این مقاله دربارۀ نظام اخلاقی در منظومۀ فکری دکارت است. در مرحلۀ اول این نوشتار می‌خواهیم نشان دهیم که حتی اگر بپذیریم دکارت یک نظریۀ منسجم و نظام‌مند اخلاقی پرورش نداده و به‌طور خاص‌تر کتابی مستقل و صریح درخصوص فلسفۀ اخلاق ننوشته است، اما دغدغه‌های اخلاقی دارد و میان انواع سبک‌های زندگی و رفتارهای مختلف تفاوت جدی می‌نهد. او در آثار گوناگون خود به اصول و مبانی‌ای اشاره می‌کند که ما می‌توانیم براساس آن‌ها، نظریۀ اخلاقی منسجمی به دکارت نسبت بدهیم. در مرحلۀ بعد، می‌خواهیم به ماهیت و ساختار نظر اخلاقی دکارت اشاره کنیم. در این مسیر، ضمن بررسی مختصر دیگر تفسیرهای موجود، تفسیر مورد نظر خود را از اخلاق دکارتی شرح می‌دهیم و مؤلفه‌های مهم و اساسی آن را بیان می‌کنیم. همچنین، در ضمن بحث، به این مطلب نیز اشاره می‌کنیم که رأی او به چه گروهی از فیلسوفان اخلاق متأخر شباهت بیشتری دارد. همان‌طورکه خواهیم دید، اخلاق دکارت چهار مؤلفۀ اصلی دارد: فضیلت، علم، محدودیت معرفت و سعادت. این‌ها چهار مؤلفۀ بنیادینی‌اند که به‌نظر می‌رسد توضیح اخلاق دکارت، بدون آن‌ها ناقص و حتی نادرست باشد.1
Virtue, science and Happiness; The Foundation of Descartes’ Ethics
چکیده [English]
This paper discusses the moral system in Rene Descartes’ thoughts. First, it will be shown that Descartes has undeniable ethical concerns even if we refuse to accept his systematic and coherent moral theory and, more precisely, that he has an independent book in moral philosophy. For instance, in several works he hints at or affirms various principles based on which we can attribute a moral theory to him. Next, we will refer to the nature and structure of Descartes' moral theory. For this purpose, we explain our own interpretation of his moral beliefs and its fundamental elements as we study and criticize other points of view. During the discussion, we will briefly touch the categorization of his moral philosophy in relation with recent classifications in this area. As we will see, it has four fundamental elements: virtue, science, limited knowledge and happiness are four fundamental elements that we think Descartes' ethics containing them and without one of them our interpretation of this issue will be incomplete or even wrong.
کلیدواژه ها [English]
Passions of the Soul, Physiology, virtue, Happiness, Contentment
ابتدای صفحه