2024-03-28T23:55:24Z
https://wph.atu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1311
حکمت و فلسفه
1735-3238
1735-3238
1384
1
1
تحلیل و ارزیابی نقد هگل بر کانت
مهدی
دهباشی
با اینکه هگل هیچگاه عظمت فکری کانت را نادیده نگرفته و او را به بزرگی یاد می کند ولی به طور مستقیم و غیرمستقیم به نقد افکار کانت پرداخته و معتقد است که فیخته اصول فکری کانت را به شکل و قالبی انتزاعی ارائه میدهد. وی اصطلاحاتی که کانت در فلسفه خود مورد استفاده قرار داده را مخدوش و روش فلسفی او را به نوعی روش روانشناختی میداند تا روشی فلسفی. فلسفه کانت از نظر هگل فلسفه جامعی است دربارة فاهمه و پیش درآمدی مناسب برای فلسفه است. فلسفه طبیعت کانت رضایت بخش نیست و نامتناهی بودن زمان و مکان معقول به نظر نمیرسد.
این نکته نیز گهگاه مورد انتقاد هگل قرار میگیرد که کانت اعتبار شناخت را با شناختن قوای آن منوط میکند همانند کسی که قبل از رفتن در آب میخواهد شنا کردن را فراگیرد. کانت، از نظر هگل، با شیوهای تجربی به شرح عقل میپردازد و حدود و قغور آن را مشخص مینماید، شیوهای که خود عقل در آن نقشی ندارد و جای آن خالی است. بهطور کلی هگل واژههای کانت همچون Noumenon را بیمعنا، نقد خرد ناب او را فاقد نتیجه معقول، فلسفه اخلاق وی را صورتی بیمحتوا و فلسفه، دین او را ذهنی و فاقد هرگونه موضوع عینی معرفی مینماید. این نکته که هگل تا چه حد در نقدهای خود در این زمینه توفیق یافته، نیاز به مقالات متعددی دارد که ما در این مقاله تنها به نقد هگل در مورد تلقی کانت از مفهوم عقل، جدایی آن از دین باوری و تناقضات ناشی از نظریه او دربارهی شیء فینفسه میپردازیم و بیان موارد دیگر را به زمان مقتضی میسپاریم.
عقل
فلسفه
هگل
کانت
مفهوم
شیئی فینفسه
2005
03
21
6
16
https://wph.atu.ac.ir/article_6655_70aad1dcea60d188888a628f2ed240cb.pdf
حکمت و فلسفه
1735-3238
1735-3238
1384
1
1
جایگاه نقد قوه حکم در فلسفه استعلایی کانت
محمدرضا
حسینی بهشتی
طرز نگرش غایت انگارانه که از زمان ارسطو به بعد بر اندیشة مغرب زمین سیطره یافت در دوران جدید از جانب بینش مکانیسنی به حاشیه رانده شد و شناخت علمی محدود به شناخت علیت فاعلی گردید، بهگونهای که واژة علت مترادف با علت فاعلی شد. کانت با طرح زمینههایی برای نوعی از امکان برای علیت غایی در دو نقد اول و دوم، در نقد سوم خود جایگاه معینی برای نگرش غایت انگارانه در زیباشناسی و در قلمروی موجودات زنده آلی قائل میشود و علاوه بر آن، به مدد قوه حکم، حوزهی عقل نظری و عملی را نیز به هم پیوند میدهد. این نوشتان در صدد تبیین این جایگاه و کارکرد دوگانه نقد سوم است.
کانت
فلسفه استعلایی
نقد قوه حکم
زیباشناسی
غایتشناسی
2005
03
21
17
26
https://wph.atu.ac.ir/article_6656_32b982cf80c9b2c4143e0313a8ad48d8.pdf
حکمت و فلسفه
1735-3238
1735-3238
1384
1
1
کانت و علیت بهعنوان امری پدیداری، فرآیندی، و پیاپی
مینو
حجت
برخورد کاملاً ویژه و متفاوت کانت با مسائل فلسفی او را به سمتی سوق داد که در خصوص مسئله علیت نیز تفسیری ارائه دهد که بسیار قابل تأمل است. به نظر میرسد که اصل علیت انسان که کانت آن را در تمثیل سوم خود مطرح کرده و مبرهن میسازد تفاوتهایی اساسی و سرنوشت ساز با مفهومی که دیگر فیلسوفان از علیت در مدّنظر داشتهاند دارد؛ و مهم این است که اگر براهین کانت در اثبات علیت موفق به نظر آیند، این به معنای اثبات علیت به معنا و مفهومی است که کانت از آن مراد کرده است. البته این مسئله – یعنی اراده مفهومی متفاوت از علت – خود ناشی از نظر کانت مبنی بر آن است که ما نمیتوانیم با تعریفی خودسرانه در باب ماهیت علیت تصمیم بگیریم، بلکه باید هویت تجربه زمانی را تحلیل کنیم و در آن صورت میبینیم که این تجربه متضمن علیت به معنای توالی ضروری است. براهین کانت سعی در تحلیل این تجربه و نشان دادن توالی ضروری است. براهین کانت سعی در تحلیل این تجربه و نشان دادن توالی ضروری مستتر در آن دارند، ضرورتی که شرط تجربه پدیدارهای متوالی و زمانمند است.
این مقاله با نظر به آراء شارحین کانت به نقد و تحلیل براهین وی مینشیند و ضمن ارزیابی دو نسخ اصلیای که در براهین وی تمیز داده میشود، در برتر دانستن یکی نسبت به دیگری رأیی خلاف رأی معمول شارحین اتخاذ میکند. از مهمترین شاخصههای علیت مطابق با اصلی که کانت مطرح میسازد این است که علت و معلول اولاً متعلق به حوزه پدیدارهای تجربی و طبیعیاند، ثانیاً از سنخ تغییراتند (و نه مثلاً از سنخ جواهد)، و ثالثاً نسبت به هم متوالیاند و نه همزمان. این خصیصه سوم از مهمترین نکات مورد توجه این مقاله است.
علیت
توالی
زمان
ضروری
عینی
کانت
2005
03
21
27
60
https://wph.atu.ac.ir/article_6657_91ac07a7e367a98f0febe12a3ff4482a.pdf
حکمت و فلسفه
1735-3238
1735-3238
1384
1
1
Kant's Influence on Brouwer
محمد
اردشیر
2005
03
21
6
15
https://wph.atu.ac.ir/article_6902_4f43aa661facfd55268e5fef402c2663.pdf
حکمت و فلسفه
1735-3238
1735-3238
1384
1
1
Kant's Perpetual Peace and World Government
لوییس
پازمان
2005
03
21
15
28
https://wph.atu.ac.ir/article_6903_0504f98a0f78ba7fe6881237b6fb7a8c.pdf
حکمت و فلسفه
1735-3238
1735-3238
1384
1
1
(Sailing to) Byzantium: the Kantian Sublime
مایکل
مک گی
2005
03
21
29
51
https://wph.atu.ac.ir/article_6904_30293c49365092bb5dba08f93b630913.pdf
حکمت و فلسفه
1735-3238
1735-3238
1384
1
1
Overcoming of Metaphysics: Heidegger's Interpretation of Kant's Thought and the Problem of Metaphysics
یوشیتاکا
یاماموتو
2005
03
21
52
62
https://wph.atu.ac.ir/article_6905_735a63c81977ec7c5753d81e4aa1768a.pdf
حکمت و فلسفه
1735-3238
1735-3238
1384
1
1
Kant on the "A priori" Toward an Interpretation
محمود
خاتمی
2005
03
21
63
80
https://wph.atu.ac.ir/article_6906_d40353116c25dbd48535c91e7effba3c.pdf