Introspection and Wittgenstein's View on Private Language Argument

خدیجه حسن بیک زاده؛ میر سعید موسوی کریمی

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1394، ، صفحه 43-58

چکیده
  استدلال زبان خصوصی از مهم‌ترین مباحث دورة دوم فلسفی ویتگنشتاین به‌شمار می‌رود. آنچه در این باب اهمیّت دارد، این مسئله است که آیا انسان می‌تواند در خلوتگاه خود، زبانی اختصاصی ایجاد نماید که الفاظ آن تنها برای خود او معنادار باشد؟ ویتگنشتاین با ارجاع به فقدان شرط معناداری هویّات درونی و احساسات و نیز با ردّ خصوصی بودن الفاظ و عبارات ...  بیشتر

مشکل طرح‌های تکذیب‌ناپذیری و لغوپذیری برای حل مسائل گتیه چیست؟

محمدعلی عباسیان

دوره 7، شماره 28 ، دی 1390، ، صفحه 43-58

https://doi.org/10.22054/wph.2012.6132

چکیده
  مسائل گتیه موارد یا نمونه‌هایی هستند که از مواجهه با تحلیل JTB معرفت، به مثابه باور صادق موجه که p، می‌گریزند. بنا بر نظریة JTB معرفت، S می‌داند که p، اگر فقط: الف) یک گزارة صادق وجود داشته باشد؛ ب) S باور داشته باشد که p صادق است؛ ج) S در باور به اینکه p، موجه باشد. مسائل گتیه بیان می-کنند که این سه شرط (الف تا ج) برای تبیین اینکه معرفت چیست کافی ...  بیشتر

حرکت جوهری و تکامل انسان در مکتب ملاصدرا

قدرت الله قربانی

دوره 5، شماره 18 ، تیر 1388، ، صفحه 55-76

https://doi.org/10.22054/wph.2009.6117

چکیده
  در پژوهش در باب حکمت استعلایی اسلام با نظریاتی از ملاصدرای شیرازی رو به رو میشویم. در اینجا سعی بر آن است تا بر مبنای نظریة «حرکت جوهری» او خلقت روح و تکامل بشر اثبات گردد. ملاصدرا در تکوین این نظریه چند اصل برجستهتر را مدنظر قرار داد که عبارتاند از: اصالت وجود، مراتب وجود، وحدت میان عاقل و معقول، خلقت ناسوتی هستی، خلقت جسمانی روح ...  بیشتر

دریدا و مولوی در برابر فلاسفه

عامر قیطوری؛ حمید طاهری؛ جعفر میرزایی

دوره 3، شماره 12 ، دی 1386، ، صفحه 77-92

https://doi.org/10.22054/wph.2008.5856

چکیده
  مطالعه حاضر بر آنست تا آراء شاعر و عارف ایرانی یعنی مولوی در باب تفکر فلسفی را در چارچوبی نوین و در کنار یکی از فلاسفه بنام فرانسوی یعنی ژاک دریدا مورد مداقه قرار دهد. آنچه این دو را می تواند به گونه ای به یکدیگر پیوند دهد برخورد نقادانه با ادعاهای بنیادین فلاسفه در دسترسی به حقیقت است. نزد هر دو عقل محصور در جهان مادی یا گرفتار در دلالتهای ...  بیشتر

منطق تعریف در بوته نقد و داوری

موسی ملایری

دوره 5، شماره 19 ، مهر 1388، ، صفحه 85-102

https://doi.org/10.22054/wph.2009.5777

چکیده
  این مقاله به مبحث تعریف در نظام منطق سنتی می‌پردازد و تلاش می‌کند با بیان انتقادهای وارد بر این نظام و طبقه‌بندی و تحلیل آنها نقاط ضعف و ناکارآمدی مبحث تعریف را نشان دهد و بر آن است که بخش تعریف در منطق سنتی فی الجمله مبحثی بی‌ثمر است که نه به کار تحصیل تعاریف جدید می‌آید و نه می‌تواند تعاریف دانشمندان را در علوم مختلف در خود جای ...  بیشتر

بررسی و نقد آموزه تجسّد در مسیحیت

محمد کاظم رضا زاده جودی

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1393، ، صفحه 87-102

چکیده
  آموزة «تجسّد» یکی از باورهای اساسی راست کیشی مسیحی است که اصول دیگری چون تثلیث و فدیه مبتنی بر آن است این عقیده، از آغاز با مجادلات کلامی متعددی دربارۀ ماهیت و چگونگی اتحاد دو طبیعت انسانی و الهی در عیسی مسیح و نحوۀ کاربرد زبان شناختی آن، در قرون متأخر مواجه بوده است. در این مقاله،‌ ابتدا منشأ پیدایش نظریه تجسّد و شواهدی بر طبیعت ...  بیشتر

بررسی و نقد الهیات لایب‌نیتس

صالح حسن زاده

دوره 5، شماره 20 ، دی 1388، ، صفحه 91-119

https://doi.org/10.22054/wph.2010.5784

چکیده
  فلسفه لایب‌نیتس و تصور وی درباره خدا از حوزه‌های فلسفی و الهیات مسیحی، فلسفه اسپینوزا و فلسفه دکارت متأثر است. همچنین لایب‌نیتس از بعضی مکالمات افلاطون هم تأثیر پذیرفته است. در عین حال، شأن کلامی آثار لایب‌نیتس از آثار دکارت و اسپینوزا بیش‌تر است و فلسفه او مانند فلسفه مالبرانش خدامحور است. به نظر لایب‌نیتس، علت فاعلی و علت غایی ...  بیشتر

ملاصدرا و تقدم وجود

قاسم پورحسن

دوره 6، شماره 24 ، دی 1389، ، صفحه 91-100

https://doi.org/10.22054/wph.2011.6125

چکیده
  ملاصدرا به اتفاق آراء، تأثیرگذارترین فیلسوف در سنت فلسفۀ اسلامی چهار قرن اخیر است. فلسفۀ ملاصدرا براساس وجود به مثابه یگانه عنصر حقیقی، تقدم وجود، تراکم وجود، و سرانجام حرکت متعالی یا جوهری وجود بنا گشته است. ملاصدرا تقدم وجود را اصل اساسی هستی قرار داد. او بین مفهوم وجود و حقیقت وجود تمیز قائل می‌شود. مفهوم وجود بدیهی‌ترین و جهان‌شمول‌ترین ...  بیشتر

عقلانیت و دین

مهدی دشتی

دوره 8، شماره 30 ، تیر 1391، ، صفحه 92-102

https://doi.org/10.22054/wph.2012.5847

چکیده
  در باب عقل و دین و اینکه آیا میان آنها نزاع و تضادّی هست یا خیر، سخن بسیار گفته شده؛ به‌‌ویژه در غرب و از دورة رنسانس تاکنون ادّعا شده که میان این دو نزاع هست و این درگیری با شکست تدیّن به انجام رسیده و دیگر دورة عقلانیت آغاز شده است. در این مقاله، نویسنده کوشیده تا اثبات کند که اساساً میان عقل و دین، اگر هر دو حقیقی باشند، نه تنها نزاعی ...  بیشتر

ملاحظات فلسفی در تکنولوژی هسته‌ای

محمود مختاری

دوره 12، شماره 45 ، فروردین 1395، ، صفحه 93-110

چکیده
  این مقاله حاصل کندوکاو در این مسئله است که؛ آیا تأمّل فلسفی در خصوص تکنولوژی هسته‌ای، از تأمّل عام فلسفی در باب تکنولوژی متمایز است یا خیر؟ و آیا چنین مطالعه‌ خاصّی می‌تواند بینشی در فلسفۀ تکنولوژی ارائه نماید؟ از دو رویکرد اصلی در فلسفه تکنولوژی؛ یعنی فلسفۀ کلاسیک تکنولوژی و فلسفۀ تکنولوژی پس از چرخش تجربی، نخست در چارچوب سنت‌هایی ...  بیشتر

سعدیا گائون؛ نخستین فیلسوف یهودی

رضا گندمی نصر آبادی

دوره 9، شماره 33 ، فروردین 1392، ، صفحه 93-112

https://doi.org/10.22054/wph.2013.5862

چکیده
  " سعدیا گائون " نخستین فیلسوف یهودی است که درصدد تحکیم آموزه‌ها و باورهای یهودیت به‌صورت نظام‌مند برآمده است و همین امر وجه تمایز او با " فیلون اسکندرانی "، پیشگام تفکر یهودی، "اسحاق اسرائیلی " و "داود مقمص " است که به‌لحاظ زمانی مقدم بر او هستند. سعدیا در عین حالی که از کلام معتزلی تأثیر پذیرفته است، تابع و مقلد صرف متکلمان مسلمان نبود. ...  بیشتر

نقد و بررسی ساخته‌انگاری واقع با تکیه بر آرای پل بوقوسیان

فاطمه سعیدی؛ عبدالرسول کشفی

دوره 10، شماره 37 ، فروردین 1393، ، صفحه 93-112

https://doi.org/10.22054/wph.2014.6146

چکیده
  در تصویر کلاسیک از معرفت سه مقولة «واقع» و به‌تبع آن «صدق» و «توجیه» اموری مستقل از ذهن و ذهنیات فاعل شناسا محسوب می­شوند. اما نسبی­گرایان استقلال این امور را از ذهن و ذهنیات فاعل شناسا انکار می­کنند و بر این باورند که هر سه مقوله، یا دست‌کم برخی از آنها با توجه به نیازها، ارزش­ها و علائق اجتماعی شکل می­گیرند ...  بیشتر

نسبت میان پایان هنر و پایان انسان از دیدگاه ژان بودریار

سهیلا منصوریان؛ امیر نصری

دوره 12، شماره 46 ، تیر 1395، ، صفحه 93-104

https://doi.org/10.22054/wph.2016.6751

چکیده
  از منظر ژان بودریار، رویکرد پساتجدد با غلبۀ رمزگان، نشانه ها و جایگزین کردن مصرف به جای تولید، در فضای زندگی روزمره، روندی را آغاز کرده که در پی آن، نه تنها شعار فردیت انسان معاصر و ایجاد فرصت برای عرضۀ خواست­های او محقق نشده است، بلکه در این فضای اشباع شده از نشانه­های رسانه­ای، هنر، سیاست، مذهب و اقتصاد، واقعیت بیرونی خود را ...  بیشتر

قوام «اصل1» اینهمانی در دورة پیشا سقراطی2

ناصر مومنی؛ محمد جواد صافیان

دوره 11، شماره 44 ، دی 1394، ، صفحه 95-107

https://doi.org/10.22054/wph.2016.6733

چکیده
  یکی از مهم ترین مسایل مورد توجه بشر «اصل» اینهمانی است. مراد از این "اصل" چیست؛ چگونه آغاز گرفت؟ آیا اساساً بحث از آغاز چیزی- در اینجا «اصل» اینهمانی- امکان پذیر است؛ آیا اصول، اموری هستند که به مرور زمان آشکار و یا کشف می شوند؟ متفکران اولیه یونان هر یک با معرفی عنصر اولیه، بطور ضمنی نگرش خود نسبت به مسائلی چون وحدت و کثرت ...  بیشتر

دیدگاه جامعه‌محور و امکان پیروی از قاعده به نحو خصوصی

حمیدرضا محمدی؛ محمدرضا عبدالله‌نژاد

دوره 13، شماره 49 ، فروردین 1396، ، صفحه 95-112

https://doi.org/10.22054/wph.2017.7621

چکیده
  سائول کریپکی، در کتاب قواعد و زبان خصوصی از نظر ویتگنشتاین، تفسیری خاص و نسبتاً رادیکال از بحث پیروی از قاعدۀ ویتگنشتاینرا ارائه می‌دهد که بر اساس آن تمامی زبان و مفهوم سازی‌های آن ناممکن و در­واقع غیرقابل فهم می‌شود. یکی از نتایج این تفسیر، دیدگاهی معروف به «دیدگاه جامعه‌محور» است که معتقد به ضرورتا اجتماعی بودن زبان بوده ...  بیشتر

سیمای تأویل در آیینة بینامتنیت کریستوایی

مهدی غیاثوند

دوره 9، شماره 35 ، مهر 1392، ، صفحه 97-114

چکیده
  اگر در پی آن باشیم که ایدة بینامتنیت کریستوا را در قامت یک هرمنوتیک در نظر آوریم، می­توان گفت که چنین امری از مسیر تحلیل او از سوژة مؤلف/خواننده و از سوی‌دیگر تحلیل او از متن می­گذرد. پویایی سوژه از یک‌سو سوژة در فرآیند و پویایی متن از سوی‌دیگر -بینامتنیت، متن زایشی و امر نشانه­ای- به پویایی خوانش و در پی آن تأویل منجر خواهد شد. ...  بیشتر

مبانی معرفت‌شناسی مدرن

علی کرباسی زاده اصفهانی

دوره 5، شماره 17 ، فروردین 1388، ، صفحه 97-112

https://doi.org/10.22054/wph.2009.5770

چکیده
  مسئله شناخت، یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفه جدید است و حتی سرلوحه مباحث دیگر را تشکیل می‌دهد. در این مبحث معمولاً مسائلی چون مبنا و منبع شناخت، ابزار و روش شناخت، متعلق و قلمرو شناخت، معیار اعتبار شناخت و هدف و غایت شناخت بررسی میشوند. در این مقاله، برآنیم با در نظر گرفتن این مؤلفه‌ها به بررسی مبانی معرفتشناسی مدرن بپردازیم و توانایی ...  بیشتر

رویکردهای سه‌گانة روش شناختی در مطالعات علوم‌اجتماعی و مقایسة آن با نظریة ادراکات اعتباری علامه‌طباطبائی

علی امیدی

دوره 9، شماره 36 ، دی 1392، ، صفحه 99-118

چکیده
  بعضاً برخی مضامین اندیشه‌های فلسفی جدید را می‌توان در آثار فلاسفة بزرگ ایران زمین جستجو کرد. در یک تقسیم‌بندی با مسامحه، مهم‌ترین تحول معرفت‌شناختی انسان را می‌توان به اثبات‌گرا، فرا اثبات‌گرا و تکوین‌گرا تقسیم کرد. فلسفة "علامه‌طباطبائی" هرچند با این سه رویکرد تفاوت اساسی دارد، ولی واجد برخی از مضامین آنها می‌باشد. یکی از ...  بیشتر