نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه هنر، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استاد فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

ما و جهان‌مان در آخرین مرحله‌ هیچ‌انگاری گیر افتاده‌ایم و امرِ قابل توجه، تداوم این وضعیت است چنانکه مشخص نیست این وضعیت تا کی ادامه خواهد داشت. مساله‌ مقاله‌ حاضر درک هیچ‌انگاری است به‌منظور فراهم آوردن امکان اندیشیدن به شرایط رهایی و خلاصی از آن. در این مقاله متمرکز خواهیم بود بر تفسیر دلوز از نیچه درخصوص مفهوم هیچ‌انگاری. به این منظور باید مسیر اصلی استدلال دلوز درخصوص سنخ‌های مختلف هیچ‌انگاری را درک کنیم که سه شکل است: نه‌گو، واکنش‌گرانه و بی‌کنشانه. درک این سه شکل، به‌ویژه واپسین شکل آن؛ یعنی وضعیتی که در آن زندگی می‌کنیم. پس از آن تلاش خواهد شد که ابعاد عاطفی این مفهوم با رجوع به سینمای بلا تار به خواننده انتقال داده شود. به این منظور که ضرورت رهایی از هیچ‌انگاری موجود در وضعیت به شکل عاطفی احساس شود. در این نقطه از استدلال شرایط فراهم می‌شود برای اندیشیدن به گام بعد و این امر با درک تمایز واپسن مرحله‌ هیچ‌انگاری و شرایط رهایی از آن ممکن خواهد شد. به منظور درک تمایز این دو وضعیت و در نهایت درک شرط رهایی از هیچ‌انگاری، تمایز میان دو مفهوم انهدام بی‌کنشانه و ویرانگری کنش‌گرانه مورد توجه قرار می‌گیرد. برای درک تمایز این دو مفهوم نیچه‌ای-دلوزی نیز از تمایز دو مفهوم خسته و فرسوده که دلوز در شرح بکت مطرح می‌کند، بهره خواهیم برد. از این‌رو، مسیر مقاله به این صورت خواهد بود: تحلیل اَشکال هیچ‌انگاری: 1- نه‌گو، 2- واکنش‌گرانه، 3- بی‌کنشانه و 4- شرط رهایی از هیچ‌انگاری.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explanation of Kinds of Nihilism and the Condition of the Rescue from that in the Thought of Nietzsche-Deleuze

نویسندگان [English]

  • Davood Moazami goodarzi 1
  • Ahmad Ali Heydari 2

1 Ph.D. Candidate in Philosophy of Art, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

2 Professor of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

We and our world are caught in the last period of nihilism. The remarkable point is the durability of this situation, and that the time for the end of this situation is unclear. The concern of this article is understanding the nihilism, especially its last kind, understanding of the nihilism in order to provide the possibility of the thinking about the conditions of the liberation from that. For this purpose, we should understand three kinds of nihilism: negative, reactive, and passive; Understanding these three kinds, especially its last kind, which is the property of the present situation. For the explanation of this step of nihilism, we will resort to a Nietzschean-Deleuzian concept and then try to transmit the affective aspect of this concept to the reader in order for the necessity of the liberation from our nihilistic situation to be sensed affectively. At this point of the analysis, the argument is ready for thinking to the next step, which proceeds by understanding the distinction between the last step of nihilism and the condition of liberation from that. Therefore, the trajectory of the article is like this: explanation of kinds of nihilism: 1) negative. 2) reactive. 3) passive. 4) and the liberation from nihilism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deleuze
  • Nietzsche
  • nihilism
  • passive extinction
  • active destruction
بکت، ساموئل. (1399). مالون می‌میرد. ترجمه سهیل سمی. تهران: ثالث.
________ . (1381). آخربازی (در انتظار گودو). ترجمه‌ بهروز حاجی محمدی. تهران: ققنوس.
تار، بلا .(1395). بلا تار به روایت بلا تار و همکارانش. ترجمه‌ سعیده طاهری و بابک کریمی. تهران: شورآفرین.
دلوز، ژیل. (1396). انتقادی و بالینی، ترجمه‌ زهره اکسیری، پیمان غلامی و ایمان گنجی. تهران: نشر بان.
________. (1393). نامه به یک منتقد سرسخت. ترجمه‌ رضا سیروان. تهران: عصب‌سنج.
________. (1390). نیچه و فلسفه. ترجمه‌ عادل مشایخی. تهران: نشر نی.
________. (1386). فوکو. ترجمه‌ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی.
رانسیر، ژاک. (1394). بلا تار، پس از پایان. ترجمه‌ محمدرضا شیخی. تهران: نشر شورآفرین.
گروه نویسندگان. (1394). بلا تار (مجموعه مقالات). ترجمه‌ محمدرضا شیخی و مسعود منصوری. تهران: نشر شورآفرین.
____________. (1374). سرگشتگی نشانه‌ها. گزینش و ویرایش مانی حقیقی. تهران: مرکز.
نیچه، فریدریش. (1352). چنین گفت زرتشت. ترجمه‌ داریوش آشوری. تهران: آگه.
____________. (1377). تبارشناسی اخلاق. ترجمه‌ داریوش آشوری. تهران: آگه.
هارت، مایکل. (1393). ژیل دلوز: نوآموزی در فلسفه. ترجمه‌ رضا نجف‌زاده. تهران: نشر نی.