نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری کلام، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

2 دانشیار فلسفه دین، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

3 استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم،ایران

چکیده

برهان حدوث یکی از براهین اثبات وجود هستی‌بخش است که بیشتر مورد استفاده اهل کلام بوده و در غرب به برهان جهان‌شناسی موسوم است. اهل کلام عموماً به خاطر اعتقاد به حدوث عالم حامی این برهان و حکما عمدتاً منکر برهان حدوث‌اند، زیرا که منکر صغرایش، یعنی حدوث عالم‌اند و عالم را قدیم می دانند. پرچمدار حمایت از این برهان و حدوث عالم در فلسفه معاصر غربی ویلیام کریگ است که برای آن دلایل فلسفی و طبیعی مطرح کرده و استدلالات نوینی را آورده است و در مقابل، منکرینی دارد که عمده‌ترین اشکالات در اندیشه ماتسون، دیور، اسمیت و راسل مطرح شده و دلایل منکرین دیگر به استدلالات اندیشمندان مذکور برمی‌گردد. بنابراین، در نقد اندیشۀ کریگ به دیدگاه این دانشمندان پرداخته شده است و اشکالات، ناظر به بحث‌های تسلسل در علل، مکتب تحصلی (پوزیتویسم) و حدوث و قدم عالم است. این پژوهش با روش تحلیلی انتقادی به بررسی مهم‌ترین اشکالات وارده بر صغرای برهان حدوث از سوی فیلسوفان غربی نشان داده است که ادلۀ آنان برای اثبات مدعایشان کافی نیست. هرچند به نظر می‌رسد استدلالات کریگ برای حدوث عالم نیز یقینی نیست و بیشتر از فرضیه‌های غیرقطعی استفاده کرده است، اما توجه به مجموعه دلایل او و نیز بهره‌گیری از ادلۀ مختلفی همچون استدلال‌های اندیشمندان اسلامی می‌تواند به صورت انباشتی، نظریۀ حدوث را نسبت به انگاره‌های رقیب، موجه کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis and Evaluation of Contemporary Western Problems on Craig's Arguments in the Smallness of the Proof of Occurrence

نویسندگان [English]

  • Amirhossein Ghaffarifar 1
  • Ahmad Karimi 2
  • Abdulrahim Soleimani Behbahani 3

1 Ph.D. in Kalam., Quran and Hadith University, Qom, Iran

2 Assiciate Professor in Philosophy of Religion, University of Quran and Hadith, Qom, Iran

3 Assistant Professor, Islamic Science and Culture Research Institute, Islamic Propaganda bureau, Qom, Iran

چکیده [English]

Huduth Cosmological argument is one of the proofs of Divine existence, which mostly applied by theologians. Believing in the createdness of the universe, theologians support the argument, while philosophers reject it because they think that the universe is eternal. A prominent philosopher in the west tradition is William Craig, which put forward philosophical and natural arguments, some of them are new. On the other hand, the argument has well known opponents such as Wallace Mathson, Josh Dever, Quentin Persifor Smith and Russel which some philosophers followed them, rejecting Huduth argument through the sequence of causes, positivism, and the eternality of the universe. Examining the most important critiques on the minor premise of the Huduth argument by Western philosophers, this study, by critical analytical method, has shown that their arguments are not sufficient to prove their claim. Although it seems that Craig's arguments for the existence of the universe are not certain and he has used indefinite hypotheses, but considering his set of reasons and also using various arguments such as the arguments of Islamic thinkers can accumulatively justify the theory of createdness against rival theories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Huduth Cosmological argument
  • The createdness of the Universe
  • William Craig
  • Wallace Matson
  • Josh Dever "
ابن رشد، محمد، ( 1377)ش ، تفسیر مابعد الطبیعه، انتشارات حکمت، تهران.
ابن سینا، حسین بن عبد الله، (1380)ش، الهیات شفا، با مقدمه و تعلیقات ابراهیم مذکور: قاهره.
ابن سینا، حسین بن عبدالله،(1363)ش، مبدأ و معاد، به اهتمام عبدالله نورانی،دانشگاه مک گیل و دانشگاه تهران.
ابن ‌سینا، حسین‌بن عبداللّه ،( 1375)، الاشارات و التنبیهات، قم، البلاغة.
توکلی، غلامحسین، (بهار و تابستان 1390)ش «کرایگ و برهان کیهان شناختی کلام»_دلیل حدوث  الهیات تطبیقی،  شماره 5،
حسینی‏شاهرودی، سید مرتضی، (1388)ش، «برهان حدوث در مغرب‏زمین»، مطالعات اسلامی، سال چهل و یکم،  ص 47-80
حلی، حسن بن یوسف، (1419)ق، نهایة المرام فی علم الکلام، موسسه امام صادق (علیه السلام)، قم.
خالد غفاری، محمد، (1380)ش، فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق، انجمن آثار و مفاخر، تهران،
خرمشاهی، بهاءالدین، (1390)ش، پوزیتیویسم منطقی، انتشارات علمی و فرهنگی،
راسل، برتراند، (1399) ش، جهان بینی علمی ،( ترجمه منصور، حسن) ج 5، انتشارات آگاه.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1404)ق المفردات ،بی جا: دفتر نشر کتاب.
ربانی گلپایگانی، علی، (1384)ش، عقاید استدلالی، ج1، حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران، معاونت پژوهش، سنابل،
شیروانی، علی، (1387)ش، ترجمه و شرح نهایه الحکمه علامه طباطبایی، بوستان کتاب قم،
طباطبایی، سید محمّد حسین، (1374)ش، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 3 و 5، انتشارات صدرا، با مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری، قم.
طوسی، نصیر الدین، (1375)ش، شرح الاشارت و التنبیهات، قم: نشر البلاغه.
فخرالدین رازی، محمّد بن عمر، ( 1384)ش، شرح الاشارات و التنبیهات، انجمن حفظ آثار و مفاخر، تهران.
گلشنی، مهدی و حسین ثقفی، ( پاییز و زمستان 1397)ش، «بررسی انتقادی نظریه مه‏بانگ از منظر فلسفه اسلامی»، جاویدان خرد، شماره 34، ص 135-147،
محمدی، مسلم، ،(بهار و تابستان 1386 )ش، «تجربه گرایی و نقد آن»، انسان پژوهی دینی،  شماره 11 و 12
Burbidge, G.(2006). The state of cosmology. In  J.-C.  PECKER,  &  J.  NARLIKAR  CURRENT ISSUES IN COSMOLOGY(pp. 3-16). Cambridge: University  Press
 Craig, William Lane. (1979) The  Kalam Cosmological  Argument, New  York Barnes & noble
Dever, Josh. (1998) “Worlds apart: On the possibility of An Actual Infinity”. in The Taiwanese Journal For Philosophy and History of Science.
Fakhr al-Din Razi, Mohammad bin Omar, (2005), Sharh al-Isharat and al-Tanbihat, Association for the Preservation of Artifacts and Treasures, Tehran. [in Persian]
Golshani, Mehdi and Hossein Saghafi, (Autumn and Winter 2017), "Critical examination of Mahbang theory from the perspective of Islamic philosophy", Javidan Kherad, No. 34, pp. 135-147. [in Persian]
Hali, Hasan bin Yusuf, (1998), The end of al-Maram in the science of al-kalam, Imam Sadiq Institute (peace be upon him), Qom. [in Persian]
Hosseini Shahroudi, Seyyed Morteza, (2008), "Proof of Occurrence in the West", Islamic Studies, 41st year, pp. 47-80. [in Persian]
Ibn Rushd, Muhammad, (1998), Tafsir Ma'apta Tabiyyah, Hikmat Publications, Tehran. [in Persian]
Ibn Sina, Hossein bin Abdullah, (2001), Theology of Healing, with the introduction and notes of the aforementioned Ibrahim: Cairo. [in Persian]
Ibn Sina, Hossein bin Abdullah, (1984), Origin and resurrection, by Abdullah Noorani, McGill University and University of Tehran. [in Persian]
Ibn Sina, Hossein ibn Abd Allah, (1996), Al-Asharat wa Tanbihat, Qom, Al-Balagha. [in Persian]
Islam,  N. J. (2001) An Introduction to Mathematical  Cosmology. Edinburgh: University press.
Khaled Ghafari, Mohammad, (2001), Glossary of terms of Sheikh Ashraq's works, Association of Artifacts and Scholars, Tehran. [in Persian]
Khorramshahi, Bahauddin, (2010), Logical positivism, scientific and cultural publications. [in Persian]
Matson. Wallace I. (1965) The Existence of God. Ithaca, N. Y: Cornell University Press.
Mohammadi, Moslem, (spring and summer 2016), "Empiricism and its criticism", Religious Anthropology, No. 11 and 12. [in Persian]
Rabbani Golpaygani, Ali, (2004), Argumentative Beliefs, Vol. 1, Qom Seminary, Sisteran Seminary Management Center, Research Vice-Chancellor, Sanabel. [in Persian]
Ragheb Esfahani, Hossein bin Mohammad, (1983) Q Al-Mufardat, n.p.: Ketab Publishing House. [in Persian]
Russel Bertrand l.(1937). The Principles of Mathematics. 2d ed. London: George Allen & Unwin
Russell, Bertrand, (2019). Scientific Worldview, (Translated by Mansour, Hassan) Vol. 5, Aghah Publications. [in Persian]
Smith, Quentin, (1992). A Big Bang Cosmological Argument for God’s Non-Existence. Faith and Philosophy.
Shirvani, Ali, (2008), Translation and description of Nahayeh al-Hikma of Allameh Tabatabai, Bostan Kitab Qom. [in Persian]
Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein, (1995), The principles of philosophy and the method of realism, vol. 3 and 5, Sadra Publications, with an introduction and footnote by Morteza Motahari, Qom. [in Persian]
Tavakoli, Gholam Hossein, (Spring and Summer 2013) "Craig and Cosmological Argument of Kalam"_The Reason for Occurrence_, Comparative Theology, No. 5. [in Persian]
Tusi, Nasir al-Din, (1996) Sharh al-Ashart and al-Tanbihat, Qom: Nash al-Balagha. [in Persian]