نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

فیلسوفان اسلامی در خصوص رابطۀ انسان با جهان بر این باورند که انسان، عالم صغیر است و جهان، انسان کبیر.در این نگاه انسان عصاره و چکیدۀ جهان محسوب
می­شودوجامعیت او به واسطۀ روح الهی و ملکوتی است که در او دمیده شده است.از بین فلاسفه ملاصدرا معتقد است که هنگامی که بدن انسان با حرکت جوهری به مرحلۀ «تسویه»رسید،استعداد و قابلیت لازم را جهت دریافت این نفخۀ الهی می­یابد و آن گاه روح الهی با تمامی اسماء و صفاتش، درحدّ استعداد و قوه، در ترکیب بدن انسان جلوه
می­کند. بدین ترتیب، انسان به­عنوان خلیفۀ الهی، می تواند تمام حقایق کلی و جزیی عالم و خواص و اسماء آن­ها را بشناسد و بنا بر اتحاد عالم و معلوم، جهانی عقلانی شبیه جهان خارجی گردد.

بر این اساس، مسألۀ اصلی در این تحقیق این است که آیا انسان در جهان است و موجودی از موجودات جهان محسوب می­شود یا جهان در انسان؟ چگونه جهان با تمام عظمت خود در انسان واقع می­شود؟ انسان با چه ویژگی می­تواند جهانی عقلانی گردد؟ 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The World Within Human, or Human Within The World An Inquiry on the Relationship Between Human And The World According to Mullasadra's Viewpoints

نویسنده [English]

  • fatemeh soleimani

چکیده [English]

Islamic philosophers believe that human being is the microcosm and the world is macrocosm. Thus, according to this view, human is the essence and extract of the world and her comprehensiveness is drawn from her divine spirit breathed into her body. Among philosophers, this is Mullasadra who believes that by the time human's body reaches the stage of "proportionality" through substantial motion, s/he would have the necessary potential and capacity of Divine "breathing of spirit". Then, with all his Attitude and Names the divine spirit would represent as potentials within the human. Hence, as the Divine Vicegerent, human is able to understand the whole general and individual truths of the world as well as their names and characteristics. In addition, based on the rule of the union between the knower and the known, human would become an intellectual world like the outer world. Thus, the current study is an attempt to answer the following questions: Is human within the world as one of the creatures of this world, or is the world within the human? How can the world with all its greatness places within human? How is it possible for human to become an intellectual world?

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Human
  • World
  • microcosm
  • macrocosm
  • Active intellects
  • Union of the knower and the known
  • intellectual human
  • Mullasadra
ابن سینا،(1952 م)،  احوال النفس یا المعاد الاصغر،به اهتمام دکتر احمد فؤاد الاهوانی، طبع قاهره
____ ،(1377-1379)(ه.ق)،  الاشارات و التنبیهات، به ضمیمه دو شرح، تهران، مطبعه حیدری.
____ ،(1380ه.ق)(1960 م)،  الشفاء (الالهیات)، طبع قاهره.
____ ،(1952 م)، فی الکلام علی النفس الناطقه، به ضمیمه احوال النفس، طبع قاهره،
صدرالمتألهین شیرازی،(1360)(الف)،  اسرار الآیات، تصحیح محمد خواجوی، تهران، انجمن حکمت و فلسفه.
____________ ،(1386)(ش)، ایقاظ النائمین، تصحیح و تحقیق محمد خوانساری، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
____________ ،(1389)(ش)، تفسیر القرآن الکریم، تصحیح و تحقیق سید صدرالدین طاهری،محمد خواجوی، تهران، بنیادحکمت صدرا.
____________ ،(1981 م)، الحکمه المتعالیه فی اسفار الاربعه، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی،
____________ ،(1367)(ش)، رساله اتحاد عاقل و معقول، ترجمه و شرح مهدی حائری، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ایران.
____________ ،(1381)(ش)، رساله سه اصل، تصحیح و مقدمه حسین نصر، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
____________ ،(1360)(ب)،،الشواهد الربوبیه، تحقیق و تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، مرکز نشر دانشکاهی،.
____________ ،_________ ،(1366)(ش)، ترجمه جواد مصلح، تهران، انتشارات سروش.
____________ ، _________ ،(1390)(ش)، ترجمه و شرح یحیی کبیر، قم، بوستان.
____________ ،(1361)(ش)، عرشیه، ترجمه غلامحسین آهنی، تهران، انتشارات مولی.
____________ ،(1354)(ش)،  المبدأ و المعاد، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، انجمن فلسفه ایران.
____________ ،(1388)(ش)، مجموعه رسایل (رسالة العشق)، ترجمه ضیاء الدین دری، تصحیح سید محمود طاهری، قم، آیت اشراق.
____________ ،(1363)(ش)، المشاعر، تصحیح هانری کربن، تهران، طهوری.
____________ ،(1364)(ش)، المظاهر الالهیه فی الاسرارالعلوم الکمالیه، ترجمه سید حمید طبیبیان، تهران، امیرکبیر.
____________ ،_____________________________ ،(1387)(ش)، تصحیح سید محمد خامنه­ای، تهران، بنیاد حکمت صدرا.
____________ ،(1375)(ش)، مرآت الاکوان (تجرید شرح هدایه ملاصدرا ترجمه احمد بن محمد حسینی اردکانی، تصحیح عبدالله نورانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
____________ ،(1424)(ق)،مفاتیح الغیب، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی.
طباطبائی، سید محمد حسین، (1414)(ق)، نهایه الحکمه، قم، مؤسسه النشرالاسلامی.
فارابی، (1964)(م)،سیاسه المدنیه، بیروت.
کندی، (1950)(م)، رسایل الکندی الفلسفیه، قاهره.
نصر،سید حسین، (1377)(ش)،  نظر متفکران اسلامی در باره طبیعت، تهران، انتشارات خوارزمی.