نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امین درستی ¹
• احمد علی حیدری ²

¹ دانشجوی دکترای فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² استاد فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

در اندیشۀ نیچه فرهنگ، فلسفه و هنر یونان باستان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. او علی‌رغمِ نگاه به‌شدت نقادانه و رادیکالی که به‌کل سنت فرهنگی غرب دارد، همواره فرهنگ یونان باستان را به‌مثابۀ والاترین فرهنگ بشری می‌ستاید. این ستایش پیامد مهم‌ترین دغدغۀ نیچه است: «درمانِ بحرانِ فرهنگِ مدرن با آفرینشِ فرهنگی والا». ایدۀ بنیادین نیچه از فرهنگ، همان ایدۀ گوته‌ایِ چندگانگیِ هماهنگ یا به تعبیر دیگر، وحدت در کثرت است. او تأکید می‌کند که در هر عصری، یک عامل وحدت‌بخشِ بنیادین می‌تواند بنیاد‌گذار یک فرهنگ سالم باشد؛ در نگاه او معلم دینی (قدیس)، فیلسوف و هنرمند نامزدهایِ اصلیِ بنیادگذاری فرهنگ والا هستند. در این نوشته می‌کوشیم نشان دهیم که نیچه در نخستین تلاش نظری‌اش برای سنجش فرهنگ و آفرینش فرهنگ والا چشم‌اندازی هنری‌ـ‌زیباشناختی برمی‌گزیند (تز)، اما این چشم‌انداز خواستۀ او را برآورده نمی‌کند و او می‌کوشد تا با تغییر چشم‌انداز، این بار از چشم‌اندازی فلسفی به فرهنگ بنگرد (آنتی‌تز). از تقابل و در‌عین‌حال همدستیِ این دو چشم‌انداز، سنتزی حاصل می‌شود: پیوند فلسفه و هنر برای آفرینش فرهنگی والا. تجسم این سنتز «فیلسوف‌ـ‌هنرمند» است؛ کسی که «دانایی» و «آفرینندگی» را باهم دارد: «فیلسوف آینده»؛ آفرینندۀ ارزش‌های نو! کوشیده‌ایم نشان دهیم که این سنتز به چیز سومی جدا از تز و آنتی‌تز که در آن تضاد و تعارضِ این‌دو ازمیان‌رفته است نمی‌انجامد، بلکه این سنتز درواقع همان تقابل و همدستی همزمانِ دو امر متعارض و متضاد است. این پی‌رنگ را می‌توان در برخی دیگر از ایده‌های نیچه نیز مشاهده کرد.

کلیدواژه‌ها

• فردریش نیچه
• هنر
• یونان باستان
• بینش تراژیک
• بحران فرهنگ مدرن
• فرهنگ والا

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Nietzsche and the Ancient Greeks: Philosopher-Artist as Founder of the Noble Culture

نویسندگان [English]

• Amin Dorosti ¹
• Ahmad Ali Heidari ²

¹ PhD Student in Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

² Professor of Philosophy, Allameh ‎Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Ancient Greek culture, philosophy, and art are very important to Nietzsche. Despite his highly critical and radical view of the entire Western cultural tradition, he always praises ancient Greek culture as the noblest human culture. His attention to the ancient Greeks is largely a consequence of Nietzsche's central concern: the “crisis of nihilism”. Nietzsche seeks to eliminate nihilism through the creation of a Noble culture. His underlying idea of culture is Goethe's idea of “harmonious manifoldness” or “unity in diversity”. He emphasizes that in any era, a fundamental unifying factor can be the founder of a healthy culture; in his view, saints, philosophers, and artists are the main candidates for the foundation of culture. In this article, we try to show that in his first theoretical attempt to create a Noble culture, Nietzsche chooses an aesthetic perspective (thesis), but this perspective isn't satisfactory, so he changes his perspective and looks at culture from a philosophical perspective (antithesis). The opposition and at the same time, the coexistence of these two perspectives leads to a "synthesis": the harmonious alliance of philosophy and art to create a culture. The embodiment of this synthesis is the “philosopher-artist”; one who has “knowledge” and “creativity” at once; “future philosopher”; a creator of new values! In this paper, we try to show that this synthesis doesn't lead to a third thing, different from thesis and antithesis, in which contradiction and conflict have been settled; instead, this synthesis is exactly the same simultaneous opposition and harmony of these forces. This unity of contradictory forces is a recurring concept in Nietzsche's thought.

کلیدواژه‌ها [English]

• Friedrich Nietzsche
• Art
• Ancient Greeks
• Tragic knowledge
• Modern culture crisis
• Noble culture