مقاله پژوهشی
نقش خیال در فرایند ادراک از نظر ابن‌عربی

داوود اسپرهام

دوره 7، شماره 26 ، تیر 1390، صفحه 7-36

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5821

چکیده
  تا پیش از ابن‌عربی و بنا بر سنت دیرینة به یادگار مانده از حکمای یونانی، محدودة ادراکات انسانی منحصر به عالم حس و عالم عقل بود. چون حس برای عقل به‌عنوان ابزار شناخت محسوب می‌شد، عقل، مُدرِک نهایی شمرده می‌شد. این عقل که مؤیّد به منطق بود علاوه بر اینکه مرجع کامل ادراک بود، داور نهایی نیز به حساب می‌آمد. در آن سنت فکری همۀ یافته‌ها ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بازگشت جاودانۀ همان در تفکر فلسفی نیچه

منوچهر صانعی دره بیدی؛ حسین خوارزمی

دوره 7، شماره 26 ، تیر 1390، صفحه 37-52

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5822

چکیده
  آموزة بازگشت جاودانۀ همان، یکی از بنیادی‌ترین اندیشه‌های فلسفی نیچه است و نیچه خود را آموزگار آن می‌داند. برطبق این آموزه، من باز خواهم گشت، با این خورشید، با این مهتاب، با این زمین و با همۀ رویدادهای آن، اما نه به یک زندگی نو یا زندگی بهتر یا زندگی همانند، بلکه من جاودانه به همین و همین زندگی باز خواهم گشت. پس از فروپاشی ارزش‌ها و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
قدرت، روح کین‌خواهی، برداشت وجودی و آری‌گویی به زندگی. اهمیت «والا» در فلسفة هنر کانت

رضا ماحوزی

دوره 7، شماره 26 ، تیر 1390، صفحه 53-74

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5823

چکیده
  کانت در تحلیل زیبایی طبیعی و هنری، لذت زیباشناختی ناشی از صورت‌های محض اعیان را به‌مدد بازی آزاد خیال و فاهمه و برمبنای اصل غایتمندی بدونِ غایت تبیین کرده است. بنابه این قاعده، احکام زیباشناختی محصول هارمونی نامتعیّن و خودانگیختة قوای خیال و فاهمه می‌باشند. با این‌حال، کانت در تحلیل امر والا و احساس زیباشناختی حاصل از آن، به هارمونی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی اندیشة مولوی و کی‌یرکگور در باب خودشناسی

مهدی دهباشی؛ مرضیه رضاییان

دوره 7، شماره 26 ، تیر 1390، صفحه 75-102

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5824

چکیده
  زمانی که انسان شروع به شناخت خود می‌کند و به توانایی‌های وجودی خویش واقف می‌شود، گویی مسئولیتی بر دوش او قرار دارد که می‌باید خود را از مرتبة دون انسانیت به مرتبة بالا سوق دهد. این سیر، برای کی‌یرکگور با کمک خصلت بارز آدمی یعنی ترس‌آگاهی امکان‌پذیر است: فرد همواره در اندیشه و دلهرة کیفیت انتخاب خود است و این دلهره او را در کسب بهترین ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیلی از شهودگروی اخلاقی هِنری سیجویک و نقدی بر آن

علی اکبر عبدل آبادی

دوره 7، شماره 26 ، تیر 1390، صفحه 103-118

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5825

چکیده
  در این مقاله خواهم کوشید که با روشی تحلیلی ـ انتقادی، ابتدا با تکیه بر تحلیل انتقادی هنری سیجویک از اخلاق مبتنی بر فهم عرفی ــ که وی آن را «شهودگروی جزمی‌نگرانه» نامیده است ــ و نیز با بیان اصول اخلاقی‌ای که وی آن‌ها را بدیهی و کاملاً معتبر دانسته است، تحلیلی از مفاد شهودگروی اخلاقی وی به دست دهم و سپس با تأمّلاتی انتقادی در ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
گودل؛ از نسبیت تا ایدئالیسم سازگاری نسبیت آینشتاین با فلسفۀ کانت درباب مسئلۀ زمان

علی اکبر احمدی افر مجانی؛ امیر نعیمی

دوره 7، شماره 26 ، تیر 1390، صفحه 119-142

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5826

چکیده
  طرح نظریۀ نسبیت آینشتاین، فیزیک نیوتنی را با دشواری‌های فراوانی روبرو کرد، چنان که برای اصلاح آن چاره‌ای نماند جز کنارگذاشتن و یا اصلاح برخی از بنیادی‌ترین مفاهیم، از جمله زمان و مکان. بسیاری بر این باورند که نسبیت ضربات جبران‌ناپذیری نیز بر فلسفۀ کانت وارد آورده است. با این همه، کسانی مانند کورت گودل (Kurt Gödel) کوشیده‌اند نسبیت ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
معیار ذوق و اختلافات ذوقی در اندیشة هیوم

علی سلمانی

دوره 7، شماره 26 ، تیر 1390، صفحه 143-159

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5827

چکیده
  از آنجایی که هیوم زیبایی را احساسی لذت‌بخش می‌داند که از برخی کیفیات عینیِ محتمل ایجاد می‌شود، برای رفع اختلافات ذوقی نمی‌تواند به کیفیت عینیِ مشخصی اشاره کند. از همین رو او حکم مشترک داوران راستین را به عنوان معیار ذوق مطرح می‌کند. خود هیوم می‌پذیرد که علی‌رغم کارایی این معیار، هنوز دو عاملِ مزاج شخص و آداب و رسوم افراد نوعی نسبی‌گرایی ...  بیشتر