شناسنامه علمی شماره
ترمیمِ دوپارگیِ فلسفه‌ی فیزیک با تکیه بر ابطال‌گرایی پوپر

محمد مهدی حاتمی؛ مهدی دهباشی

دوره 10، شماره 40 ، دی 1393، صفحه 7-36

چکیده
  نتایج فلسفی حاصل از تعبیر کپنهاگی مکانیک کوانتوم، از جمله طردِ رئالیسم، نفی علیت، فقدان تعیّن در حوادث اتمی و ... نوعی شکاف و دوپارگی را بین فیزیک کلاسیک و فیزیک کوانتوم، موجب می‌شود. در مقاله‌ی حاضر، ضمن نمایان ساختن این شکاف، با تکیه بر ابطال‌گرایی پوپر و لوازم و لواحق آن، علاوه بر پاسخ به برخی از دعاوی عمده‌ی مکتب کپنهاگی، نشان ...  بیشتر

شناسنامه علمی شماره
معیارهائی برای نگارش علمی براساس (فهم، ترجمه و آنالیز) یک مقاله‌ی تأثیرگذار جهانی: «مدرنیته، پروژه‌ی نا تمام»

حمیدرضا رحمانی زاده دهکردی

دوره 10، شماره 40 ، دی 1393، صفحه 37-62

چکیده
  «مدرنیته، پروژه‌ی ناتمام» یکی از مقاله‌های بسیار تأثیرگذار جهانی در سه دهه‌ی‌گذشته بوده؛چنان‌که منشاء مجادلات فراوانی در حوزه‌های مختلف فکری شده‌است. اما پرسش اساسی این است که چرا این مقاله، تا این حدّ مهم است؟ و این‌که چه درس‌هایی برای نگارش مقالات علمی می‌توان از آن آموخت؟ مقاله اگر‌چه حاوی نکات تأمل برانگیز و آموزنده‌‌ی ...  بیشتر

شناسنامه علمی شماره
مقایسۀ آراء حسن حنفی و محمد آرکون دربارۀ علل انحطاط مسلمانان و راه رهایی از آن

امیر روشن؛ فرزاد آذرکمند

دوره 10، شماره 40 ، دی 1393، صفحه 63-82

چکیده
   این مقاله درصدد بررسی مقایسه‌ای آراء حسن حنفی و محمدآرکون است. حنفی از جمله نواندیشان اسلامی است که برای رهایی مسلمانان از وضعیت انحطاط و همچنین ارائۀ راهکار برای آیندۀ جوامع اسلامی به نقد سنت اسلامی و تمدن غربی می‌پردازد. وی معتقد است پیروی تمام و کمال از الگوهای غربی برای جبران عقب‌ماندگی مسلمانان راهگشا نیست و همچنین فاصلۀ ...  بیشتر

شناسنامه علمی شماره
درآمدی بر فکر شرق و غرب در تفکر هایدگر

سید مسعود زمانی

دوره 10، شماره 40 ، دی 1393، صفحه 83-98

چکیده
  هایدگر پس از وجود و زمان مهم‌ترین مباحث فلسفۀ خود را با به‌کاربردن مداوم تعابیری چون اروپایی، مغرب زمینی و غربی به بحث در بارۀ غرب بر‌می‌گرداند. همچنین او در اولین سال‌های فعالیت دانشگاهی‌اش در آغاز دهۀ بیست قرن گذشته اغلب به اشپنگلر و کتاب افول مغرب زمین او می‌پردازد. همین‌ها حاکی است از موضوعیت «مسئلۀ غرب» در فلسفۀ او. ...  بیشتر

شناسنامه علمی شماره
جایگاه احساس و تخیل در نظام فکری دکارت

عزیزه زیرک باروقی؛ سید مصطفی شهر آیینی

دوره 10، شماره 40 ، دی 1393، صفحه 99-116

چکیده
  مبحث مربوط به احساس و تخیل در نظام فکری دکارت بسیار مهم است. او در «تأمل دوم» احساس و تخیل را به‌عنوان حالات آگاهی و بدون اینکه به متعلق خارجی مربوط شوند، ذیل حالات من اندیشنده طبقه‌بندی می‌کند. سپس در «تأمل ششم» برای اثبات من جسمانی از این دو قوه یاری می‌جوید و آن‌ها را به‌عنوان قوایی معرفی می‌کند که تحقق آن‌ها نیازمند ...  بیشتر

شناسنامه علمی شماره
تحلیل و نقد تبیین دکارتی ِلاک درباره‌ی این باور و ارائه‌ی تبیینی بدیل مبتنی بر آموزه‌ی ویتگنشتاین متأخر «هر فردی در آگاهی از خودش خطاناپذیر است»

مهدی سلیمانی خورموجی؛ محمد کاظم علمی سولا

دوره 10، شماره 40 ، دی 1393، صفحه 117-144

چکیده
  ما بر این باوریم که: «آگاهی فرد نسبت به خودش خطاناپذیر است»، در‌حالی‌که آگاهی او نسبت به سایر چیزها و یا حتی آگاهی سایر افراد نسبت به او را خطاناپذیر نمی‌دانیم. چگونه می‌توان چنین عدمِ‌تقارنی را تبیین کرد؟ متداول‌ترین پاسخ، معمولاً مبتنی بر تبیین دکارتیِ لاک است. ما ابتدا، این تبیین را به چهار فرضیه فرو می‌کاهیم و سپس با آشکار ...  بیشتر

شناسنامه علمی شماره
تبیین نظریة اشراق در آگوستین با تکیه بر دیدگاه ژیلسون

زهرا محمود کلایه؛ رضا اکبریان؛ محمد سعیدی مهر؛ رضا اکبری

دوره 10، شماره 40 ، دی 1393، صفحه 145-162

چکیده
  چگونگی دستیابی بشر به حقایق ثابت و مشترک، مسئله‌ای اساسی است که آگوستین در مباحث معرفت‌شناختی با آن مواجه بوده‌است. وی در تبیین این مسئله از تئوری اشراق کمک می‌گیرد. عبارات دو پهلوی آگوستین در توضیح معنا و محتوای اشراق، عمدتاً مخاطب را با این مسئله مواجه می‌سازد که آیا اشراق نزد آگوستین همان قابلیت طبیعی عقل در ادراک است یا به دخالت ...  بیشتر