خاستگاه ضرورت فلسفی از دیدگاه علامه طباطبائی و تفاوت آن با صدرالمتالهین

مرتضی پویان

دوره 15، شماره 59 ، مهر 1398، ، صفحه 85-108

https://doi.org/10.22054/wph.2019.18915.1329

چکیده
  تردیدی نیست که هم صدرالمتألهین و هم علامه به ضرورت فلسفی در خارج قایل هستند و فلسفه خویش را با ضرورت آغاز می‌کنند. اساساً ضرورت، اصل و مبنای جمیع موجودات و حقایق در عالم خارج است بلکه عین خارجیّت اشیاء است. موجودی که سهمی از ضرورت ندارد سهمی از خارجیّت و واقعیّت نیز ندارد. اما اختلاف صدرالمتألهین و علامه بدین‌جا بر می‌گردد که منشأ ...  بیشتر

لزوم و ضرورت در تفکر ابن‌سینا

میلاد عمرانی؛ فرشته نباتی

دوره 14، شماره 54 ، تیر 1397، ، صفحه 122-148

https://doi.org/10.22054/wph.2018.9167

چکیده
  در تفکر ابن‌سینا مادۀ قضایا سه نوع است: امکان، ضرورت و امتناع. در یک تقسیم‌بندی صرفاً ساختاری با ضرورت منطقی و ضرورت فلسفی مواجه‌ایم، ملاک این تقسیم‌بندی، محمول بکار گرفته شده در قضایا است. اگر به ضرورت با ملاکی ساختاری نگریسته نشود، باز دو نوع ضرورت خواهیم داشت. ضرورت منطقی‌ای که ملاک آن اصل امتناع تناقض است. محمولاتی که چنین خاصیتی ...  بیشتر

مدل تعادلی – تجانسی جهان‌های ممکن و «نظریه ضرورت بتّاته»

لطف الله نبوی

دوره 3، شماره 11.10 ، تیر 1386، ، صفحه 27-37

https://doi.org/10.22054/wph.2007.6688

چکیده
  «نظریه ضرورت بتّاته» عنوان نظریه‌ای است از «شیخ شهاب الدین سهروردی» که از ابداعات و نوآوری‌های مهم وی در عرصه منطق تلقی می‌شود و دارای نتایج منطقی – فلسفی فراوانی است. سهروردی بدون تردید با طرح این نظریه به «ضرورت فلسفی – متافیزیکی» نظر داشته و از آنجا که تبیین منطقی ضرورت فلسفی از دغدغه‌های مهم چند دهه اخیر ...  بیشتر