حسام حاج مومن؛ مجید صالح بک
دوره 11، شماره 42 ، تیر 1394، ، صفحه 37-54
چکیده
ادبیّات به معنای مجموعة متون ادبی، مفهومی متعارف در فهم عمومی دارد. امّا پرسش‌هایی از این دست که چه چیز متن ادبی را از متن غیرادبی جدا می‌کند؟ چگونه گسترة ناهمگونی از متون با عنوان ادبیّات گرد هم می‌آیند؟ ادبیّت متن ادبی وابسته به چیست؟ ادبیّت را چگونه می‌توان تحلیل کرد؟ نشان می‌دهند که رویاروی شناخت ادبیّات چالش‌های بسیاری قرار ...
بیشتر
ادبیّات به معنای مجموعة متون ادبی، مفهومی متعارف در فهم عمومی دارد. امّا پرسش‌هایی از این دست که چه چیز متن ادبی را از متن غیرادبی جدا می‌کند؟ چگونه گسترة ناهمگونی از متون با عنوان ادبیّات گرد هم می‌آیند؟ ادبیّت متن ادبی وابسته به چیست؟ ادبیّت را چگونه می‌توان تحلیل کرد؟ نشان می‌دهند که رویاروی شناخت ادبیّات چالش‌های بسیاری قرار دارد. در عین حال، نبود دیدگاهی منسجم نسبت به ادبیّات و آنچه در آن میگذرد، باعث می‌شود مطالعة علمی و تدقیق در مسائل و آثار ادبی، در حدّ کارهایی پراکنده با معیارهای ناپایدار باقی بماند که برای توسعة شناخت از ادبیّات تعاملی پیشبرنده ندارند. نظر به پرسش‌هایی که طرح شد و ضرورتی که بیان شد، در نوشتار حاضر میکوشیم با ارائة تعریفی از ادبیّات، به مؤلّفههای بنیادین ادبیّت برسیم. سپس این مؤلّفهها را به تحلیل میگذاریم و چگونگی تجلّی آنها را در متن بررسی میکنیم. در این فرایند، در چارچوب فلسفة هنر به مؤلّفههای ادبیّت رویکردی زیباییشناسانه خواهیم داشت و آنها را از دریچة نظریّة تجربة زیباییشناسی بازخوانی میکنیم. آنگاه به محورهای ظهور این مؤلّفهها در گسترة متون ادبی خواهیم پرداخت تا نظم حاکم بر این گستره را تبیین کنیم.
خسرو باقری نوپرست؛ محمد زهیر باقری نوع پرست
چکیده
لازم است مفاهیم اساسی‌ای نظیر فرمالیسم، آنتی‌فرمالیسم، و فرمالیسم میانه‌رو که در این مقاله به کار رفته‌اند معرفی شوند. فرمالیست‌ها معتقدند که ارزیابی زیبایی‌شناختی یک اثر هنری معمولاً شامل توجه آگاهانه به ویژگی‌های حسی یا ادراکی آن می‌شود و نیازی به شناخت ویژگی‌های غیرادراکی آن نیست. از سوی دیگر، آنتی‌فرمالیست‌ها معتقدند ...
بیشتر
لازم است مفاهیم اساسی‌ای نظیر فرمالیسم، آنتی‌فرمالیسم، و فرمالیسم میانه‌رو که در این مقاله به کار رفته‌اند معرفی شوند. فرمالیست‌ها معتقدند که ارزیابی زیبایی‌شناختی یک اثر هنری معمولاً شامل توجه آگاهانه به ویژگی‌های حسی یا ادراکی آن می‌شود و نیازی به شناخت ویژگی‌های غیرادراکی آن نیست. از سوی دیگر، آنتی‌فرمالیست‌ها معتقدند که هیچ یک از ویژگی‌های زیبایی‌شناختی یک اثر هنری صوری نیستند. عدهای از فلاسفه اخیراً به نوعی فرمالیسم میانه‌رو روی آوردهاند. در این دیدگاه، گرچه همه ۀ ویژگی‌های زیبایی‌شناختی صوری نیستند، اما بسیاری هم این چنیناند، و برخی از آثار هنری دارای ویژگی‌های زیبایی‌شناختی صوریاند. مجادلات میان این سه دیدگاه رقیب حول این محور است که چه نوع دانشی برای ارزیابی زیبایی‌شناختی شایستۀ یک اثر هنری لازم است. در ادامه، این سه دیدگاه به اختصار توضیح داده میشوند. سپس نویسندگان این مقاله موضع ترجیحی خود را در قبال آنها مطرح می‌کند.
فرمالیسم زیبایی‌شناختی، آنتی‌فرمالیسم،
