نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه فلسفه دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی

2 استاد تمام گروه فلسفه دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هر چند موضوع «دیگری»، در بین اندیشمندان مسلمان به عنوان یک مسئلۀ مستقل مطرح نبوده است لکن ظرفیت طرح این بحث بین همه نحله‌های فکری در جهان اسلام به ویژه عرفان وجود دارد. بر این اساس می‌توان برای نمونه پرسش از «دیگری» را به آثار ابن‌عربی به عنوان نمایندۀ عرفان اسلامی عرضه کرد و مبانی فکری او را در این زمینه جستجو کرد. مبانی‌ای همچون بحث مظهریت اسماء الهی، گسترده پنداشتن عرصۀ سعادت و نیز دست-نیافتنی دانستن تمام حقیقت، که می‌تواند موضع این عارف نامور را در قبال «دیگری» روشن سازد. از مهمترین مبانی هستی‌شناسی ابن‌عربی در رویکردش نسبت به «دیگری»، بحث مظهریت اسماء و «دیگری» را از مظاهر اسماء الهی دانستن است. پرهیز از انحصارگرایی در باب حقانیت و «دیگری» را اهل سعادت و نجات دانستن نیز نگاه مثبت به «دیگری» را به دنبال دارد. تأکید ابن‌عربی بر ناآشکارگی حقیقت و عدم حضور آن نزد گروه یا فرقه‌ای خاص، جستجوی حقیقت در آیین «دیگری» را به دنبال خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The “Other” According to Ibn Al-Arabi

نویسندگان [English]

  • hamedeh rastaei jahromi 1
  • Aliasghar Mosleh 2

1 Department of Philosophy Faculty of Persian Literature and Foreign Languages Allameh Tabataba’i University

2 Full Professoratf Department of Philosophy Faculty of Persian Literature and Foreign LanguagesAllameh Tabataba’i University

چکیده [English]

Although the matter of the “Other” have not been considered by Muslim scholars as an independent issue, there is capacity to discuss the matter in all schools of thought in the Islamic world, especially that of mysticism. For this reason, one can examine the “other” in the works of Ibn Arabi as a representative Islamic mysticism and search his intellectual foundations. The fundamentals such as the symbolism of divine names, the widespread adoption of the field of salvation, and the inaccessibility of the whole truth can clarify the position of this well-known mystic against the “other”. One of the most important foundations of Ibn Arabi’s ontology in his approach to the “other” is the symbolism of divine names and considering the “other” as one of the divine names. Avoiding monopoly on truth and knowing the “other” from bliss and salvation is also a positive view towards the “other”. Ibn Arabi’s emphasis on the lack of clarity of the truth and it not being exclusive to a particular group or sect will lead to search for truth in the religion of the “other”.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The “Other”
  • Ibn Arabi
  • Divine names
  • Salvation and Misery
- قرآن کریم
- ابن­ترکه، صائن الدین. (1381). تمهید القواعد، قم: بوستان کتاب.
- ابن عربی. (بی­تا). فتوحات مکیه، ج 1، 2 و 4، بیروت: دار الصادر.
- ابن عربی.  (1946 م). فصوص الحکم، قاهره: دار احیاء الکتب العربیه.
- ابن عربی. (1378). ترجمان الاشواق، تهران: انتشارات روزنه.
- احمدی، بابک. (1393). هایدگر و پرسش بنیادین، تهران: نشر مرکز.
- بوبر، مارتین. (1380). من و تو، ترجمۀ ابو تراب سهراب و الهام عطاردی، تهران: انتشارات فرا اندیشه.
- حسن زاده آملی، حسن. (1378). ممدالهمم در شرح فصوص الحکم، ، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- خوارزمی، تاج الدین حسین. (1379). شرح فصوص، قم: بوستان کتاب.
- سارتر، ژان پل. (بی­تا). هستی و نیستی، ترجمۀ عنایت الله شکیبا پور، تهران: انتشارات شهریار
- طباطبایی، سید محمد حسین؛ 1417، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت- لبنان: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
- فناری، شمس الدین محمد. (2010). مصباح الانس، بیروت: دار الکتب العلمیه.
- قونوی، صدرالدین. (1381). اعجاز البیان فی تفسیر امّ القرآن، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- قراملکی، احد؛ کریمی لاسکی، محمد. (1396). «تحلیل مفهومی و گزاره­ای قاعدۀ زرین اخلاق»، ذهن، شمارۀ 69.
-قیصری، داود. (1375). شرح فصوص، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- کاشانی، عبدالرزاق. (1370). شرح فصوص، قم: انتشارات بیدار.
- کین، سم. (1392). گابریل مارسل، ترجمه مصطفی ملکیان، تهران: هرمس.