این نتیجه می‎رساند که هر تعریف در مطابقت با متعلق مبحثی که ذیل آن بیان شده است از نظر ساختار عبارت متفاوت است، بوعلی با استفاده از تعابیر و تفاوت‎گذاری در نوع بیان خود، تعاریف را بنا به مقاصد خود گونه‏گونه نموده است. با این وجود به واسطة بررسی از طریق دوم مشخص می‎گردد دیدگاه او درباره لذت دیدگاهی واحد و دارای انسجام است، زیرا با توجه به بهره‏گیری از مؤلفه‌هایی همچون «ادراک» و «ملائم» که هستة اصلی تمام تعاریف را تشکیل می‏دهند، همه آنها از هماهنگی واژگانی و مفهومی برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

• لذت
• لذت نفسانی
• لذت الهی
• ادراک
• ملائم
• خیر
• کمال

عنوان مقاله [English]

Investigating Pleasure Quiddity through Components and the Position of its Design in the Avicenna Philosophy

نویسندگان [English]

• Hourieh Shojaei Baghini ¹
• Einollah khademi ²

¹ Ph.D. Candidate in Islamic Philosophy, Shahid Rajaei Teacher Training University and Instructor of the Institute of Culture, Art and Cummunication, Tehran, Iran.

² Professor of Islamic Philosophy, Shahid Rajaei Teacher Training University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In various works of Ibn Sina, there are a number of scattered topics about the subject of pleasure. One of those topics is the definition of pleasure that needs to be thoroughly reviewed in order to achieve a coherent vision. In this paper, we will explore two ways to investigate pleasure quiddity. One way is through the classification of the six definitions based on the discussion of which each definition is expressed under it, and the other one is by examining the terms used in the definitions. These two methods bring us closer to a better understanding of Avicenna's vision. The first way leads us to the conclusion that the structure of definitions differs according to its subject. With regard to various structures, Ibn Sina has introduced various definitions for various purposes. However, the investigation through the second method shows that Ibn Sina’s view of pleasure is a unitary and coherent viewpoint because, with the use of components such as "perception" and "proper" that constitute the core of all definitions, they have a lexical and conceptual harmony.

کلیدواژه‌ها [English]

• Pleasure
• sensual pleasure
• divine pleasure
• perception
• proper