دانشگاه علامه طباطبائی
حکمت و فلسفه
1735-3238
2476-6038
1
2
2005
06
22
رابطهی حق و تکلیف در نظام سیاسی از دیدگاه کانت
7
21
FA
منوچهر
صانعی
استاد دانشگاه شهید بهشتی
10.22054/wph.2005.6658
در فلسفه کانت حق و تکلیف از مفاهمی متضایفند، یعنی دیگران حقوقی بر ما دارند و ما باید <span style="text-decoration: underline;">حقوق</span> آنها را ادا کنیم و ادای حقوق دیگران <span style="text-decoration: underline;">تکلیف</span> ماست. ما نیز حقوقی بر دیگران داریم که آنها باید آن را ادا کنند. تکلیف عملی است که انسان ملزم به ادای آن است. الزام عبارت است از وابستگی ارادهی کسی که مطلقاً خیر نیست، به اصل استقلال یا خودبسندگی: در حالیکه تکلیف عبارت است از ضرورت برونذهنی (عینی) یک عمل. انسان دارای دو نوع کلیف است: تکالیف نسبت به خود و تکالیف نسبت به دیگران. حق عبارت است از مجموع شرایطی که به موجب آن، گزینش هر کس، طبق قانون کلی اختیار با گزینش افراد دیگر منطبق میشود. حق به دو بخش طبیعی و وضعی تقسیم میشود. حق طبیعی گاهی حق فطری یا حق خصوصی نامیده میشود و حق وضعی (موضوعه) گاهی حق اکتسابی یا عمومی نامیده میشود.
مهمترین حقوق طبیعی حق مالکیت است.
حقوق و تکالیف در فلسفهی کانت دو مفهوم متضایفاند. به این معنی انسانهای دیگر حقوقی بر گردن ما دارند ینی ما در روابط اجتماعی خود با دیگران باید حقوق دیگران را مراعات کنیم. اما این مراعات حقوق دیگران «تکلیف» ماست و همینطور ما حقوقی داریم که دیگران مکلفاند آن حقوق را مراعات کنند. پس حق و تکلیف در مقابل هم تحقق مییابند و چون انسان یک موجود اجتماعی است و حقوق و تکالیف در یک شبکهی اجتماعی در مقابل هم قرار میگیرند هیچ کدام بدون دیگری تحقق نمییابند و البته تکالیف انسان به دو بخش تقسیم میشود: تکالیف ما نسبت به ذات خود و تکالیف ما در قبال دیگران. مثلاً ما مکلف هستیم سلامت جسمانی خود را حفظ کنیم. این تکلیف نسبت به ذات خود ماست؛ اما وقتی مکلف هستیم حقوق دیگران را مراعات کنیم این تکلیف نسبت به دیگران است. اگر تکلیف را به اصطلاح کانت «تز» و حق را «آنتیتز» تلقی کنیم «سنتز» آنها مفهومی است که رابطهی حق و تکلیف را تنظیم میکند. پس این مبحث را میتوان در سه فصل مطالعه کرد. تکالیف انسان، حقوق انسان و نظام سیاسی.
حقوق طبیعی,حقوق وضعی,حقوق فطری,حق خاص,حق عام,تکلیف نسبت به خود,تکلیف نسبت به دیگران
https://wph.atu.ac.ir/article_6658.html
https://wph.atu.ac.ir/article_6658_9a1bc6e1355ce9f540d63e0317114935.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
حکمت و فلسفه
1735-3238
2476-6038
1
2
2005
06
22
تحلیل رویکرد کامپیوتری به فلسفهی علم
23
38
FA
حمیدضا
آیت اللهی
دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی
ارش
موسوی
دانش آموخته دانشگاه صنعتی شریف
10.22054/wph.2005.6659
دو جریان عمده در فلسفهی علم قرن بیستم هر یک با ضعفهایی مواجه بودهاند. مدل منطقی علم فاقد باورپذیری روانشناختی و تاریخی است و مدل تاریخی علم فاقد دقت تحلیلی، فلسفهی کامپیوتری علم بر نهاد جوانی است که اینک، در ابتدای قرن بیست و یکم، میکوشد عناصری از هر دوی این رویکردها را در یک مدل کامپیوتری دقیق و باورپذیر از علم تلفیق کند. مقالهی حاضر ابتدا با تأکید بر آرای یکی از مهمترین پیشروان این مکتب، پاول تاگارد، به ارائهی نمایی کلی از رویکرد کامپیوتری به فلسفهی علم میپردازد، در این قسمت تلقی بنیادی این رویکرد از ماهیت ذهن، ماهیت فلسفه و روش آن و درهم تنیدگی وقیق این دیدگاه با علوم شناختی مورد بحث قرار گرفته و دستاوردهای مهم فلسفهی کامپیوتری علم در طی عمر کوتاهش معرفی شده است. مقاله سپس فهرستی از مشکلات پیشاروی تحقیقات کامپیوتری – فلسفی را ارائه کرده و به نقد و ارزیابی کاستیهای اساسی مدل کامپیوتری از علم میپردازد.
فلسفهی کامپیوتری علم,علوم شناختی,پردازش اطلاعات,ساختارهای دادهای,الگوریتم
https://wph.atu.ac.ir/article_6659.html
https://wph.atu.ac.ir/article_6659_95bb8eb112a7613474a70d3b04907e2d.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
حکمت و فلسفه
1735-3238
2476-6038
1
2
2005
06
22
رد واجب الوجود در فلسفهی سارتر (یک بررسی انتقادی)
39
48
FA
هدایت
علوی تبار
استادیار دانشگاه علامه طباطبائی
alavitabar@yahoo.com
10.22054/wph.2005.6660
سارتر وجود را کاملاً غیرضروری میداند و معتقد است که هیچ موجودی از هیچ ضرورتی برخوردار نیست. بنابراین خدا، که در تفکر دینی موجودی ضروری و واجب دانسته میشود، نمیتواند وجود داشته باشد. او دو استدلال در رد وجود خدا، بهعنوان واجب الوجود، مطرح میکند. در استدلال اول ضرورت علّی وجود خدا و در استدلال دوم ضرورت منطقی وجود او را رد میکند. در این مقاله به شرح این دو استدلال و نقد آنها پرداخته میشود.
خدا,عدم ضرورت,واجب الوجود,ضرورت علی,ضرورت منطقی
https://wph.atu.ac.ir/article_6660.html
https://wph.atu.ac.ir/article_6660_73c15589f5951021db462ee41dbdc535.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
حکمت و فلسفه
1735-3238
2476-6038
1
2
2005
06
22
Universalizability and Practical Identity
7
17
FA
سوزان
بابیت
هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
10.22054/wph.2005.6907
https://wph.atu.ac.ir/article_6907.html
https://wph.atu.ac.ir/article_6907_acccf61af6015cf799902a1f0c53d397.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
حکمت و فلسفه
1735-3238
2476-6038
1
2
2005
06
22
Kant on the Rationality of Moral Judgment
18
30
FA
کوستاس
کوکوزلیس
Goldsmiths College, University of London
10.22054/wph.2005.6908
https://wph.atu.ac.ir/article_6908.html
https://wph.atu.ac.ir/article_6908_b8edcb9bfd472040c04afa86bafc4aa5.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
حکمت و فلسفه
1735-3238
2476-6038
1
2
2005
06
22
Kant's Four Notions of Freedom
31
48
FA
مارتین
فرانسیسکو فریک
هیئت علمی دانشگاه مکزیک
10.22054/wph.2005.6909
https://wph.atu.ac.ir/article_6909.html
https://wph.atu.ac.ir/article_6909_8d39432ab89a07cd88bf2cede9fad20e.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
حکمت و فلسفه
1735-3238
2476-6038
1
2
2005
06
22
Kant: Friend or Foe of the Believer? Plantinga and Other American Christian Responses to Kant's Epistemology
49
65
FA
اندرو
گوستافسون
هیئت علمی دانشگاه در آمریکا
10.22054/wph.2005.6910
https://wph.atu.ac.ir/article_6910.html
https://wph.atu.ac.ir/article_6910_89f643c25e5ddc3c6adf3b9aadcb10e6.pdf