حکمت و فلسفه

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فارابی، الحروف و فراهست‎شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه فلسفۀ دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

فارغ از باب دوم کتاب‌الحروف که به سیر تکوین زبان و صنایع قیاسی می‎پردازد، دو باب اول و سوم عمدتا به توضیح در خصوص معانی حروف فلسفی اختصاص یافته است. به نظر می‎رسد این ساختار اتفاقی نبوده و حکایت از برنامه فراهست‎شناختی الحروف دارد. ابتدا با طرح مسئله‎ای فراهست‎شناسانه در خصوص نسبت میان جهان، تمثل جهان و زبان، نشان می‎دهیم که فارابی قائل به کفایت زبان طبیعی برای تمثل اندیشه‎های مابعدالطبیعی نیست، این بینش در مسئله نسبت میان موجود و وجود پررنگ می‎شود و فارابی را بر آن می‎دارد که منطق خاصی برای موجود وضع کند. در آخر با تکیه بر باب دوم الحروف روشن می‎شود که فارابی به نیاز برای زبانی مختص به مابعدالطبیعه تصریح دارد؛ اما دغدغۀ او در سطح نظر باقی نمی‎ماند و منطقی خاص، شامل نحو و سمانتیکی ویژه، برای مابعدالطبیعه بسط می‌دهد. او مابعدالطبیعه را علم به امور فرامقوله می‎داند. اگر بخواهیم این امور مابعدالطبیعی را به­طریق درست تعبیر کنیم، به نظر فارابی باید به­صورت حروف نحوی بیان شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Al-Farabi’s Kitab al-Horuf and Meta-Ontology

نویسندگان [English]

  • Ahmad Asgari 1
  • sina salari khoram 2

1 Member of Faculty

2 کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده [English]

The parts I & III of Kitab al-Horuf deals with explaining the role of particles in expressing the philosophical notions. This, it seems, is a meta-ontological program that al-Farabi is developing. First, he puts a meta-ontological problem concerning the insufficiency of natural language to express the metaphysical thought especially the being, then he devises a specific logic for being and existents. It is clear that we do need a particular language for metaphysics. He develops this logic, i.e. a special syntax and semantics for metaphysics. He thinks metaphysics deals with meta-categories and if these are to be expressed adequately they must be expressed as particles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kitab al-Horuf
  • Metaphysics
  • meta-ontology
  • Being
  • syntax & semantics
مراجع
أرسطو. (1980م.). باری ارمیناس (کتاب العباره). نقل إسحق بن حنین. فی منطق أرسطو. حقّقه و قدّم له عبد الرحمن بدوی. الکویت و لبنان: وکالة المطبوعات و دار القلم.
أرسطو. (1380). مابعدالطبیعه. نقل اسطاث. فی إبن رشد: تفسیر مابعدالطبیعه، (افست از تصحیح توسط انتشارات حکمت ).
الأعسم، عبدالأمیر. (1989). المصطلح الفلسفی عند العرب. قاهره: الهیئه المصریه العامّه للکتاب.
افنان، سهیل محسن .(1389). پیدایش اصطلاحات فلسفی در عربی و فارسی. ترجمۀ محمد فیروزکوهی. تهران: انتشارات حکمت.
افنان، سهیل محسن. (1986). واژه‎نامه فلسفی. بیروت: دارالمشرق.
راسل، برتراند. (1395). «در باب دلالت». ترجمۀ رضا دهقان. مجله فلسفه. شمارۀ 1. صص: 47-38، بازیابی از http://jphil.ir/jphil1/.
شهیدی، فاطمه. (1393). ««موجود» و «وجود» در کتاب الحروف فارابی». جاودان خرد. شمارۀ 25. صص:76-55.
علمی سولا، محمد کاظم؛ سالاری خرّم، سینا. (1392). «پیوند دین و فلسفه در اندیشه فارابی». پژوهش‎نامه‎فلسفه دین(نامه حکمت). سال یازدهم. شماره اول، صص 47-60.
فارابی، محمد­بن­محمد. (1959). آراء اهل مدینة الفاضله. تصحیح البیر نصری نادر.بیروت:
مطبعه­الکاثولیکیه.
فارابی، محمد­بن­محمد. (1970). کتاب الحروف. تصحیح و تقدیم محسن مهدی. بیروت: دارالمشرق.
فارابی، محمد­بن­محمد. (1990). کتاب الواحد و الوحده. تصحیح، تحقیق و تعلیق محسن مهدی. مغرب: دارتوبقال.
فارابی، محمد­بن­محمد. (1392). التعلیقات. مقدمه، تحقیق و تصحیح سید حسین موسویان. تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
فارابی، محمد­بن­محمد. (1393). «مقالة فی أغراض مابعدالطبیعه». تصحیح لیلا کیان‎خواه. جاودان خرد. شماره 26. صص: 39-29.
کیان‎خواه، لیلا .(1393). «بررسی تعریف مابعدالطبیعه از دیدگاه فارابی (بر اساس کتاب­های تحصیل السعاده، فلسفه أرسطوطالیس،الحروف و فصول منتزعه)». حکمت سینوی. شماره52. صص: 78-55.
Aristotle .(1831). Aristoteles, Graece, Ex Rescensione: Immanuelis Bekkeri, ed. Vol.2New York: Academia Regia Borussica, Georgium Press.
Barnes, Jonathan .(1984). The Complete Works of Aristotle, The Revised Oxford Translation, Two Vols. USA: Princeton University Press.
Berto, F., & Plebani, M. (2015). Ontology and metaontology: a contemporary guide. New York: Bloomsbury Publishing.
Chalmers, D., Manley, D., & Wasserman, R. (2009). Metametaphysics: new essays on the foundations of ontology. New York: Oxford University Press.
Hofweber, Thomas, “Logic and Ontology”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2014 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = < https :// plato.stanford.edu /archives/ fall2014/ entries/ logic -ontology>.
Shehadi, F. (1969). “Arabic and To Be”.Edited by John w. m verhaar.The Verb "Be"and Its Synonyms, New york, Humanites press. pp 112–125.
Kahn, C. H. (1966). “The Greek Verb "To Be" and the Concept of Being”. Foundations of Language,Vol: 2(3), pp245–265.
Kahn, C. H. (2009). Essays on being. New york: OUP Oxford.
Kahn, C. H. (2004). “A Return to the Theory of the Verb be and the Concept of Being”. Ancient Philosophy,Vol: 24(2), pp 381–405.
MacFarlane, John, “Logical Constants”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2015 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL =<https: // plato.stanford.edu/ archives/fall2015/ entries/ logical -constants>.
Menn, Stephen (2006). “Aquinas on Being by Anthony Kenny”, The Philosophical Review, Vol. 115, No. 3 (Jul., 2006), pp. 391-395.
Menn, Stephen (2008a). “Al-Fārābī’S Kitāb Al-Urūf and His Analysis of the Senses of Being”. Arabic Sciences and Philosophy, 18, pp 59–97.
Menn, Stephen (2008b). “Aristotle on the Many Senses of Being”. Princeton Classical Philosophy Colloquium. Retrieved from https: //www.philosophie .hu-berlin .de/ de/lehrbereiche/ antike/ mitarbeiter/ menn/ mennprinceton2008.pdf.
Menn, Stephen 2012, “Farabı in the Reception of Avicenna’s Metaphysics: Averroes against Avicenna on Being and Unity”, in Hasse& Bertolacci (eds.) 2012, The Arabic, Hebrew and Latin Reception of Avicenna’s Metaphysics, Berlin: De Gruter. Pp 51-96
Menn, Stephen 2013, “Avicenna’s metaphysics” in Adamson (ed.) 2013,Interpreting Avicenna: Critical Essays, Cambridge: Cambridge University Press.pp 143-169.
Mill, J. Stuart, (1974). A System of Logic Ratiocinative and Inductive, Toronto: University Of Toronto Press.
Tahko, Tuomas E .(2015). An Introduction to Metametaphysics, Cambridge:Cambridge University Press.
حکمت و فلسفه
دوره 13، شماره 49
فروردین 1396
صفحه 43-64
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار