احمد عبادی؛ محمد امدادی ماسوله
چکیده
هیلاری پاتنم یکی از فلسفه‌دانان معاصر است که به ردّ دوگانگی واقعیت/ارزش می‌پردازد. در اندیشه‌ی او این دو درهم‌تنیده‌اند و حتی به‌لحاظ مفهومی نیز از یکدیگر تفکیک‌ناپذیرند، دیدگاهی که او آن را آموزه‌ای پراگماتیستی می‌داند. وی موافقان این دوگانگی را متهم به جزم‌اندیشی میکند و معتقد است وقتی آن‌ها می‌گویند اخلاق از واقعیت‌ها ...
بیشتر
هیلاری پاتنم یکی از فلسفه‌دانان معاصر است که به ردّ دوگانگی واقعیت/ارزش می‌پردازد. در اندیشه‌ی او این دو درهم‌تنیده‌اند و حتی به‌لحاظ مفهومی نیز از یکدیگر تفکیک‌ناپذیرند، دیدگاهی که او آن را آموزه‌ای پراگماتیستی می‌داند. وی موافقان این دوگانگی را متهم به جزم‌اندیشی میکند و معتقد است وقتی آن‌ها می‌گویند اخلاق از واقعیت‌ها جداست، از این اعتمادشان نشأت می‌گیرد که گمان می‌کنند دقیقاً «واقعیت» را می‌شناسند. پاتنم سه دلیلی که موجب روی‌آوردن به دوگانگی واقعیت/ارزش میشود را بیان میکند و با ردّ هر سه، زمینه را برای نقدهای خود بر این دوگانگی فراهم میکند. اِشکالات پاتنم بر این دوگانگی عبارت‌اند از: 1. تبدیل تمایز بی‌ضرر به یک دوگانگی متافیزیکیِ زیان‌بار 2. تأثیرپذیریِ علم از ارزش‌ها در فرآیند ایجاد علم 3. وجود اتفاق‌نظر درخصوص مسائل اخلاقی به‌مانند دیگر عرصه‌ها 4. نادرستیِ تجزیه‌ی احکام اخلاقی به دو مؤلفه‌ی توصیه‌ای و توصیفی 5. مفاهیم غلیظ اخلاقی دلیلی بر درهم‌تنیدگیِ واقعیت‌ها و ارزش‌ها. ضمن پذیرش نقاط قوت اندیشه‌های پاتنم در ردّ دوگانگی واقعیت/ارزش، معتقدیم آنجا که او از سرشتِ برساخت‌انگارانه‌ی «واقعیت‌ها» دفاع میکند، دیدگاهش دارای ایراداتی است: 1. نادرستیِ تغییر واقعیت‌ها به‌دلیل ردّ طرح مفهومی، 2. مشکل علّیت معکوس، 3. عدم‌کفایت مفهومی، 4. ناسازگاری و 5. مغالطه‌ی کاربردِ ارجاع. هدف این نوشتار، تحلیل و بررسی نقاط قوت و ضعف دیدگاه پاتنم درباره‌ی دوگانگی واقعیت/ارزش است.
حمید علایی نژاد
چکیده
برطبق آموزۀ برون‌‌گراییِ معنایی، معنای حداقل برخی از واژگان و در نتیجه محتوای حداقل برخی از حالات ذهنی، تا اندازه‌‌ای توسط جهانِ مستقل از ما متعیِّن میشود. برای اولین‌‌بار پاتنم تلاش میکند تا با ارائۀ استدلالی نشان دهد که قبول برونگرایی منجر به ردِّ شکاکیت نسبت به جهان خارج میشود. این استدلال دارای نقایصی است؛ به ...
بیشتر
برطبق آموزۀ برون‌‌گراییِ معنایی، معنای حداقل برخی از واژگان و در نتیجه محتوای حداقل برخی از حالات ذهنی، تا اندازه‌‌ای توسط جهانِ مستقل از ما متعیِّن میشود. برای اولین‌‌بار پاتنم تلاش میکند تا با ارائۀ استدلالی نشان دهد که قبول برونگرایی منجر به ردِّ شکاکیت نسبت به جهان خارج میشود. این استدلال دارای نقایصی است؛ به همین دلیل پس از او برخی از فلاسفه تلاش کرده‌‌اند استدلالی جایگزین ارائه دهند که با قبول رویکرد برونگرایی معنایی، در ردِّ شکاکیت نسبت به جهان خارج موفق باشد. با این‌‌حال این استدلال‌‌ها نیز مصون از نقد باقی نمانده‌اند. جدای از نقدهایی که پیش‌‌تر در مورد این استدلالهای برون-گرایانه ارائه شده، در مقالۀ حاضر تلاش شده تا نشان داده شود که هیچ‌‌کدام از این استدلالهای برون-گرایانه در ردِّ شکاکیت نسبت به جهان خارج موفق نیستند. از سوی دیگر، با توجه به ایدۀ اساسی استدلال-های شکاکانه در ردِّ امکان حصول معرفت نسبت به جهان خارج، برهانی پیشنهاد شده است که نقدهای وارد بر دیگر استدلالهای برون‌گرایانه در مورد آن کارا نبوده و بر اساس آن می‌‌توان به‌‌درستی ادعا نمود که قبول برون‌‌گراییِ معنایی منجر به ردِّ شکاکیت نسبت به جهان خارج خواهد شد.
