مقاله پژوهشی
مهدی ذاکری؛ الهام عباسی
چکیده
مسئله اذهان دیگر، به عنوان یکی از جدی‌ترین مشکلات معرفت‌شناسی در فلسفه، ریشه در دوگانه‌انگاری دکارت دارد. از آن زمان، راه‌حل‌های متعددی برای این مسئله مطرح شده است، اما این راه حل ها هر یک با مشکلاتی مواجه هستند. در مقابل فلسفه کلاسیک و سنت فلسفه تحلیلی، هایدگر خاستگاه این مسئله و راه‌حل-هایی را که برای پاسخ به آن مطرح شده است همچون ...
بیشتر
مسئله اذهان دیگر، به عنوان یکی از جدی‌ترین مشکلات معرفت‌شناسی در فلسفه، ریشه در دوگانه‌انگاری دکارت دارد. از آن زمان، راه‌حل‌های متعددی برای این مسئله مطرح شده است، اما این راه حل ها هر یک با مشکلاتی مواجه هستند. در مقابل فلسفه کلاسیک و سنت فلسفه تحلیلی، هایدگر خاستگاه این مسئله و راه‌حل-هایی را که برای پاسخ به آن مطرح شده است همچون بسیاری از مسائل معرفت‌شناختی دیگر، تحلیل نادرست از انسان، جهان و رابطه میان این دو می داند. هایدگر مسئله‌ی اذهان دیگر را از حیطه‌ی معرفت‌شناسی به حیطه‌ی هستی‌شناسی منتقل و منحل می کند. رویکرد او نشان میدهد که چطور یک مسئله‌ی غیرواقعی و نامشروع که برخاسته از تحلیل نادرست انسان و جهان و رابطه این دو است، تبدیل به یک معضل معرفتی دامنه‌دار و غیرقابل‌حل شده است. هایدگر نشان می دهد نه تنها این مسئله، بلکه هر نوع مسئله‌ی معرفت-شناسانه‌ی دیگری، تنها در نوع هستی‌شناسی خاصی مجالِ بروز می‌یابد. سوژه‌ی خود‌تنها‌انگار تنها در فلسفه‌ی سنتی است که در تعیین تکلیفش با جهان و دیگران سرگردان می‌ماند. بر اساس تحلیل او، هر انسانی همبود با دیگران است و در زندگی عملی با دیگران مواجه می شود و این مواجهه جایی برای تردید معرفتی در وجود دیگران باقی نمی گذارد.
مقاله پژوهشی
احمد عسگری؛ مائده اسلاملو
چکیده
چکیده: بررسی موضوع خطا در کنار موضوع معرفت برای افلاطون اهمیت بسیاری دارد و در چارچوب تعریف معرفت به باور درست در ثئای‌تتوس به دنبال تبیین امکان باور خطاست. او به منظور تبیین موضوع باور خطا پیشنهاداتی را ارائه میکند. دو پیشنهاد او که یکی مبتنی بر مفاهیم دانستن- ندانستن است و دیگری مبتنی بر مفاهیم بودن- نبودن، دو معما برای باور خطا ...
بیشتر
چکیده: بررسی موضوع خطا در کنار موضوع معرفت برای افلاطون اهمیت بسیاری دارد و در چارچوب تعریف معرفت به باور درست در ثئای‌تتوس به دنبال تبیین امکان باور خطاست. او به منظور تبیین موضوع باور خطا پیشنهاداتی را ارائه میکند. دو پیشنهاد او که یکی مبتنی بر مفاهیم دانستن- ندانستن است و دیگری مبتنی بر مفاهیم بودن- نبودن، دو معما برای باور خطا پیش رو قرار میدهد و او برای تببین باور خطا در ادامه سه راه حل ارائه میکند. هر یک از این پیشنهادها به دقت بررسی میشود اما تمامی طرق بینتیجه باقی می‌ماند و تلاشها به جایی نمی-رسد. افلاطون در این جا در صدد است نشان دهد استناد و اتکای صرف بر جزئیات به عنوان متعلَّقات معرفت حقیقی منجر به عدم امکان تبیین باور خطا میشود. در این مقاله ابعاد مختلف موضوع باور خطا تحلیل و بررسی میشود تا به نظریات افلاطون در رساله ثئای‌تتوس دست یابیم. * * *
مقاله پژوهشی
محمدمحسن حائری؛ داوود حسینی
چکیده
در سالهای اخیر توجه خاصی به مساله تکثرگرایی منطقی شده است؛ عمده این مباحث در عکسل العمل به نظریه بیل و رستال درباره چگونگی تحقق بیش از یک منطق بوده است. نظریه ایشان این است که عدم تعین معنای اعتبار منطقی فراتر از تمایز میان اعتبار استنتاجی و اعتبار استقرایی است. مفهوم اعتبار استنتاجی نیر نامتعین است. این عدم تعین ریشه در عدم تعین امر ...
بیشتر
در سالهای اخیر توجه خاصی به مساله تکثرگرایی منطقی شده است؛ عمده این مباحث در عکسل العمل به نظریه بیل و رستال درباره چگونگی تحقق بیش از یک منطق بوده است. نظریه ایشان این است که عدم تعین معنای اعتبار منطقی فراتر از تمایز میان اعتبار استنتاجی و اعتبار استقرایی است. مفهوم اعتبار استنتاجی نیر نامتعین است. این عدم تعین ریشه در عدم تعین امر بنیادین دیگری است: عدم تعین حالت. حالتها همان صادق کننده مقدمات و نتیجه یک استدلال هستند. مثال روشن برای حالت، همان مدلهای تارسکی برای منطق کلاسیک است. ارتباط میان اعتبار استنتاجی و حالت چنین است: استدلالی معتبر است که در همه حالتها صدق-نگهدار باشد. حال، چون حالت امری نامتعین است، اعتبار منطقی نیز امری نامعین خواهد بود. در این مقاله استدلال خواهیم کرد که اگر نظریه بیل و رستال با تببینی درباره چگونگی جواز وقوع حالتهای هم-تراز تکمیل نگردد، چیزی بیش از توضیحی متعارف درباره چگونگی ساختن منطقهای مختلف نیست.
مقاله پژوهشی
سمیه رفیقی؛ ذوالفقار همتی
چکیده
بی تردید مسأله انسان و شناخت ماهیت او از دغدغههای اصلی کانت محسوب میشود. این دغدغه، پیش از آنکه کانت نگارش فلسفه انتقادی خود را شروع کند، او را به تحقیق در موضوعات مرتبط با ماهیت انسان سوق داد و سرانجام باعث شد تا او انسانشناسی را پاسخگوی سوالات اصلی فلسفه در نظر بگیرد. کانت میان دو نوع پژوهش در باب ماهیت انسان ...
بیشتر
بی تردید مسأله انسان و شناخت ماهیت او از دغدغههای اصلی کانت محسوب میشود. این دغدغه، پیش از آنکه کانت نگارش فلسفه انتقادی خود را شروع کند، او را به تحقیق در موضوعات مرتبط با ماهیت انسان سوق داد و سرانجام باعث شد تا او انسانشناسی را پاسخگوی سوالات اصلی فلسفه در نظر بگیرد. کانت میان دو نوع پژوهش در باب ماهیت انسان تمایز قائل میشود: پژوهش پراگماتیکی که در «انسانشناسی از منظر پراگماتیکی » خود درباره آن صحبت میکند و پژوهش استعلایی که با عنوان «انسانشناسی استعلایی» از آن یاد میکند؛ اصطلاحی که آن را در هیچ کدام از آثار خود توضیح نداده است. اما منظور کانت از این اصطلاح چیست و ذیل این مفهوم درباره انسان چه میگوید؟ در این مقاله درصدد هستیم تا با بررسی دو وجه این اصطلاح، یعنی انسانشناسی و استعلایی، نه تنها منظور کانت از این اصطلاح را تبیین کنیم، بلکه تعریفی که از این طریق، از انسان به دست میآید، روشن نماییم. این مطالعه نشان میدهد که کانت در ذیل انسانشناسی استعلایی با استفاده از پژوهش استعلایی، قوای ذهنی انسان را به نحو پیشینی بررسی کرده و میکوشد تا او را از درون بشناسد. بر این اساس، از منظر او اولاً، انسان چیزی جز مبدأ قوانین طبیعت نیست و آنچه میتواند بشناسد، قوانین بنیادین طبیعت است. ثانیاً، آنچه باید انجام دهد، تبعیت از قانون اخلاق است که توسط عقل خودش بر او تحمیل میشود و در نهایت آنچه میتواند بدان امید داشته باشد جز این نیست که میتواند از طریق قانون اخلاقی اهداف خود را در جهان طبیعی تحقق بخشد و آن را به جهان اخلاقی تبدیل کند.
مقاله پژوهشی
محمد حسن امامی؛ امیر نصری
چکیده
برلینت، جریان علم‌زیباشناسی در‌دو قرن‌گذشته را مبتنی بر دیدگاه سنتیِ تحسین زیباشناسی می‌داند. این‌دیدگاه بر دو ستون "بیعلقگی" و"تامل"استوار است. نگرش بیعلقگی رهایی‌بخش انسان از روزمر‌گی و امکان حضور‌آزادانه او در کنار ابژه یا بازنمایی آن است که منجر به توجه به زیبایی میشود. برلینت با آشکارسازی برخی از دردسرهای ...
بیشتر
برلینت، جریان علم‌زیباشناسی در‌دو قرن‌گذشته را مبتنی بر دیدگاه سنتیِ تحسین زیباشناسی می‌داند. این‌دیدگاه بر دو ستون "بیعلقگی" و"تامل"استوار است. نگرش بیعلقگی رهایی‌بخش انسان از روزمر‌گی و امکان حضور‌آزادانه او در کنار ابژه یا بازنمایی آن است که منجر به توجه به زیبایی میشود. برلینت با آشکارسازی برخی از دردسرهای هنر‌زیبا در زیباشناسی سنتی، می‌پرسد، چرا فهم هنر در زیباشناسی سنتی به الگویی برای تحسین از طبیعت بدل می‌گردد؟. دنیای ابژه‌ها در زیباشناسی سنتی براحتی قابل کنترل و محدود‌شدن است، در حالیکه عینیت بخشیدن به محیط‌زیست بسیاردشوارتر از هنر‌است. بدین منظور پرسش دیگری مطرح میکند، آیا می‌توان نتیجه‌گرفت به علم زیباشناسی جداگانه‌ای برای طبیعت نیازمندیم؟ و چگونه بواسطه تنها مرجعِ بیعلقگی، بسیاری ازعلاقمندی که در زندگی واقعی تجربه می‌گردد، بکناری نهاده می‌شوند. زیرا در بیشتر مواقع تجربه ما در تحسین‌طبیعت، از مرزهای یک ابژه مورد‌تأمل فراتر می‌رود و از محدودیت در مرزهای خاص امتناع می‌ورزد.برلینت، با سرنخ قرار دادن امر‌والا برای شناسایی زیباشناسی متمایز برای طبیعت، استدلال میکند جهتی که زیباشناسی‌طبیعت، ما را به آن سوق میدهد مشارکت با اوست. و با ارائه زیباشناسی‌مشارکتی، نه‌تنها تحسین ما از طبیعت را تغییر‌می‌دهد بلکه ماهیت تحسین را نیز متحول میکند. هرچند ضرورت عبور از بیعلقگی در زیباشناسی‌مشارکتی پرسش برانگیز باقی می‌ماند.این تعریف از مرزهای زیباشناسی امکان‌دیگری برای مواجه انسانِ‌مصرف‌گرا با طبیعت که درحال تجربه تغییرات‌اقلیمی متاثر از جهان‌دوگانه سوژه-ابژه است، فراهم‌می‌نماید و آثار هنر‌محیطی‌کریستو و ژان-کلود به منزله مفادی برای این امکان، همدلی با زیباشناسی‌مشارکتی را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
مقاله پژوهشی
فلسفه
فاطمه رضازاده؛ احمد علی حیدری
چکیده
یکی از پیچیدگی‌های تئوری سوژه‌ی بدیو این است که او تعریف یک دست و مشخصی از سوژه ارائه نداده است و ما در خوانش آثارش با تعاریف مختلفی از سوژه به خصوص سوژه‌ی هنر مواجهیم. پرسش اساسی این پژوهش این است که چگونه می توانیم تعریف جامع و قابل فهمی از سوژه‌ی هنر در تئوری سوژه‌ی الن بدیو ارائه دهیم. با توجه به تلاش‌هایی که پیش از این درخصوص ...
بیشتر
یکی از پیچیدگی‌های تئوری سوژه‌ی بدیو این است که او تعریف یک دست و مشخصی از سوژه ارائه نداده است و ما در خوانش آثارش با تعاریف مختلفی از سوژه به خصوص سوژه‌ی هنر مواجهیم. پرسش اساسی این پژوهش این است که چگونه می توانیم تعریف جامع و قابل فهمی از سوژه‌ی هنر در تئوری سوژه‌ی الن بدیو ارائه دهیم. با توجه به تلاش‌هایی که پیش از این درخصوص پاسخگویی به این پرسش صورت گرفته است این پژوهش بر آن است که پاسخِ نوینی را از این پرسش ارائه دهد.
بدیو برخلاف پیشینیان ِ خود و بسیار تحت تاثیر لکان سوژهای را معرفی میکند که در خلال یک رویهی حقیقت ساختهمیشود. سوژهای که تا پیش از وقوع یک رخداد وجود نداشته است و در یک وضعیتِ تاریخی یا هنری ساختهمیشود. اما پیچیدگی تعریف بدیو آن جاست که این سوژه علیرغم اینکه ویژگیهای انسان، مثل وفاداری به یک رخداد را داراست اما فردِ انسانی نیست. بدیو در یک وضعیت هنری هم اثر هنری، هم هنرمند را سوژه معرفی میکند. و ما با توجه به تعاریف بدیو و رویهی سوژه شدگی در اندیشهی بدیو به این پرسش پاسخ دادیم که در یک وضعیت هنری با جفت هنرمند-اثر به عنوان قسمی سوژه‌ی وفادار به رخداد هنری مواجهیم.
مقاله پژوهشی
فلسفه
محمد حسن امامی؛ محمدحسن امامی؛ امیر نصری
چکیده
آرنولدبرلینت با تمرکزبر تجربه‌حسی در زیباشناسی که همواره با احساس مثبت همراه نیست، به تحلیل پرسش چرائی و چگونگی منفی‌بودن ارزش‌های‌زیباشناختی می‌پردازد تا گستره دامنه زیباشناسی از امر"زیبا" و کاربرد آن در حوزه‌هنری فراتر رود. و چون زیباشناسی برای برلینت امری تجربی است، برای گشودگی این دامنه، حالات زیباشناسی(ایجابی و سلبی) ...
بیشتر
آرنولدبرلینت با تمرکزبر تجربه‌حسی در زیباشناسی که همواره با احساس مثبت همراه نیست، به تحلیل پرسش چرائی و چگونگی منفی‌بودن ارزش‌های‌زیباشناختی می‌پردازد تا گستره دامنه زیباشناسی از امر"زیبا" و کاربرد آن در حوزه‌هنری فراتر رود. و چون زیباشناسی برای برلینت امری تجربی است، برای گشودگی این دامنه، حالات زیباشناسی(ایجابی و سلبی) را مقولهبندی نمینماید و به شناسائی حالات زیباشناسی می‌پردازد. بنابراین برلینت تجربیات حسی را که دارای ارزش مثبت نیستند با عنوان "تحت زیبایی" نامگذاری میکند.
برلینت با معرفی مشخصههای نقدِمنفی در حوزههنر، گستردهگی زیباشناسیسلبی و اشکالگوناگون آنرا در نسبت با نقدهنری آشکار مینماید. یکی از اینگونهها همان چیزی است که معمولا "ذوق بد" نامیده میشود. با تبیین نسبت بین اخلاق و زیباشناسیسلبی، امکان ارزیابی اجتماعی و اخلاقی از ابژههای هنری و آلودگیهای زیستمحیطی پیشروی مخاطبین قرارمیگیرد و با عبور از زیباشناسی ایجابی موضوعی نوین تحت عنوان "زیباشناسیسلبی فراتر از هنر" و تعمق درباب بحران محیط‌زیست برای مطالعه فراهم مینماید.
