تقسیم‌بندی معقولات ثانیه فلسفی بر اساس نحوه شکل‌گیری و واقع‌نمایی از دیدگاه علامه طباطبائی

فرنگ قبادی؛ حسین هوشنگی

دوره 18، شماره 70 ، تیر 1401، ، صفحه 85-108

https://doi.org/10.22054/wph.2022.61938.1992

چکیده
  دغدغه اصلی در بحث معقولات ثانیه فلسفی، معرفت‌شناختی است. معقولات ثانیه خاستگاه و منشأیی در ذهن دارند، مسئله مصداق داشتن یا نداشتن این مفاهیم در خارج از ذهن مهم است.  ذهن تحت چه مکانیسم یا فرآیندی به آن‌ها نائل می‌شود؟ واقع‌نمایی معقولات ثانیه چگونه و به چه صورت است؟ علامه طباطبائی نحوة حصول مفاهیم فلسفی را به دو روش می‌داند: علم ...  بیشتر

ادراکات اعتباری: سنجش تعاریف ارائه‌شده و عرضه تعریف بدیل

حسین کلباسی اشتری؛ مهدی کوشکی

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، ، صفحه 139-168

https://doi.org/10.22054/wph.2022.63401.2016

چکیده
  علامه طباطبائی از تعابیر گوناگونی برای تعریف ادراکات اعتباری بهره برده‌اند؛ اما هیچ‌یک از آن‌ها تمامی شاخص‌های یک تعریف مطلوب، مانند جامع بودن، مانع بودن، روشن‌تر و شناخته‌شده‌تر بودن معرِّف نسبت به معرَّف و غیره را دارا نیستند. لذا این نوشتار درصدد است تعریفی از ادراکات اعتباری ارائه کند که حتی‌الامکان ضمن رعایت الزامات فوق ...  بیشتر

بازخوانی اعتباریات علامه طباطبائی در پرتو نظریه اومولت

حسین هوشنگی؛ احمد پاکتچی

دوره 12، شماره 45 ، فروردین 1395، ، صفحه 47-64

چکیده
  هر یک   از علامه طباطبایی و یاکوب اوکسکول با ابتنا واتکا بر واقعیات زیستی و تکوینی جانداران به نظریه پردازی در حوزه جهان ادراکی و   انسان پرداخته اند . نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و نظریه اومولت  اوکسکول از این حیث در اهداف واجد همسانی ها و قرابت هایی است که بستری را مهیا می کند تا بتوان پاره ای امکانات و قابلیت های تئوریک ...  بیشتر

«اعتباریات علامه طباطبائی»مبنای طرحی فلسفی برای فرهنگ

عی اصغر مصلح

دوره 9، شماره 36 ، دی 1392، ، صفحه 27-46

چکیده
  «ادراکات اعتباری» علامه‌طباطبائی در مسیر بحثی معرفت‌شناسی به اندیشه درمی‌آید، اما موضوع ادراکات اعتباری را نباید به قلمرو معرفت‌شناسی محدود کرد.  به‌نظر می‌رسد که علامه‌طباطبائی این بحث را در پیِ درکی نو از انسان و جهان و با تنفس در فضای فکری عالم معاصر مطرح کرده‌اند. برای کشف چنین دریافتی باید به‌جای تمرکز ذهن بر ادراکات ...  بیشتر

اعتباریات اجتماعی و نتایج معرفتی آن؛ بازخوانی دیدگاه علامه‌طباطبائی

قاسم پورحسن

دوره 9، شماره 36 ، دی 1392، ، صفحه 47-70

چکیده
  نظریة «اعتباریات»، یک ابداع نظری و ابتکاری معرفت‌شناسانه است که با رویکرد روانشناسی - معرفت‌شناختی تدوین شده‌است. علامه‌طباطبائی اعتباریات را افکار عملی و اجتماعی انسان بر می‌شمارد که آدمی به کمک عوامل احساسی می‌کوشد تا میان دو جهان حقیقی، وساطت بر قرار سازد. علامه‌طباطبائی به‌مثابه طرحی بدیع، نظریة اعتبارات را تدوین ...  بیشتر

آزادی اجتماعی از دیدگاه علامه طباطبائی ره و کانت

هاجر نیلی احمد آبادی؛ علی کرباسی زاده

دوره 8، شماره 31 ، مهر 1391، ، صفحه 55-80

https://doi.org/10.22054/wph.2012.5852

چکیده
  این مقاله بر آن است که به بررسی تطبیقی آزادی اجتماعی از دیدگاه دو فیلسوف و متفکر جهان اسلام و جهان غرب، علامه طباطبائی و کانت بپردازد. در دو بخش نخست دیدگاه علامه و سپس دیدگاه کانت مطرح می شود و در بخش آخر مقایسه و تطبیق نظرگاه ای دو بیان می گردد. علامه آزادی حقیقی را آزادی از همه قیود، جز عبودیت الهی می داند اما کانت آزادی حقیقی را آزادی ...  بیشتر