نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد روابط بین الملل، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

تحلیل پدیده‌های جهان اجتماعی آن‌هم برمبنای ایده، هدفی است که این مقاله دنبال می­کند. تلاش مقاله بر این است تا نشان دهد ایده­ها به عنوان یک عامل تبیینی می­توانند در مطالعۀ مسائل اجتماعی و سیاسی به کار گرفته شوند. ما برای توضیح نقش تحلیلی ایده، نگاهی برساختی­تفسیری با محوریت پرسش «چگونه ممکن است؟» به آن انداخته­ایم. بر این اساس، انسان متفکر در کانون توجه قرار می‌گیرد. طبق رویکرد برساختی­تفسیری ویژگی­هایی در انسان متفکر است که به او امکان برساخت ایدۀ معنامند و سپس اثرگذاری آن را می­دهد. این ویژگی­ها عبارتند از: 1. ساختار ذهنی انسان 2. ادراک ایده­پردازانه در انسان 3. نقش بازنمودی مفاهیم و زبان در انسان 4. علیت در انسان 5. عقلانیت در کنش انسان. این مقاله با توضیح ویژگی­های مذکور در انسان نشان می­دهد که ایده چگونه می­تواند بر پدیده­های جهان اجتماعی تأثیر بگذارد. همچنین با فهم چگونگی تأثیرگذاری ایده نشان می­دهیم که ایده­ این قابلیت را دارد که به عنوان عاملی تبیینی برای تحلیل پدیده­های اجتماعی، از جمله حوزۀ سیاست، به کار گرفته شود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Idea-Based Social Phenomena Analysis

نویسندگان [English]

  • Hossein Salimi 1
  • Leila Ahar 2

1 Professor of International Relations, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

2 Ph.D. Student in International Relations, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Analyzing the phenomena of the social world based on the idea is the purpose of this article. The paper attempts to show that ideas as the explanatory factor can be used in the study of social and political issues. To explain the analytic role of the idea, we take a constructivist-interpretive overview of the question "How is it possible?". Accordingly, the thinking human is at the center of attention. According to the constructivist-interpretive approach, it is the qualities in the thinking human that enable him to construct an idea of meaning and then give effect to it. These features include: 1) the human mental structure, (2) the ideographic perception of human, (3) the representational role of concepts and language in human, (4) causality in human, (5) rationality in human action. This article explains how human beings can influence the phenomena of the social world by explaining these characteristics in humans. By Understanding how the idea is influenced we show that the idea has the potential to be used as an explanatory factor for the analysis of social phenomena, including politics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Idea
  • Thinking Human
  • Belief
  • Meaning
  • Constructivist-Interpretive Approach
اونز، وی ویان؛ گرین، ملانی، (1398)، زبان­شناسی شناختی؛ الف-ب، ترجمۀ جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.
برگر، پیتر؛ لوکمان، توماس، (1394)، ساخت واقعیت اجتماعی، چاپ سوم، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: علمی و فرهنگی.
بلیکی، نورمن، (1393)، پارادایم­های تحقیق در علوم انسانی، چاپ دوم، ترجمۀ سیدحمیدرضا حسنی، محمدتقی ایمان، سیدمسعود ماجدی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
تامپسون، مل، (1395)، آشنایی با فلسفۀ ذهن، چاپ دوم، ترجمۀ مهران داور و نیلوفر خوش‌زبان، تهران: نقش و نگار.
دورتیه، ژان-فرانسوا، (1391)، انسان­شناسی؛ نگاهی نو به تحولات جسمانی، فرهنگی و روانشناختی انسان، چاپ دوم، ترجمۀ جلال­الدین رفیع­فر، تهران: خجسته.
ریونزکرافت، ایان، (1392)، فلسفۀ ذهن؛ یک راهنمای مقدماتی، چاپ دوم، ترجمۀ حسین شیخ رضایی، تهران: صراط.
سرل، جان، (1395)، ساخت واقعیت اجتماعی، ترجمۀ میثم محمد امینی، تهران: فرهنگ نشر نو.
سرل، جان، (1396)، درآمدی کوتاه به ذهن، چاپ سوم، ترجمۀ محمد یوسفی، تهران: نی.
سرل، جان، (1398)، عقلانیت در کنش، ترجمۀ حسن حشمتی، تهران: طرح نو.
کالک، دنیل؛ هیرشن، ویلیام؛ مندیک، پیت، (1396)، علوم شناختی؛ مقدمه­ای بر ذهن و مغز، ترجمۀ شهره صادقی و الهه کمری، تهران: نویسه پارسی.
کاندا، زیوا (1388)، شناخت اجتماعی؛ چگونه خود و دیگران و جهان را درک کنیم؟، چاپ چهارم، ترجمه حسین کاویانی، تهران: مهرکاویان.
کین، مارک جی، (1396)، فلسفۀ علم شناختی، ترجمۀ مصطفی تقوی، تهران: ترجمان علوم انسانی.
مسلین، کیت، (1391)، درآمدی به فلسفۀ ذهن، چاپ دوم، ترجمۀ مهدی ذاکری، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
لیتل، دانیل، (1381) تبیین در علوم اجتماعی؛ درآمدی به فلسفه علم­الاجتماع، چاپ دوم، ترجمة عبدالکریم سروش، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
محمدپور، احمد (1390)، روش در روش؛ دربارۀ ساخت معرفت در علوم انسانی، تهران: جامعه­شناسان.
مسلین، کیت، (1391)، درآمدی به فلسفۀ ذهن، چاپ دوم، ترجمۀ مهدی ذاکری، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
نصیری، منصور، (1395)، تبیین در فلسفۀ علم، چاپ دوم، تهران: دانشگاه نهران.
های، کالین (1390)، درآمدیانتقادیبرتحلیلسیاسی، چاپ دوم، ترجمة احمد گل‌محمدی، تهران: نی.
 
Cox, D. B. (2011). Introduction: Ideas and Politics. In D. B. Cox (Ed.), Ideas and Politics in Social Science Research (pp. 3-22). New York: OxfordUniversity Press.
Garfinkle, H. (1967). Studies in Ethnomethodology .Los Angeles: University of California .
Hay, A. G. (2010). Varieties of ideational explanation . In A. G. Hay (Ed.), The Role of Ideas in Political Analysis; A Portrait of Contemporary Debates (pp. 13-55). New York: Routledge.
Hudson, V. M. (2014). Foreign policy analysis: classic and contemporary theory (Second edition ed.). Maryland: Rowman & Littlefield.
Jiménez, E. R. (2017). Aristotle's Concept of Mind.Cambridge: CambridgeUniversity Press.
Keohane, J. G. (1993). Ideas and Foreign Policy: An Analytical Framework . In J. G. Keohane (Ed.), Ideas and Foreign Policy; Beliefs, Institutions, and Political Change (pp. 3-30). London : CornellUniversity Press.
Mehta, J. (2011). The Varied Roles of Idea in Politics: From "Whether" to "How". In D. B. Cox (Ed.), Ideas and Politics in Social Science Research (pp. 23-46). New York : OxfordUniversity Press.
Tonder, L. (2010). Ideational analysis, political change and immanent causality. In A. G. Hay (Ed.), The Role of Ideas in Political Analysis; A Portrait of Contemporary Debates (pp. 56-77). New York: Routledge.
Weber, M. (2011). Methodology of Social Sciences: Max Weber (revised ed.). (H. A. Shils, Ed., & H. A. Shils, Trans.) New Jersey : Transaction Publishers.
Winch, P. (1990). The Idea of a Social Science and its Relation to Philosophy (Second Edition ed.). London: Routledge.