نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار فلسفه و حکمت، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری فلسفه غرب، دانشگاه بین المللی امام خمینی ره، قزوین، ایران.

چکیده

«نظریّۀ اعتباریّاتِ» سیّد محمّدحسین طباطبائی نظریّه‌ای برای تبیین ساز وکار آن دسته از ادراکات انسان است که مطابَقی در خارج ندارند و مجعول قوای فعّال انسان‌اند. دسته‌ای از این ادراکات، ادراکاتی‌اند که به حسن (خوبی) و قبح (بدی) مربوط‌اند. اعتباری دانستن حسن و قبح این فرضیّه را به ذهن ما متبادر کرده که «نظریّۀ اعتباریّاتِ» طباطبائی اساساً نظریّه‌ای قراردادگروانه است. در این مقاله کوشیده‌ایم تا «نظریّۀ اعتباریّاتِ» او را با یکی از نظریّه‌های اخلاق‌شناختی قراردادگروانۀ معاصر؛ یعنی، «نظریّۀ عدالت در حکم انصافِ» جان رالز، مقایسه کنیم، وجوه تشابه آن دو نظریّه را بیان کنیم و به مدد این مقایسه به فهم بهتری از «نظریّۀ اعتباریّاتِ» طباطبائی و قراردادگروانه بودن یا نبودن آن دست یابیم. از همین رو، در این مقاله، با روشی تحلیلی، پیش‌فرض‌ها، استدلال‌ها و لازمه‌های دو نظریّۀ مذکور را کشف، استخراج و بیان خواهیم کرد. مدّعای ما این است که در هر سه بخش مذکور وجوه تشابهی در نظریّۀ طباطبائی و نظریّۀ رالز یافت می‌شوند که به نحو موجّهی مؤیّد فرضیّۀ مایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison between Tabataba'i's "Theory of Etebariat" and Rawls' Contractualism (Based on the Similarities)

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Abdol Abadi 1
  • Seyed Amin Mirhoseini 2

1 Assistant Professor of Wisdom and Kalam, Shahid Beheshti , University, Tehran, Iran

2 PhD. Student of Philosophy, Imam Khomeini (r.a.) International University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

 
Seyed Mohammad Hossein Tabataba'i “Theory of Etebariat” is a theory for explaining the mechanism of a set of human perceptions which have not counterparts in the external world and are the fictions of the active powers of man. Some of these perceptions consist of our perceptions of Goodness (Husn) and Badness (Qubh). By knowing Goodness and Badness as Etebari (conventional), it can be assumed that Tabataba'i Theory of Etebariat is a contractualist theory. In this paper, we have tried to compare Tabataba'i theory with one of the contemporary contractualist theory, i.e., John Rawls’ “Justice as fairness” theory, to consider their points of similarities, and to get, by this comparison, a better understanding of Tabataba'is Theory of Etebariat and it's being a contractualist or non-contractualist theory. So, in this paper, we will discover, extract, and state, by an analytic method, the presuppositions, arguments, and implications of these two theories. We claim that, in these three aspects, there are similarities in Tabataba'i’s and Rawls’ theories, which justifiably support our assumption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tabataba'i
  • Rawls
  • Etebariat
  • Contractualism
  • Points of Similarities
اُکاشا، سمیر. (1389). فلسفۀ علم. ترجمۀ هومنِ پناهنده. تهران: فرهنگِ معاصر.
پیک‌حرفه، شیرزاد. (1390). مرزهای اخلاق. تهران: نشرِ نی.
داوریِ اردکانی، رضا. (1366). دفاع از فلسفه. تهران: سازمانِ چاپ و انتشاراتِ وزارتِ فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سالیوان، راجر. (1380). اخلاق در فلسفۀ کانت. ترجمۀ عزت‌اللهِ فولادوند. تهران: انتشاراتِ طرحِ نو.
طباطبائی، سیّد محمّدحسین. (1362). رسائلِ سبعه. قم: بنیادِ علمی و فکریِ علّامۀ طباطبائی.
طباطبائی، سیّد محمّدحسین. (1386). بدایه الحکمه. قم: مؤسّسهُ النّشرِ الإسلامی.
طباطبائی، سیّد محمّدحسین. (1388). اصولِ فلسفه و روشِ رئالیسم، ج 2. قم: انتشاراتِ صدرا.
گنسلر، هری ج. (1390). درآمدی بر فلسفۀ اخلاقِ معاصر. ترجمۀ مهدیِ اخوان. تهران: شرکتِ انتشاراتِ علمی و فرهنگی.
Rawls, John. (1999). A Theory of Justice. Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press.
Rawls, John. (2001). Justice as Fairness: A restatement. Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press.
Mill, John Stuart. (1998). Utilitarianism. Edited by Roger Crisp. New York: Oxford University Press.