نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ناصر مومنی ¹
• مهدی گنجور ²

¹ هیئت علمی دانشگاه پیام نور

² دانشجوی دانشگاه اصفهان

چکیده

هرچند در قرآن و دیگر کتاب‌های آسمانی وروایات متعدد مثل و مانند از خدای یکتا نفی شده است، اما درعین حال به داشتن مثال توصیف گردیده است. تمثیل نفس به خدا در تعابیر عرفا پررنگ‌تر شده و با عبارت‌های گوناگون به کار رفته است. دراین بین ملاصدرا، با بهره گیری ازآموزه‌های دینی وعرفانی، به نمونه‌انگاری نفس انسانی توجه خاص داشته ودرآثار متعددخود ضمن طرح این مسأله ازآن نتایج دوسویه می‌گیرد. از آن جا که نفس آدمی ازجهت ذات، صفات وافعال نمونة خدا درنظر گرفته شده است، با شناخت نفس می‌توان خدا را بهتر شناخت، هم‌چنان که با شناخت خدا به خودشناسی و نتایج دیگر می‌توان رسید. .نکتة قابل تأمل اینکه کاربرد این تلقی توسط ملاصدرا، سنجیده ودقیقاٌ روشمند است و پیامدهای هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و معرفت‌شناختی متعددی دربردارد، به گونه‌ای که به نظر می‌رسد، ارزش تفهیمی و اقناعی آن درحل برخی ازمسائل فلسفی واعتقادی، بسی فراتر از استدلال‌های عقلانی باشد و در مواردی حتی جای خالی دلیل عقلی یقین‌آور را پرکرده و یا بر کا ستی های آن پرده افکنده است.

کلیدواژه‌ها

• تمثیل نفس
• مِثل
• مثال
• آموزه‌های دینی
• تمثیل‌های عرفانی
• مقام تشبیه وتنزیه
• پیامدها

عنوان مقاله [English]

Modeling the soul in Molla Sadra’s view

نویسندگان [English]

• naser mo'meni ¹
• mehdi ganjvar ²

چکیده [English]

Although in Koran, other Divine books and a lot of Traditions, God has been negated of similar and like; but He has been described to have model and exemplar. To representing the soul to God has been more noticeable in Gnostists’ statements, and has been used by various terms. Among them, MollaSadra by utilizing from mystical and religious doctrines, has considered particularly modeling the human self, and in his works has achieved two-way results. Since the human soul has been considered for nature, attributes and actions as example of God; so by knowing the self can conceive God better; as by knowing God, may access to self-cognition, and other consequences. The signification note is that the use of such attitude by MollaSadra is deliberate and exactly methodical , and includes of much ontological, anthropological and epistemological consequences; So it seems that its understanding and satisfying value is better than intellectual arguments for solving some philosophical and doctrines problems ,and in cases, it has substituted instead of certain intellectual reason or has covered its deficiencies.

کلیدواژه‌ها [English]

• modeling the soul
• likeness
• exemplar
• religious doctrines
• Mystical proverbs
• simile position
• consequences