حسین سلیمی؛ لیلا آهار
چکیده
تحلیل پدیدههای جهان اجتماعی آنهم برمبنای ایده، هدفی است که این مقاله دنبال میکند. تلاش مقاله بر این است تا نشان دهد ایدهها به عنوان یک عامل تبیینی میتوانند در مطالعۀ مسائل اجتماعی و سیاسی به کار گرفته شوند. ما برای توضیح نقش تحلیلی ایده، نگاهی برساختیتفسیری با محوریت پرسش «چگونه ممکن است؟» به آن انداختهایم. بر ...
بیشتر
تحلیل پدیدههای جهان اجتماعی آنهم برمبنای ایده، هدفی است که این مقاله دنبال میکند. تلاش مقاله بر این است تا نشان دهد ایدهها به عنوان یک عامل تبیینی میتوانند در مطالعۀ مسائل اجتماعی و سیاسی به کار گرفته شوند. ما برای توضیح نقش تحلیلی ایده، نگاهی برساختیتفسیری با محوریت پرسش «چگونه ممکن است؟» به آن انداختهایم. بر این اساس، انسان متفکر در کانون توجه قرار میگیرد. طبق رویکرد برساختیتفسیری ویژگیهایی در انسان متفکر است که به او امکان برساخت ایدۀ معنامند و سپس اثرگذاری آن را میدهد. این ویژگیها عبارتند از: 1. ساختار ذهنی انسان 2. ادراک ایدهپردازانه در انسان 3. نقش بازنمودی مفاهیم و زبان در انسان 4. علیت در انسان 5. عقلانیت در کنش انسان. این مقاله با توضیح ویژگیهای مذکور در انسان نشان میدهد که ایده چگونه میتواند بر پدیدههای جهان اجتماعی تأثیر بگذارد. همچنین با فهم چگونگی تأثیرگذاری ایده نشان میدهیم که ایده این قابلیت را دارد که به عنوان عاملی تبیینی برای تحلیل پدیدههای اجتماعی، از جمله حوزۀ سیاست، به کار گرفته شود.
سید علی کلانتری؛ مقداد قاری
چکیده
بنا بر نظریه هنجارمندیِ باور در معرفتشناسی، رابطهای هنجارین میان باور و محتوای آن باور وجود دارد. بر اساس یک صورتبندی مشهور از این رابطه، که آن را «هنجار دامنه کوتاه صدق» مینامیم: «شخص باید (به p باور داشته باشد) اگر و فقط اگر p صادق باشد». تمرکز ما در این مقاله، ناظر به نقش تبیینکنندگیِ این هنجار در رابطه با هنجارِ ...
بیشتر
بنا بر نظریه هنجارمندیِ باور در معرفتشناسی، رابطهای هنجارین میان باور و محتوای آن باور وجود دارد. بر اساس یک صورتبندی مشهور از این رابطه، که آن را «هنجار دامنه کوتاه صدق» مینامیم: «شخص باید (به p باور داشته باشد) اگر و فقط اگر p صادق باشد». تمرکز ما در این مقاله، ناظر به نقش تبیینکنندگیِ این هنجار در رابطه با هنجارِ شاهد است؛ یعنی اینکه «شخص باید (به p باور داشته باشد) اگر و فقط اگر شواهد برای صدق آن باور در دست داشته باشد»؛ هنجار اخیر را «هنجار دامنه کوتاه شاهد» مینامیم. بر اساس این نظر، شواهد بهطور مستقل ارزشمند نیستند، بلکه هنجارمند بودنِ آنها برای تولید باور ریشه در هنجار صدقی که در بالا ذکر شد دارد. به بیان دیگر، از آنجا که شواهد نوعاً دالِ بر صدق هستند و همچنین اینکه بر اساسِ هنجار صدق، باور بهصورت هنجارین توسط صدق مقید میگردد، لذا باور به صورت هنجارین توسط شواهد هم مقید میگردد. پس از تشریح این نظریه، ابتدا صورتبندی دیگری از هنجار صدق، یعنی «هنجار دامنه بلند صدق»، را به بحث خواهیم گذاشت که بر اساس آن «شخص باید (به p باور داشته باشد اگر و فقط اگر p صادق باشد)». ادعای اصلی ما که آن را بر اساس استدلالات فلسفی و سپس منطق تکلیف مستدل خواهیم کرد، آن است که هنجار دامنه بلندِ صدق نسبت به هنجار دامنه کوتاهِ صدق از توان تبیینی بهتری در رابطه با اتخاذ باور بر اساس شواهد (که آن را «هنجار دامنه بلندِ شاهد» خواهیم نامید) برخوردار است.
زینب سالاری؛ ابراهیم آزادگان
چکیده
بنابر سنت رایج نابگرایی معرفتی صرفاً عوامل مودی به صدق در حصول معرفت دخیلاند. نظریۀ «تعدی عملی» در مخالفت با این سنت استدلال میکند که اگر قائل به خطاپذیری در معرفت باشیم، باید به تأثیر عوامل غیرمعرفتی نظیر شرایط عملی فاعلین در تحقق معرفت نیز اذعان کنیم. در این مقاله نشان خواهیم داد که تقابل تعدی عملی با ناب گرایی نه تنها ...
بیشتر
بنابر سنت رایج نابگرایی معرفتی صرفاً عوامل مودی به صدق در حصول معرفت دخیلاند. نظریۀ «تعدی عملی» در مخالفت با این سنت استدلال میکند که اگر قائل به خطاپذیری در معرفت باشیم، باید به تأثیر عوامل غیرمعرفتی نظیر شرایط عملی فاعلین در تحقق معرفت نیز اذعان کنیم. در این مقاله نشان خواهیم داد که تقابل تعدی عملی با ناب گرایی نه تنها غیر شهودی نیست که حاوی بینشها و شهودهایی است که به راحتی نمیتوان آنها را نادیده گرفت. البته مقبولیت این رویکرد به چنین بینشهایی خلاصه نمیشود و به شکل ایجابی نیز بر نسبت این دیدگاه با مفاهیم بنیادین معرفت شناسی استدلال هایی اقامه شده است که مهمترین آنها، استدلال بر اصلی به نام اصل معرفت – توجیه است که در صورت اذعان به خطاپذیری در تقابل با نابگرایی خواهد بود. انتقادات متعددی به نظریۀ تعدی عملی وارد شده است. اغلب تقابل این نظریه با ناب گرایی را به چالش کشیدهاند و در تلاش هستند تا نقش این نظریه را به حوزههایی غیر از معرفت تقلیل دهند یا قرائتهای ناب گرایانه از آن ارائه دهند. در پاسخ به این انتقادات طرفداران نظریۀ تعدی عملی عدم کفایت و تبعات مشکل ساز چنین تلاشهایی را نشان دادهاند. با در نظر گرفتن ملاحظات فوق شاید بتوان ادعا کرد که نفی ناب-گرایی چندان هم که در بادی امر غیر شهودی به نظر میرسد در واقع چنین نیست.
سید علی کلانتری
چکیده
بنا بر تزِ هنجارینگیِ باور، رابطهای هنجارین میان باور و محتوای آن وجود دارد. رابطۀ هنجارینِ مذکور را معمولاً توسط هنجاری که در ادبیات فلسفی «هنجار باور» مینامند صورتبندی میکنند؛ به این صورت که «شخص باید به p باور داشته باشد اگر و فقط اگر p صادق باشد» (Shah, 2003, 2009). تمرکز ما در این مقاله، ناظر به موضوعی خاص راجع به تزِ هنجارینگی ...
بیشتر
بنا بر تزِ هنجارینگیِ باور، رابطهای هنجارین میان باور و محتوای آن وجود دارد. رابطۀ هنجارینِ مذکور را معمولاً توسط هنجاری که در ادبیات فلسفی «هنجار باور» مینامند صورتبندی میکنند؛ به این صورت که «شخص باید به p باور داشته باشد اگر و فقط اگر p صادق باشد» (Shah, 2003, 2009). تمرکز ما در این مقاله، ناظر به موضوعی خاص راجع به تزِ هنجارینگی باور به نامِ «استدلال هنجار غیر هدایتگر» بوده که توسط گلور ویکفورس (2009, 2010, 2013, 2015) صورتبندی شده است. گلور و ویکفورس با ارائۀ این استدلال ادعا کردهاند که هنجار باور فاقدِ نقش هدایت کنندگی برای فعل تولیدِ باور است، بر این اساس آنان نادرستیِ تز هنجارینگیِ باور را نتیجه گرفتهاند. هدف کلیدی ما در مقالۀ پیش رو، نقد مدعای آنها است. بدین منظور، پس از ارائۀ شرحی از تزِ هنجارینگی باور، دامنۀ افعالی را که بر اساسِ این تز توسط هنجار باور مقیّد میشود مشخص مینماییم. پس از نقد مدعای گلور و ویکفورس مقاله را با ارائۀ یک توضیح تحلیلی در مورد نحوۀ پیروی از هنجار باور مبتنی بر تز هنجارینگیِ باور به پایان خواهیم برد.