نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

هدف این مقاله، مقایسۀ آراء ابن‌خلدون در مقدمه با مباحث مطرح شده در حوزۀ فلسفه فرهنگ در دوران مدرن است. با نگاهی به کتاب مقدمۀ ابن‌خلدون از این منظر، متوجه خواهیم شد که ابن‌خلدون در مقدمه، از رهگذر بحث دربارۀ مفاهیمی چون عصبیت، پادشاهی و تأثیر آب و هوا بر عمران و ... برخی از مهم‌ترین مؤلفه‌های فلسفۀ فرهنگ را مطرح می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه از آدمیان از شرایطی نزدیک به طبیعت گام به گام به مرحلۀ عصبیت و سپس به مرحله رفاه و تن‌آسایی صعود می‌کنند و به واسطۀ فرهنگ از طبیعت فاصله می‌گیرند و او نشان می‌دهد که برای طی این راه، جنگ و نفی دیگری امری ضروری است. او در ادامه نیز نشان می‌دهد که خود با اتخاذ چشم‌اندازی فلسفی، دیگری را به رسمیت می‌شناسد و بدین‌سان از افق‌های محدود به فرهنگ خود فراتر می‌رود و دیگری را در منطقه -الفراغی که همانا عمران است مد نظر قرار می‌دهد. او دین را بازاندیشی می‌کند تا راهی را برای کثرت‌انگاری فرهنگی باز کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Categories of Philosophy of Cultur in Ibn Khaldun’s Pluralistic Approach

نویسندگان [English]

  • vahid Ahmadi 1
  • Ahmad Ali Heydari 2

1 Phd Student of Philosophy, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The paper is to compare between Ibn Khaldun's style of philosophizing and the modern viewpoint of Philosophy of Culture. Speculating on Asabiyyah (group feeling), civilization, and influences of climate on the human being, Ibn Khaldun sets the stage for his contribution to some of the most important categories of the philosophy of culture. He describes how gradually human beings, humans that first home around nature, reach the state of prosperity by way of Asabiyyah and he believes that this way is bound for wars and for the negation of the other. Ibn Khaldun, then, in the course of the discussion, somehow like oppressed utopian, recognizes other cultures and goes beyond the horizon of his own culture and views human being from the higher standpoint of O’mran, a standpoint that is devoid of any specific values, that is Jenseits von Gut und Böse. He rethinks religion so as to pave the way for poly – cultural standpoint.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophy of Cultur
  • Nervousness
  • Nature
  • Human World
  • Religion
  • War
  • Peace
ابن‌‌‌خلدون، عبد الرحمن محمد. (2005). المقدمه، الجزء الأول، حققها و قدم لها وعلق علیها عبدالسلام الشدادی، الدار البیضاء: خزانة ابن‌‌‌خلدون، بیت الفنون و الآداب.
ابن‌‌‌خلدون، عبد ‌‌‌الرحمن محمد. (1388).  مقدمه، ترجمۀ محمد پروین گنابادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن‌‌‌خلدون، عبد الرحمن محمد. (1383). العبر، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 
الجابری، محمد عابد. (1994).  فکر ابن خلدون، العصبیه و الدوله، معالم نظریه خلدونیه فی التاریخ اسلامی، بیروت: مرکز دراسات الوحده المربیه.
داوری اردکانی، رضا. (1379). مقام فلسفه در دورۀ تاریخ ایران اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شیخ، محمد علی. (1362). پژوهشی در اندیشه‌های ابن خلدون، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
غزالی، ابوحامد، (1383)، کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیو جم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
مصلح، علی اصغر. (1393). فلسفۀ فرهنگ، تهران: انتشارات علمی.
معارف، عباس. (1383). مبانی اقتصاد سیاسی و حقوقی در اسلام، تهران: نشر رها.
مهدوی‌‌‌زادگان، داود. (1389). «سنجش راهیابی اندیشه‌‌‌های ابن خلدون در حوزۀ فکری تشیع»، جستارهای سیاسی معاصر، سال اول، شمارۀ اول، 201-235.
مهدی، محسن. (1390). فلسفۀ تاریخ ابن خلدون، ترجمۀ مجید مسعودی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
نصار، ناصف. (1366). اندیشۀ واقع گرای ابن خلدون، ترجمۀ یوسف رحیم‌لو، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
نقیب زاده، میر عبدالحسین. (1393). نگاهی به فلسفۀ آموزش و پرورش، تهران: انتشارات طهوری.
نیچه، فردریش. (1375). فراسوی نیک و بد، ترجمۀ داریوش آشوری، تهران: خوارزمی.
وردی، علی. (1994). منطق ابن خلدون، فی ضوء حضارته و شخصیته، لندن: دارکوفان.
Gates, Warren E. (1967). "The Spread of Ibn Khaldûn's Ideas on Climate and Culture", Journal of the History of Ideas, 28(3), 415- 422, Pennsylvania: USA.
Konersmann, Ralf. (2012). Handbuch Kulturphilosophie, Verlag J. B. Metzler Stuttgart· Weimar: Germany.
Malayeri, M. Heydari, An Etymological Dictionary of Astronomy and Astrophysic, dictionary.obspm.fr.
Weber, Max. (1922). Grundriß der Sozialökonomik (III. Abteilung), Wirtschaft und Gesellschaft, Tübingen: Germany.