نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

2 استاد فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

از دستاوردهای مشارکت هیدگر در طرح رویکرد دازین‌کاوانه در روان‌پژوهی، نقد بنیادین رویکردهای مبتنی بر علوم طبیعی در این حوزه است. مسئلة کانونی در این زمینه، الگو قرار گرفتن علوم طبیعی برای پژوهش‌هایی است که روان‌پژوهان بدان اشتغال دارند. در این مقاله، با تکیه بر رویکرد مدارد باس، به وجوه مختلف چنین نقدی به‌عنوان زمینه‌ساز پدیدآمدن تحولات ایجابی در علوم روانی می‌پردازیم. محدودیت محاسبه‌گرایی، مسئلة واقعیت، مسئلة تبیین علمی ادراک، و خلط میان انگیزه و علّت رفتار انسانی چهار مؤلفه‌ای است که در این خصوص موردتوجه قرارمی‌دهیم. در‌حالی‌که بی‌تأمل رهاشدن موضوعات مورداشاره می‌تواند مطلق‌انگاری نسبت به علوم طبیعی به‌عنوان الگوی حقیقی فعالیت علمی در پژوهش‌های روانی را به‌همراه داشته باشد، پرسش‌گری، روان‌شناسان، روان‌پزشکان و تمامی پژوهشگرانی که به ادراک، رفتار و فهم تجارب انسانی می‌پردازند را دست‌کم از جزم‌اندیشی در این عرصه رها می‌کند و مسئله‌سازبودن ادعاهایی بی‌پایه همچون استقلال روان‌پژوهی از فلسفه، که دست‌کم از قرن نوزدهم میلادی، و با آغاز شکل‌گیری روان‌شناسی جدید، سوءتفاهم‌هایی را در این عرصه پدید آورده ‌است، روشن می‌سازد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A critique of natural scientific psychology from the Daseinsanalytic point of view

نویسندگان [English]

  • Khashayar Boroomand 1
  • Aliasghar Mosleh 2

1 Allameh Tabatabai University, Tehran

2 Professor of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The illustration of the fundamental, pre-scientific, presuppositions of natural scientific approaches to psychology, psychiatry and the related areas of research has been one of the most significant achievements of Heidegger's collaboration with the Swiss psychiatrist, Medard Boss. The central issue in this regard is the limitations of research based on the natural scientific orientation in understanding human experience. In this paper, different aspects of the Daseinsanalytic critique of this orientation would be discussed with reference to the four basic problems: the problem of natural scientific calculation, the problem of reality, the problem of human perception, and the problem of the conflation between the motive and the cause of human behavior. While thoughtlessness about these problems may result in scientific absolutism, questioning can free researchers from theoretical dogmas and the problematic ideas especially the idea of the full separation of psychology, as an exact science, similar to the natural modern science, from philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heidegger
  • natural scientific psychology
  • calculative thinking
  • explanation of behavior
  • Human Perception
کوهن، تامس.(1389). ساختار انقلاب‌های علمی، ترجمة سعید زیبا کلام، تهران:
لاندین، رابرت. (۱۳۹۲). نظریه­ها و نظام­های روان­شناسی (تاریخ و مکتب­های روان­شناسی)، ترجمة یحیی سیّدمحمّدی، تهران: نشر ویرایش.
هیدگر، مارتین. (۱۳۸۹). هستی و زمان، ترجمة عبدالکریم رشیدیان، تهران نشر نی.
هیدگر، مارتین. (۱۳۹۲). مسائل اساسی پدیدارشناسی، ترجمة پرویز ضیاشهابی، تهران:‌ مینوی خرد.
 Boss, Medard. (1962). The Conception of Man in Natural Science and Daseinsanalysis, Frey, H.A. (trans.), Comprehensive Psychiatry (3.4).
Boss, Medard. (1963). Psychoanalysis and Daseinsanalysis, Refebre, L.B (trans.), New York: Basic Books.
Boss, Medard. (1965). A Psychiatrist Discovers India, Frey, H.A. (trans.), London: Oswald Wolff.
Boss, Medard. (1983). Existential Foundations of Medicine and Psychology, Conway, S. & Cleaves, A (trans.), New York: Jason Aronson.
Bracken, Patrick. (2002). Trauma, Culture, Meaning and Philosophy, London: Whurr Publishers.
Bracken, Patrick. (2012). Psychiatry Beyond the Current Paradigm, The British Journal of Psychology (201).
Braver, Lee. (2007). A Thing of This World: A History of Continental Anti-Realism, Evanston, Ill: Northwestern University Press.
Brey, Philip. (2001). Hubert Dreyfus- Human Versus Machine, in: Achterhuis, H. (ed.), American Philosophy of Technology: The Empirical Turn, Bloomington: Indiana University Press.
Colman, Andrew. (2009). A Dictionary of Psychology, Oxford: Oxford University Press.
Dreyfus, H,L. (1991). Being-in-the-world: A Commentary on Heidegger’s Being and Time, Cambridge, MA:  MIT Press.
Heidegger, Martin. (1977). Science and Reflection, in: Lovitt, W. (trans.), The Question Concerning Technology and Other Essays, New York: Garland Publishing.
Heidegger, Martin. (1991). The Principle of Reason, Lilly, R. (trans.), Bloomington: Indiana University Press.
Heidegger, Martin. (1999). Contributions to Philosophy (From Enowning), Emad, P. & Maly, K. (trans.), Bloomington: Indiana University Press.
Heidegger, Martin. (2001a). Phenomenological Interpretation of Aristotle: Initiation into Phenomenological Research, Rojcewicz, R. (trans.), Bloomington: Indiana University Press.
Heidegger, Martin. (2001b). Zollikon Seminars: Protocols, Conversations, Letters, Mayr, F. & Askay, R (trans.), Boss, M (ed.), Evanston, Ill: Northwestern University Press.
Kockelmans, Joseph. (1988). Daseinsanalysis and Freud’s Unconscious, in: Hoeller, K. (ed.), Heidegger and Psychology, Seattle: Promethean Press.
Lafont, Cristina. (2005). Hermeneutics, in: A Companion to Heidegger, Dreyfus, H.L. & Wrathall, M.A. (eds.), Oxford: Blackwell Publishing.
Panksepp, Jaak. (2004). Foundational Concepts, in: Panksepp, J. (ed.), Textbook of Biological Psychiatry, Hoboken, NJ: Wiley-Liss.
Valle, Ronald., King, Mark. & Halling, Steen. (1989), An Introduction to Existential-Phenomenological Thought in Psychology, in: Valle, R.S. & Halling, S (eds.), Existential-Phenomenological Perspectives in Psychology: Exploring the Breadth of Human Experience, New York: Plenum Press.
Wertz, Fredrick. (2006). Phenomenological Currents in Twentieth-century Psychology, in: Dreyfus, H.L & Wrathal, M.A (eds.), A Companion to Phenomenology and Existentialism, Oxford: Blackwell Publishing.