حسین شقاقی
چکیده
«عدم تعین از خانه آغاز میشود» مهمترین نتیجة استدلالهای کواین در دفاع از «عدم تعین ترجمه» است. این نتیجهگیری، که دیویدسون نیز از آن حمایت میکند، و به همین خاطر آن را تز کواینی-دیویدسونی خواهیم نامید، حاکی از فقدان تعین معنا در زبان مادری است. هانس گلاک که این تز را مشابه تز «اجتنابناپذیری ترجمه» در هرمنوتیک ...
بیشتر
«عدم تعین از خانه آغاز میشود» مهمترین نتیجة استدلالهای کواین در دفاع از «عدم تعین ترجمه» است. این نتیجهگیری، که دیویدسون نیز از آن حمایت میکند، و به همین خاطر آن را تز کواینی-دیویدسونی خواهیم نامید، حاکی از فقدان تعین معنا در زبان مادری است. هانس گلاک که این تز را مشابه تز «اجتنابناپذیری ترجمه» در هرمنوتیک فلسفی گادامر میداند، به این تز کواینی-دیویدسونی انتقاداتی را وارد کرده است و آن را قابل دفاع نمیداند. در اینجا اولاً با مروری بر تز کواینی-دیویدسونی و نیز تز گادامری، شباهت ادعایی گلاک را تأیید خواهم کرد، و در ثانی در رد انتقادات گلاک، سعی خواهم کرد با مرور شباهت و موازنة بین وضع مترجم ریشهای کواین از یکسو و روایت کواین از وضعِ کودک در آستانة یادگیری زبان مادری، از سوی دیگر، از تز کواینی-دیویدسونی دفاع کنیم.
حسین سلیمی؛ لیلا آهار
چکیده
تحلیل پدیدههای جهان اجتماعی آنهم برمبنای ایده، هدفی است که این مقاله دنبال میکند. تلاش مقاله بر این است تا نشان دهد ایدهها به عنوان یک عامل تبیینی میتوانند در مطالعۀ مسائل اجتماعی و سیاسی به کار گرفته شوند. ما برای توضیح نقش تحلیلی ایده، نگاهی برساختیتفسیری با محوریت پرسش «چگونه ممکن است؟» به آن انداختهایم. بر ...
بیشتر
تحلیل پدیدههای جهان اجتماعی آنهم برمبنای ایده، هدفی است که این مقاله دنبال میکند. تلاش مقاله بر این است تا نشان دهد ایدهها به عنوان یک عامل تبیینی میتوانند در مطالعۀ مسائل اجتماعی و سیاسی به کار گرفته شوند. ما برای توضیح نقش تحلیلی ایده، نگاهی برساختیتفسیری با محوریت پرسش «چگونه ممکن است؟» به آن انداختهایم. بر این اساس، انسان متفکر در کانون توجه قرار میگیرد. طبق رویکرد برساختیتفسیری ویژگیهایی در انسان متفکر است که به او امکان برساخت ایدۀ معنامند و سپس اثرگذاری آن را میدهد. این ویژگیها عبارتند از: 1. ساختار ذهنی انسان 2. ادراک ایدهپردازانه در انسان 3. نقش بازنمودی مفاهیم و زبان در انسان 4. علیت در انسان 5. عقلانیت در کنش انسان. این مقاله با توضیح ویژگیهای مذکور در انسان نشان میدهد که ایده چگونه میتواند بر پدیدههای جهان اجتماعی تأثیر بگذارد. همچنین با فهم چگونگی تأثیرگذاری ایده نشان میدهیم که ایده این قابلیت را دارد که به عنوان عاملی تبیینی برای تحلیل پدیدههای اجتماعی، از جمله حوزۀ سیاست، به کار گرفته شود.
امیر صمصامی؛ جهانگیر مسعودی
چکیده
سوبژکتیویسم به مثابۀ یک طرح معرفتشناختی، از مؤلفات بنیادین تفکر مدرن شناخته میشود. این طرح با کوژیتوی دکارتی و تلقی انسان به عنوان «جوهر اندیشنده» پایهگذاری شد و با فلسفة استعلایی کانت و اعطای نقش خودبنیادی به بشر در عمل شناخت اهمیتی بیمانند در معارف بشری دوران جدید یافت. اما با آغاز قرن بیستم و تغییرات پارادایمیکی که ...
بیشتر
سوبژکتیویسم به مثابۀ یک طرح معرفتشناختی، از مؤلفات بنیادین تفکر مدرن شناخته میشود. این طرح با کوژیتوی دکارتی و تلقی انسان به عنوان «جوهر اندیشنده» پایهگذاری شد و با فلسفة استعلایی کانت و اعطای نقش خودبنیادی به بشر در عمل شناخت اهمیتی بیمانند در معارف بشری دوران جدید یافت. اما با آغاز قرن بیستم و تغییرات پارادایمیکی که در فلسفه رخ داد، اندیشههایی پدیدار شد که طرح سوبژکتیویسم، این بنیاد مستحکم تفکر مدرن را با چالشهای جدی مواجه کرد. در این میان، ویتگنشتاین یکی از فیلسوفانی است که در فلسفة خود بیشترین کوششها را در جهت گذار از این طرح به انجام رسانده است. این نوشتار میکوشد ضمن نسبتسنجی فلسفة متقدم و متأخر ویتگنشتاین با سوبژکتیویسم مدرن، نشان دهد که کوششهای ویتگنشتاین در هر دوره، تا چه حد در گذار از طرح سوبژکتیویسم کامیاب بوده است. بر همین اساس، بخش نخست مقاله با خوانش استعلایی از رسالۀ منطقی- فلسفی نشان خواهد داد که ویتگنشتاین در عین تلاش برای کنار گذاشتن طرح سوبژکتیویسم همچنان پایبند روش سوبژکتیویستی، کانت است و بخش دوم نیز ضمن اشاره به روش بدیع ویتگنشتاین در پرداختن به مسائل فلسفی، چگونگی گذار از سوبژکتیویسم را در اندیشه متأخر او واکاوی خواهد کرد.
خدیجه حسن بیک زاده؛ میر سعید موسوی کریمی
دوره 11، شماره 42 ، تیر 1394، ، صفحه 43-58
چکیده
استدلال زبان خصوصی از مهمترین مباحث دورة دوم فلسفی ویتگنشتاین بهشمار میرود. آنچه در این باب اهمیّت دارد، این مسئله است که آیا انسان میتواند در خلوتگاه خود، زبانی اختصاصی ایجاد نماید که الفاظ آن تنها برای خود او معنادار باشد؟ ویتگنشتاین با ارجاع به فقدان شرط معناداری هویّات درونی و احساسات و نیز با ردّ خصوصی بودن الفاظ و عبارات ...
بیشتر
استدلال زبان خصوصی از مهمترین مباحث دورة دوم فلسفی ویتگنشتاین بهشمار میرود. آنچه در این باب اهمیّت دارد، این مسئله است که آیا انسان میتواند در خلوتگاه خود، زبانی اختصاصی ایجاد نماید که الفاظ آن تنها برای خود او معنادار باشد؟ ویتگنشتاین با ارجاع به فقدان شرط معناداری هویّات درونی و احساسات و نیز با ردّ خصوصی بودن الفاظ و عبارات و بیان توهّمی بودن آن، مدّعی است که چنین زبانی قابل تصوّر نیست، چراکه باور دارد زبان احساس وابسته به دنیای فیزیکی است و شکلگیری یک زبان مرهون بهکارگیری گرامری است که تنها در اجتماع زبانی تکوّن مییابد. در مقالة حاضر، ابتدا به شرح مفهوم «دروننگری» خواهیم پرداخت تا درک بهتری از دیدگاه وی در باب استدلال زبان خصوصی بهدست آوریم. در گام بعدی، دیدگاه ویتگنشتاین را در باب استدلال زبان خصوصی که مبتنی بر دو مفهوم کلیدی شرط معناداری و استدلال پیروی از قاعده است، مورد بررسی قرار داده، نشان خواهیم داد که او چگونه با یک برداشت واقعگرایانه از معنا، استدلال خود را صورتبندی میکند.
مسعود حاجی ربیع؛ محمد فنایی اشکوری
دوره 10، شماره 38 ، تیر 1393، ، صفحه 45-60
چکیده
«معنا» در اندیشة "ابنعربی"، حقیقتی کلی و مشترک میان مراتب معنایی یک واژه است. هر واژه مراتبی را از معنا دارا است که به صورت حقیقی بر همة آنها صدق میکند. این حقیقت مشترک، روح واحد حاکم بر معانی یک واژه را شکل میدهد. این نظریه، بر آیات الاهیاتی قرآن (آیات ناظر به اوصاف خدا) تطبیق میکند و براساس آن، نسبت محمولات این آیات به موضوع ...
بیشتر
«معنا» در اندیشة "ابنعربی"، حقیقتی کلی و مشترک میان مراتب معنایی یک واژه است. هر واژه مراتبی را از معنا دارا است که به صورت حقیقی بر همة آنها صدق میکند. این حقیقت مشترک، روح واحد حاکم بر معانی یک واژه را شکل میدهد. این نظریه، بر آیات الاهیاتی قرآن (آیات ناظر به اوصاف خدا) تطبیق میکند و براساس آن، نسبت محمولات این آیات به موضوع آن یعنی خدا، حقیقی و خالی از مجاز است. محمولات تشبیهی آیات الاهیاتی، پس از انصراف معنا از عوارض ناسوتی و امکانی، به خدا نسبت داده میشوند. در فهم این نظریه، مباحث هستیشناسانه ابنعربی بسیار مهم مینماید. این نظریه، در فهم و تفسیر متون الاهیاتی قرآن تأثیرگذار است. هدف این نوشتار، تبیین نظریة ابنعربی در باب ماهیت معنا جهت معناشناسی محمولات الاهیاتی قرآن و ارائة ثمرات عملی این نظریه است