بررسی مبانی و ابعادی از الهیات ایدئالیستی جوسایا رویس

علی سنایی

دوره 15، شماره 59 ، مهر 1398، ، صفحه 137-164

https://doi.org/10.22054/wph.2019.39985.1689

چکیده
  در این نوشتار با رجوع به مبانی اندیشه رویس، الهیات او تبیین و تحلیل می‌شود. رویس تحت تأثیر ایدئالیسم شخص‌گرا، انسان را بخشی از فرایند کیهانی می‌داند که اهدافِ حقیقتِ زنده و عینی (خداوند) را محقق می‌سازد. به نظر او ایدئالیسم قابلیت این را دارد که تفسیری نوین از الهیات مسیحی ارائه دهد؛ به طوری که با زندگی پویای انسان معاصر همخوانی داشته ...  بیشتر

بررسی معنویت به‌مثابه استعلا وجودی بر مبنای رویکرد اگزیستانسیالیستی یاسپرس

محمدحسین کیانی

دوره 15، شماره 58 ، تیر 1398، ، صفحه 139-159

https://doi.org/10.22054/wph.2019.30916.1538

چکیده
  این مقاله می‌کوشد تا به این پرسش پاسخ دهد که اگر معنویت به‌مثابۀ استعلای وجودی است، چگونه می‌توان بر مبنای فلسفۀ یاسپرس نگرش انسان‌شناسانه‌‌ای تبیین کرد که آن نگرش به‌منزلۀ بنیاد معنویت قلمداد شود؟ نگارنده با ارائه تقریر وجودی از معنویت، نشان می‌دهد که ساحت‌های چهارگانه دازاین، آگاهی کلی، روح و اگزیستانز که در انسان‌شناسی ...  بیشتر

ادراکات اعتباری: سنجش تعاریف ارائه‌شده و عرضه تعریف بدیل

حسین کلباسی اشتری؛ مهدی کوشکی

دوره 18، شماره 69 ، فروردین 1401، ، صفحه 139-168

https://doi.org/10.22054/wph.2022.63401.2016

چکیده
  علامه طباطبائی از تعابیر گوناگونی برای تعریف ادراکات اعتباری بهره برده‌اند؛ اما هیچ‌یک از آن‌ها تمامی شاخص‌های یک تعریف مطلوب، مانند جامع بودن، مانع بودن، روشن‌تر و شناخته‌شده‌تر بودن معرِّف نسبت به معرَّف و غیره را دارا نیستند. لذا این نوشتار درصدد است تعریفی از ادراکات اعتباری ارائه کند که حتی‌الامکان ضمن رعایت الزامات فوق ...  بیشتر

واکاوی روش کلامی فخرالدین رازی و تأثیر آموزه‌های حِکمی بر اندیشه و منطق فهم او از آموزه‌های دین

مهدی گنجور

دوره 18، شماره 70 ، تیر 1401، ، صفحه 139-168

https://doi.org/10.22054/wph.2022.59196.1954

چکیده
  هدف از این نوشتار، تحلیل و واکاوی روش کلامی فخرالدین رازی و تأثیر آموزه‌های حِکمی بر اندیشه و منطق فهم او از دین است؛ زیرا در میان متکلمان اشعری، نقش امام فخر رازی به لحاظ روش‌شناختی، در فرایند فلسفی شدن دانش کلام، برجسته و حائز اهمیت بوده و کمتر نیز موردتوجه اهل تحقیق واقع شده است. این درحالی است که از میان مسائل متعدد درباره این ...  بیشتر

بررسی تطبیقی مفهوم کمال اول و ثانی نزد ارسطو و ابن سینا

حسن عباسی حسین آبادی

دوره 15، شماره 57 ، فروردین 1398، ، صفحه 141-164

https://doi.org/10.22054/wph.2019.24654.1421

چکیده
  بحث کمال در اندیشه ارسطو و ابن سینا جایگاه‌های متفاوتی دارد. هم ارسطو و هم ابن سینا کمال را به کمال اول و کمال ثانی تقسیم کرده‌اند. ایندو چه تفاوتی باهم دارند و هریک این مفاهیم را به چه معانی بکار برده‌اند و حوزۀ استفاده از آن‌ها کجاست؟ آیا ابن سینا از ارسطو متأثر شده یا از او فراتر رفته است؟ ارسطو برای بحث از کمال از دو واژه «انرگیا ...  بیشتر

فلسفه
ارزیابی مجدد از دیدگاه میلتون فریدمن در رابطه با مفهوم ابزارگرایی

پیام فضلی

دوره 20، شماره 77 ، فروردین 1403، ، صفحه 141-162

https://doi.org/10.22054/wph.2024.77264.2213

چکیده
  تأثیرات مفاهیم فلسفی را در ساحت‌های مختلفی از علوم می‌توان مشاهده کرد. یکی از حوزه‌های تأثیرگذاری فلسفه بر علم اقتصاد، حول مفاهیم متدلوژیکی و معرفت‌شناسی بوده است. به نظر می‌رسد که اقتصاددان برجسته‌ی قرن بیستم نیز، از این تأثیرپذیری بی‌نصیب نبوده‌اند. یکی از مفاهیم فلسفی مؤثر بر روش‌شناسی فریدمن، مفهوم ابزارگرایی بوده است. ...  بیشتر

فلسفه
شر و مسئولیت اجتماعی: بررسی لوازم ایدئالیسم افلاطونی والهیات ایدئالیستی جوسایا رویس

علی سنایی

دوره 18، شماره 72 ، دی 1401، ، صفحه 143-169

https://doi.org/10.22054/wph.2023.70773.2122

چکیده
  در این نوشتار با رجوع به برخی از مهمترین آثار افالطون، دیدگاه او را درباره شر تبیین میکنیم. با توجه به اینکه او محسوسات را نمودی ضعیف از حقایق الیتغیر مُثُل میداند، زمینهساز این دیدگاه در سنت نوافالطونی میشود که شر جنبه عدمی دارد. این نگرش از رویکرد واقعگرایانه به حیات فاصله دارد زیرا زندگی موجودات زنده به نحو عام و زندگی انسان به نحو ...  بیشتر

حضور ضمنی مفهوم فرونسیس (حکمت عملی) ارسطو در «وجود و زمان» هایدگر

مهدی معین زاده

دوره 16، شماره 62 ، تیر 1399، ، صفحه 147-176

https://doi.org/10.22054/wph.2021.48838.1794

چکیده
  قول به تقدم رویکرد عملی (پراتیک) بر رویکرد نظری (تئوریک) به عالم را می‌توان یکی از مؤلفه ‌های بنیادین اندیشۀ هایدگر در «وجود و زمان» دانست؛ چه از نظر وی، نخستین گشایش دازاین به عالم، نه گشایشی نظرورزانه که گشایشی مبتنی بر عمل است و بلکه دازاین خود چیزی نیست جز همان پراکسیس. از این منظر، تئوری صرفاً اشتقاقی از پراکسیس خواهد ‌بود. ...  بیشتر

فلسفه
ارزیابی آزادی سوژه در حضور دیگری: مواجهه سارتر و لاکان

بیان کریمی

دوره 20، شماره 80 ، دی 1403، ، صفحه 147-172

https://doi.org/10.22054/wph.2025.82350.2270

چکیده
  میان سارتر و لاکان مواجهه‌ای تاریخی و فکری وجود دارد، نخستین دیدار تاریخی فیلسوف و روانکاو در سال 1936 در سمینارهای الکساندر کوژو پیرامون پدیدارشناسی روح هگل بود. محوری‌ترین دغدغه آن‌ها را می‌توان حول محور بیناسوبژکتیویته، جایگاه دیگری و آزادی سوژه دانست که از این منظر علی‌رغم برخی تفاوت‌های اساسی، می‌توان رابطه جدیدی میان اگزیستانسیالیسم ...  بیشتر

فلسفة ‌میان‌فرهنگی بر مبنای فلسفۀ ‌فرهنگ هردر

محمد مشکات؛ علی اصغر مصلح

دوره 14، شماره 54 ، تیر 1397، ، صفحه 150-179

https://doi.org/10.22054/wph.2018.9168

چکیده
  آیا می‌توان از فلسفۀ فرهنگ هردر، الگویی(مدلی) برای آنچه امروزه فلسفۀ ‌میان ‌فرهنگی ‌‌‌می‌‌‌‌نامند برداشت کرد؟ از آنجا که فلسفۀ میان فرهنگی، اندیشه‌‌ای است که در دنیای معاصر مطرح می‌شود، برای آن که بتوانیم هردر را در راستای این اندیشه بازخوانی کنیم، ناگزیر باید به مولفه‌های فلسفۀ میان فرهنگی در جهان معاصر توجه یابیم؛ تلقی ...  بیشتر

خلاقیت به مثابۀ فهم اصیل و دلالت‌های آن برای تعلیم و تربیت بحثی در هرمنوتیک فلسفی گادامر

محمد جابری نصر؛ پروانه ولوی؛ مسعود صفایی مقدم؛ علیرضا حاجی یخچالی

دوره 16، شماره 61 ، فروردین 1399، ، صفحه 150-179

https://doi.org/10.22054/wph.2020.47491.1773

چکیده
  پرورش خلاقیت یکی از عالی‌ترین اهداف نظام‌های آموزشی است. اما ماهیت و چگونگی خلاقیت امری پیچیده و مبهم است. هدف این پژوهش آن بوده که تا حدودی این ابهام را برطرف کند. گادامر یکی از مهم‌ترین فیلسوفان هرمنوتیک فلسفی است که فهم و شرایط امکان آن را مورد تأمل قرار داده است. در این پژوهش در چارچوب نظریۀ هرمنوتیک فلسفی گادامر یک تبیین جدید ...  بیشتر

فلسفه
اعتبار و الزام قانون با توجه به رابطه قانون و اخلاق در نظریه آکویناس و هارت

محمد رضائی

دوره 20، شماره 79 ، مهر 1403، ، صفحه 151-175

https://doi.org/10.22054/wph.2024.75470.2179

چکیده
  تحلیل فلسفی از رابطه قانون و اخلاق و آثار آن از جمله مباحث مهم در فلسفه حقوق بشمار می‌آید. این مقاله با هدف بررسی اعتبار و الزام قانون با توجه به نحوه رابطه قانون و اخلاق از نظر آکویناس و هارت نگارش یافت. اطلاعات به روش کتابخانه‌ای گردآوری و به روش تحلیل محتوا، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاکی بود از اینکه در اندیشه آکویناس اعتبار اخلاقی ...  بیشتر

بررسی متعلق شهود در اندیشه اسپینوزا

محمد عنبرسوز؛ یوسف نوظهور

دوره 17، شماره 68 ، دی 1400، ، صفحه 154-175

https://doi.org/10.22054/wph.2021.44458.1744

چکیده
  بباروخ اسپینوزا، فیلسوف عقل‌گرای قرن هفدهم، توجه ویژه‌ای به شناخت و معرفت‌شناسی دارد. بر اساس نظر اسپینوزا، شناخت انواع و مراتبی دارد که معتبرترین آن‌ها شناخت شهودی است و از همین رهگذر، او به بحث از شهود، متعلق آن و ویژگی‌هایش می‌پردازد. جستار حاضر، ضمن بررسی اقسام شناخت در اندیشه اسپینوزا، به واکاوی مفهوم و متعلق شهود در نظر ...  بیشتر

فلسفه
تفسیری از نظام دانش به‌مثابه بسط تاریخی «مفهوم» بر اساس پیشگفتار پدیدارشناسی روح

مصطفی عابدی جیغه

دوره 19، شماره 76 ، دی 1402، ، صفحه 157-184

https://doi.org/10.22054/wph.2023.73660.2153

چکیده
  در اندیشه هگل دانش به‌عنوان یک نظام توصیف می­شود. هگل همانند کانت بنیاد نظام دانش را بر مفهوم مبتنی می­سازد و معتقد است آگاهی به‌عنوان یک کل تنها در سایه مفهوم قابل توضیح است. او ازاین‌جهت، در مقابل ایدئالیسم نخبه­گرای فیشته و شلینگ قرار می­گیرد که معتقد بودند نظام علم را تنها بر پایه شهود عقلانی می­توان توضیح داد. حال سؤال ...  بیشتر

بررسی امکان ردِّ شکاکیت فلسفی با پذیرش برون‌گرایی معنایی

حمید علایی نژاد

دوره 15، شماره 60 ، دی 1398، ، صفحه 159-183

https://doi.org/10.22054/wph.2020.43549.1736

چکیده
  برطبق آموزۀ برون‌‌گراییِ معنایی، معنای حداقل برخی از واژگان و در نتیجه محتوای حداقل برخی از حالات ذهنی، تا اندازه‌‌ای توسط جهانِ مستقل از ما متعیِّن می‌‌شود. برای اولین‌‌بار پاتنم تلاش می‌‌کند تا با ارائۀ استدلالی نشان دهد که قبول برون‌‌گرایی منجر به ردِّ شکاکیت نسبت به جهان خارج می‌‌شود. این استدلال دارای نقایصی است؛ به ...  بیشتر

فلسفه
خانه به مثابه موزه: بازسازی یک متن ترجمه شده بر اساس ساختارگشایی ژاک دریدا

حانیه سادات زنده باد؛ محمد منصور فلامکی؛ عبدالکریم رشیدیان؛ شادی عزیزی

دوره 20، شماره 78 ، تیر 1403، ، صفحه 159-185

https://doi.org/10.22054/wph.2024.75412.2176

چکیده
  خانه ها و موزه ها راویان مشترکی از جنس خاطره اند. بر خلاف سناریو ی هویّت مدرن که بدن را عاری از هرگونه خاطره ی فضایی می خواهد، فضا سازی در خانه ها به مثابه موزه ها مستعد گشایشی جهانی می باشند. این فضا مندی، حرکتی در"آستانه" است، با این قیاس که کاربران در یک موزه، انرژی ترکیب شده با فضای درونی موزه را امتداد می دهند. موزه بالذّات، آستانه ...  بیشتر

مقدمه ای بر پیکربندی پولیس از کانال دین: جمهور 327 الف - 328 ب

مصطفی یونسی

دوره 8، شماره 32 ، دی 1391، ، صفحه 15-22

https://doi.org/10.22054/wph.2013.6140

چکیده
  به عنوان قاعده، "مقدمه" هر متن یا نسخه معمولا حاوی نکات اساسی و سرنخهائی است که در خطوط و صفحات جلوتر ان متن مورد بررسی قرار میگیرد و حاوی جزئیات بیشتر و مفصلتری خواهند شد. همین گفته در مورد مقدمه همپرسه پولیتیا افلاطون و یا باصطلاح جمهور افلاطون نیز صدق مینماید. گفت و گو ی ذکر شده در باب ساختار و شکلبندی سیاست به زبان و شیوه فلسفی در ...  بیشتر

نقش آزادی در بروز بحران‌ها

جولی اُلدتون اُگونکویا

دوره 5، شماره 18 ، تیر 1388، ، صفحه 16-54

https://doi.org/10.22054/wph.2009.6118

چکیده
  این مقاله به بررسی ماهیت و علل بحرانها، که مایة فتنه در جوامع بشری هستند، میپردازد و در این باره بحث میکند که آزادی نقش مهمی در بروز بحران اجتماعی دارد. فرض مسلم این است که بحران شکلهای مختلفی دارد و جنگ حادترین شکل بحران در جهان است که خود انواع مختلف دارد. متعاقباً، آن گاه که از علل جنگ سخن به میان میآورم، جنگ را نمایندة تمامی انواع ...  بیشتر

بررسی تطبیقی آرای مارکس و شکسپیر

نصرالله امامی؛ محمدرضا کمالی بانیانی

دوره 7، شماره 28 ، دی 1390، ، صفحه 19-42

https://doi.org/10.22054/wph.2012.6133

چکیده
  تفکر مارکسیستی دربارة فرهنگ، زمینة تحقیق و آموزش بسیاری را در گروه‌های دانشگاهی ادبیات فراهم کرده و نقش مهمی را در توسعة آثار نظری اخیر ایفا نموده است. فمینیسم، تاریخ‌گرایی جدید، ماتریالیسم فرهنگی، نظریة پسااستعماری و نظریة کوییر، همگی اندیشه‌هایی را دربارة محصول فرهنگی به دست می-دهند که از مارکس نشأت گرفته است، و مهم‌تر آنکه ...  بیشتر