نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• سیدهدایت سجادی

کارشناسی ارشد فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف

چکیده

مسئله تعین ناقص، از مسائل مهم در فلسفه علم محسوب می‌شود که در حوزه انتخاب میان نظریه‌های هم ارز رخ می‌نماید. در این مقاله ضمن توصیف هم ارزی، از چهار جنبه منطقی، بینه‌ای، نظری و تجربی، سه قرائت متفاوت – ضعیف، قوی و قوی‌تر – از تعین ناقص بیان گردیده است. همچنین با فرض رخ دادن هر کدام از بیان‌های تعین ناقص در عرصه انتخاب میان نظریه‌های علم تجربی، رویکردهای مناسبی را که در هر حالت بایستی برگرفته شود، مورد بررسی قرار گرفته است. مبتنی بر تاریخ علم و همچنین به شیوه مستدل، نشان داده شده است که در بیابان‌های ضعیف و قوی تعین ناقص – که امکان رخداد آنها در وضعیت واقعی علم بیشتر است، می‌توان با استناد به مزیت‌هایی همچون «ثمربخشی نظریه» به انتخاب یک نظریه از میان هم ارزهایش دست زد.

کلیدواژه‌ها

• انتخاب نظریه
• هم ارزی تجربی
• تعیّن ناقص
• ثمربخشی نظریه

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the problem of underdetermination of scientific theories

نویسنده [English]

• seyyed hedayat sajadi

Department of Philosophy of Science ,Sharif University of Technology

چکیده [English]

The problem of underdetermination is one of the most important problems that rise in the process of theory-choice among equivalent theories. In this paper, I examine the notion of equivalence from logical, evidential, theoretical and experimental aspects, and discuss three thesis on underdetermination: weak, strong and stronger underdetermination. I present what should be taken as the appropriate approach to theory choice, given that any of these three kinds of underdetermination occurs. Based on the history of science and also reasonable method, it is concluded that if weak and strong underdetermination occur in actual scientific enterprise, one can prefer a theory over other equivalents with regard to fertility merit of the theory

کلیدواژه‌ها [English]

• theory choice
• underdetermination
• fertility. experimental (obseruational} equiualent