نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران
چکیده
یکی از مهم‌ترین منازعات تفسیری حول فلسفه هگل، تأکید بر وجه مدرن یا کلاسیک اندیشه اوست؛ از یک سو برخی با تأکید بر وامداری هگل به کانت، پروژه او را تکمیل پروژه استعلایی کانت قلمداد می‌کنند و از سویی برخی دیگر، او را متافیزیکدانی می‌دانند که در بستر اندیشه‌های افلاطون و ارسطو، اندیشه‌های نوین خویش را بیان می‌کند؛ این مقاله با تمرکز بر تفسیر هگل از مفهوم ارسطویی خدا همچون اندیشه خوداندیش نشان می‌دهد که چگونه او از یک سو در تبیین یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم فلسفه خویش یعنی ایدۀ مطلق، وامدار ارسطو است، و از سوی دیگر چگونه با تصرف خود در این مفهوم، راه را برای تفسیری مدرن از آن می‌گشاید. به گونه‌ای که از یک سو با طرح وحدت میان شناسنده و متعلق شناخت، به عنوان ضابطه اندیشه خوداندیش، دوگانگی خودادراکی کانت با جهان مرتفع می‌شود و از سوی دیگر با نفی فعلیت طبیعت بی‌واسطه، همچنان ضابطۀ کانتی تعین‌بخشی مفهومی به جهان را حفظ می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Absolute as Self-thinking Nous: A Critical Reflection on Hegel’s Interpretation of Aristotle’s Pure Actuality
نویسنده [English]
- Mustafa Zali
Philosophy Department, Faculty of Humanities and Literature, University of Tehran
چکیده [English]
One of the most controversial debates on Hegel’s Philosophy is the question of ancient or modern aspects of his philosophical system. On the one hand, focusing on Kantian dimension of Hegel’s Philosophy, some Hegel scholars have regarded his project as the completion and radicalization of transcendental philosophy. On the other hand, some others emphasize on Hegel’s conception and elaboration and also transformation of classical metaphysical concepts of Plato and Aristotle; hence, he introduced his new ideas in the context of ancient metaphysical tradition. Focusing on Hegel’s interpretation of Aristotle’s concept of God as self-thinking nous, this study shows to some extent, in explaining the most important concept of his philosophy i.e. the Absolute and its synonyms, that he is indebted to Aristotle. Although with his own conception of this concept, he opens a modern way to reinterpret the concept of absolute. Accordingly, the identity of subject and object has overcome the Kantian duality between apperception and the world, and the rejection of nature’s actuality in its immediacy has preserved the Kantian criteria of the conceptual determination of the world.
کلیدواژه‌ها [English]
- Hegel
- Aristotle
- Active Intellect
- Passive Intellect
- Self-thinking nous
- Nature
- Finite spirit
)