ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل معرفتمحورانۀ مراتب ایمان در فلسفۀ ملاصدرا
مسئلة ذومراتببودن ایمان از مسائل مهم مبحث ایمان است و در اندیشة دینی قرآن جایگاه خاصی دارد. این مسئله که منبعث از آیات قرآنی است در تفسیر "ملاصدرا" (۹۷۹-۱۰۵۰ق/ ۱۵۷۱-۱۶۴۰م) نیز مورد توجه قرار گرفتهاست. ملاصدرا در این زمینه انقسامات مختلفی از ایمان را در مواضع مختلف بیان میکند، لیکن این تحقیق عهدهدار بررسی روششناختی و منسجم این مسئله بوده لذا به تحلیلی نظاممند که مبتنی بر نظریة ملاصدرا در بارة ماهیت ایمان است میپردازد. نظریة ملاصدرا در ماهیت ایمان، نظریهای معرفتگرایانه است و اصالت را در ایمان به علم و معرفت میدهد. برایناساس تحلیل مراتب ایمان، تحلیلی معرفتمحورانه را میطلبد.
مطابق تحلیل معرفتمحورانه، نخستین مرتبة ایمان که ایمان لفظی است، فاقد عنصر اساسی معرفت بوده و اطلاق ایمان بر آن، اطلاق مجازی است و تنها مفهوم فقهی اسلام بر آن حمل میگردد. مرتبة دوم که از آن به ایمان تقلیدی تعبیر شدهاست ایمان عوام است که دارای درجهای از معرفت است که به آن اعتقاد گفته میشود و آن معرفتی تقلیدی است که مشروط و تبعی است و درصورتی که منجر به عمل گردد دارای حقیقت ایمان است. مرتبة سوم، مرتبة ایمان برهانی است که ایمان خواص است و واجد معرفت یقینی است لیکن یقین آن در حد «علمالیقین»، نخستین مرتبة یقین، است. مرتبة چهارم، مرتبة ایمان کشفی است که خود دارای دو مرتبة «عینالیقین» و «حقالیقین» است. که به خواص خواص مؤمنان و اخصین از ایشان اختصاص دارد.
https://wph.atu.ac.ir/article_39_90c15f8fd7b1efee32a0c0babeaa0bbe.pdf
2014-06-22
7
28
مراتب ایمان
ایمان لفظی
ایمان تقلیدی (ایمان عوام)
ایمان برهانی (ایمان خواص)
ایمان کشفی
علمالیقین
عینالیقین
حقالیقین
سید محمد کاظم
علوی
alavismk@yahoo.com
1
استادیار فلسفه دانشگاه حکیم سبزواری
AUTHOR
آشتیانی، سیدجلالالدین (۱۳۸۰ش) شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، قم: بوستان کتاب قم.
1
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ ق الف)،الشفاء (المنطق)، البرهان، کتابخانه آیت الله مرعشی.
2
.........................................، (۱۴۰۴ ق ب)، الشفاء (المنطق)، الجدل، کتابخانه آیت الله مرعشی.
3
.........................................، (۱۴۱۸ق/ ۱۳۷۶ش)، الالهیات من کتاب الشفا، تحقیق:حسن حسن زادة آملی، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
4
ابنعربی، (بیتا)، الفتوحاتالمکیه، (۴جلدی)، بیروت: دار صادر.
5
ابن منظور، محمدبن مکرم (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: دارصادر.
6
ابویعلی، (بیتا)، مسند ابییعلی، تحقیق: حسین سلیم اسد، دمشق و بیروت: دارالمأمون للتراث.
7
احمدبنحنبل، (بیتا)، مسنداحمد، بیروت: دار صادر.
8
ایزدی، جنان، قراملکی، احد فرامرز، مصطفوی، زهرا و بهشتی احمد، (۱۳۸۸ش)، «الگوی روشی ملاصدرا در تحلیل مفهومی ایمان»، فصلنامة فلسفهی کلام اسلامی، دفتر اول، پاییز و زمستان ۱۳۸۸: صص۲۹-۴۴.
9
برقی،احمدبنمحمد(۱۳۷۰ق/ ۱۳۳۰ش)، المحاسن، تحقیق، تصحیح و تعلیق: سیدجلالالدین حسینی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
10
تفتازانی، سعدالدین(۱۴۰۹ق)،شرح المقاصد، مقدمه، تحقیق و تعلیق: عبدالرحمن عمیره، قم: الشریف الرضی.
11
تلمسانی، عفیفالدین سلیمان (۱۳۷۱ ش)، شرح منازلالسائرین الی الحقالمبین، قم: انتشارات بیدار.
12
جوادی، محسن (۱۳۷۶ش)، نظریة ایمان در عرصة کلام و قرآن، قم: معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی.
13
جوادی آملی، عبدالله (فروردین ۱۳۷۵ش)، «حکمت متعالیه، مجموعهی فهم و شهود»، خردنامة صدرا، شمارة ۳: صص23-۳۱.
14
حر عاملی (۱۴۱۴ق)، وسائلالشیعه، (۳۰جلد)، قم: مؤسسة آلالبیت علیهمالسلام لإحیاء التراث.
15
خواجه عبدالله انصاری (۱۴۱۷ق)، منازل السائرین الی الحقالمبین، تصحیح: محمد خواجوی، تهران: دارالعلم.
16
سبحانی، جعفر (۱۳۸۵ش)، الایمان و الکفر فی الکتاب و السنه، قم: مؤسسة امامصادق(ع).
17
سبزواری، حاج ملاهادی (۱۳۶۸ش)، فیالالهیات بالمعنیالاخص من کتاب شرح غررالفرائد، به اهتمام: مهدی محقق، تهران: دانشگاه تهران.
18
...................................، (۱۳۷۴- ۱۳۷۹ش)، شرح المنظومه، تصحیح و حواشی: حسن حسنزاده آملی، تحقیق: مسعودطالبی، تهران: نشر ناب.
19
سعیدیمهر، محمد (۱۳۷۷ ش)، آموزش کلام اسلامی، قم: انتشارات موسسه فرهنگی طه.
20
سید حیدر آملی (۱۳۶۸ش)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
21
شهید ثانی، زین الدین بن علی عاملی. (۱۴۰۹ق)، حقائق الایمان مع رسالتی الاقتصاد و العداله، تحقیق: سیدمهدی رجائی، قم: کتابخانهی آیت الله مرعشی.
22
شیخ اشراق، یحییبن حبش سهروردی. (۱۳۷۵ش)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه: هانری کربن،سید حسین نصر و نجفقلی حبیبی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
23
طباطبائی، سید محمدحسین (اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ش/ذیالقعده ۱۳۸۰ق)، صدرالدین شیرازی مجدد فلسفه اسلامی در قرن۱۱ هجری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
24
.........................................، (۱۴۱۷ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزة علمیه قم.
25
طبرسی،فضل بن حسن (۱۳۷۲ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
26
طوسی،خواجه نصیرالدین (۱۳۷۵ش)، شرحالاشارات و التنبیهات معالمحاکمات، قم: نشرالبلاغه.
27
علوی، سیدمحمد کاظم (۱۳۸۷)، «سه اصل تمایز در سه سنت فلسفی»، فصلنامة اندیشة دینی، ش ۲۹، زمستان ۱۳۸۷: صص ۳-۲۰.
28
.......................................، (۱۳۹۱)، «بررسی معناشناختی ایمان در تفسیر مواهب الرحمن»، فصلنامة اندیشة نوین دینی، ش ۲۸، بهار ۱۳۹۱: صص ۱۹۳-۲۱۲.
29
غزالی، ابوحامد محمد بن محمد، (بیتا)، احیاء علوم الدین، بیروت: دارالکتاب العربی.
30
قراملکی، احدفرامرز (۱۳۸۸ش)، روششناسی فلسفة ملاصدرا، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
31
کلینی، یعقوب بن اسحاق (۱۳۶۳ش)، کافی، تصحیح و تعلیق: علیاکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
32
لطیفی، رحیم، نجیبی، مهدی و حسینزاده، علیمحمد (بهار ۱۳۸۱ش)، «ایمان [۱]»، کلام اسلامی، ش ۴۱، مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق (ع)، صص: ۱۳۷-۱۴۹.
33
مجتهد شبستری، محمد (۱۳۸۰ش)، «ایمان»، دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، زیرنظر: کاظم موسوی بجنوردی، تهران: مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
34
مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳ق/ ۱۹۸۳م)، بحارالانوار، تحقیق: علیاکبر غفاری، بیروت: مؤسسه الوفاء.
35
مطهری، مرتضی، (۱۳۶۲ش)، خدمات متقابل ایران و اسلام، تهران: انتشارات صدرا، چاپ دوازدهم.
36
مکی، ابوطالب (۱۴۱۷ق)، قوت القلوب فی معامله المحبوب، بیروت: دارالکتب العلمیه.
37
ملاصدرا،محمدبن ابراهیم، (صدرالمتألهین شیرازی)(۱۳۵۴ش)،المبدأوالمعاد، تصحیح:سید جلالالدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
38
....................، (۱۳۶۰ش الف)، اسرارالآیات، مقدمه و تصحیح:محمد خواجوی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
39
....................، (۱۳۶۰ش ب)، الشواهدالربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح: سید جلالالدین آشتیانی، تهران: المرکز الجامعی للنشر (مرکز نشر دانشگاهی).
40
.....................، (۱۹۸۱م)، اسفار (الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه)، (۹ جلد)، بیروت: داراحیاء التراث، چاپ سوم.
41
.....................، ([۱۳۶۱ش] الف)، ایقاظ النائمین، مقدمه و تصحیح: محسن مؤیدی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
42
.....................، (۱۳۶۱ش ب)، العرشیه، تصحیح: غلامحسین آهنی، تهران: مولی.
43
.....................، (۱۳۶۳ش)، مفاتیحالغیب، مقدمه و تصحیح: محمد خواجوی، تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگی.
44
.....................، (۱۳۶۶ش)،تفسیر القرآن الکریم (تفسیر صدرا)، (۷ جلد)، تحقیق: محمد خواجوی، قم: انتشارات بیدار، چاپ دوم.
45
.....................، (۱۳۷۵ش)،مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تصحیح: احمد ناجی اصفهانی، تهران: انتشارات حکمت.
46
......................، (۱۳۸۱ش)، کسر اصنام الجاهلیه، مقدمه و تصحیح: محسن جهانگیری، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
47
نصر، سیدحسین (۱۳۸۲ش)، صدرالمتألهین شیرازی و حکمت متعالیه، ترجمۀ حسین سوزنچی، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهرودی.
48
Gardet, L., “Iman”, (1986) In Encyclopaedia of Islam, 2nd Edition, Volume 3, Leiden & London: E. J. Brill & Luzac & Co.
49
Izutsu, Toshihiko, (2006), The Concept of Belief in Islamic Theology, A Semantic Analysis of Iman and Islam, Kuala Lumpor: Islamic Book Trust.
50
ORIGINAL_ARTICLE
برهان صدّیقین به روایت حکیم صهبا و جایگاه آن در حکمت متعالیۀ صدرایی
در پی تدوین آموزة «برهان صدیقین» و نگرش به ساحت واجبالوجود از رهگذر وجود صرف که اولینبار توسط "ابن سینا" پیریزی شد (شیرازی، 1378،ج6،ص27)، حکمای بزرگی بدین مهم پرداختند و تقریرهای گوناگونی از آن عرضه داشتند. بزرگ حکیم جهان اسلام، "صدر الدین محمد شیرازی" با وصول به اصل اصالت وجود و جعل وجود به تقریری نو از آن دست یازید. تقریر وی که بر بنیاد وحدت تشکیکی وجود بنا نهاده شده بود، بعدا توسط شارحانش از حوزۀ وحدت تشکیکی به وحدت شخصی توسعه یافت و قرائتهای بدیعی از آن عرضه شد. عارف حکیم "آقا محمدرضا قمشهای" از زمرۀ این حکما است که با بهرهوری از مبانی عرفانی "ابن عربی" و شارحانش به قرائتی نو دست یافته است، نوشتار حاضر کوششی جهت بازنمایی دقیق فلسفی این تقریر است و در پی تقریر آن در صدد است که به وجوه خلل آن بر بنیاد دستگاه تشکیکی حکمت صدرایی اشاره کند.
https://wph.atu.ac.ir/article_40_4645f30a4b193c78963d97926526993c.pdf
2014-06-22
29
42
وجود
اشتراک وجود
وحدت تشکیکی
وحدت شخصی
برهان صدیقین
حامد
ناجی اصفهانی
hamed.naji@gmail.com
1
استادیار فلسفه دانشگاه اصفهان
AUTHOR
قمشهای. محمدرضا (1378). مجموعه آثار حکیم صهبا.تحقیق حامد ناجی اصفهانی. اصفهان:کانون پژوهش.
1
قیصری. داود (1375). شرح فصوص الحکم. تحقیق سیدجلالالدین آشتیانی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
2
شیرازی. صدرالدین(1378 ق). الاسفار. 9ج. قم: المصطفوی.
3
............................ (1361). ایقاظ النائمین. تحقیق محسن مؤیدی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
4
............................ (1360). اسرار الایات. تحقیق محمدخواجوی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
5
............................ (1315). تعلیقه حکمه الاشراق (درحاشیه حکمه الاشراق). تهران: چاپ سنگی.
6
سبزواری.ملاهادی (1348). شرح غرر الفرائد. تحقیق مهدی محقق،تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
7
نراقی.ملامهدی (1357). قره العیون. منتخبات آثار حکمای الهی ایران، تحقیق سیدجلالالدین آشتیانی. ج3. انجمن فلسفی مشهد.
8
ORIGINAL_ARTICLE
روح «معنا» در تفکر ابنعربی
«معنا» در اندیشة "ابنعربی"، حقیقتی کلی و مشترک میان مراتب معنایی یک واژه است. هر واژه مراتبی را از معنا دارا است که به صورت حقیقی بر همة آنها صدق میکند. این حقیقت مشترک، روح واحد حاکم بر معانی یک واژه را شکل میدهد. این نظریه، بر آیات الاهیاتی قرآن (آیات ناظر به اوصاف خدا) تطبیق میکند و براساس آن، نسبت محمولات این آیات به موضوع آن یعنی خدا، حقیقی و خالی از مجاز است. محمولات تشبیهی آیات الاهیاتی، پس از انصراف معنا از عوارض ناسوتی و امکانی، به خدا نسبت داده میشوند. در فهم این نظریه، مباحث هستیشناسانه ابنعربی بسیار مهم مینماید. این نظریه، در فهم و تفسیر متون الاهیاتی قرآن تأثیرگذار است. هدف این نوشتار، تبیین نظریة ابنعربی در باب ماهیت معنا جهت معناشناسی محمولات الاهیاتی قرآن و ارائة ثمرات عملی این نظریه است
https://wph.atu.ac.ir/article_41_b9a1de95e1e37012fb287aa09f2582e8.pdf
2014-06-22
45
60
معنا
محمولات تشبیهی
روح معنا
آیات الاهیاتی
مسعود
حاجی ربیع
mhajirabi@yahoo.com
1
استادیارعارفان اسلامی دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
محمد
فنایی اشکوری
eshkevari@qabas.net
2
دانشیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
AUTHOR
ابنترکه. صائنالدین (1360).تمهید القواعد. مقدمه و تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفة اسلامی.
1
ابنعربی. محیالدین (1988م). تنبیهات علی علوالحقیقه المحمدیه. تحقیق حسن محمود، قاهره: مطبعه عالم الفکر.
2
...............................، (بیتا). الفتوحات المکیه، بیروت: دار صادر.
3
استیور. دان (1384). فلسفه زبان دینی، ترجمة ابوالفضل ساجدی، قم: نشر ادیان.
4
آشتیانی. سیدجلالالدین (1372).شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، قم: بوستان کتاب.
5
آملی. سیدحیدر (1368). جامع الاسرار و منبع الانوار، تصحیح هنری کربن و عثمان یحیی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی ـ انجمن ایران شناسی فرانسه.
6
جامی. عبدالرحمان (1370). نقدالنصوص فی شرح نقش الفصوص، مقدمة ویلیام چیتیک، تهران: موسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
7
جندی. مؤیدالدین (1361). شرح فصوص الحکم. تصحیح سید جلال الدین آشتیانی. مشهد: دانشگاه مشهد.
8
خمینی. روحالله (1372). آداب الصلوه، تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امامخمینی.
9
رخشاد. محمدحسین (1382)، در محضر آیت الله بهجت. قم: موسسة فرهنگی سماء.
10
ساجدی. ابوالفضل (1383).زبان دین و قرآن. قم: موسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
11
شاکر. محمدرضا (1376)، روشهای تأویل قرآن. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیه قم.
12
صدرالدین شیرازی. محمدبنابراهیم (1362). مفاتیحالغیب. تصحیح محمدخواجوی. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
13
طباطبائی. محمدحسین (1393ق). المیزان فی تفسیرالقرآن. تهران: انتشارات اسماعیلیان.
14
علیزمانی. امیرعباس (1375). زبان دین. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
15
............................... . (1381).خدا، زبان و معنا. قم: انجمن معارف اسلامی ایران.
16
فیضکاشانی. ملامحسن (1377). علم الیقین. قم: انتشارات بیدار.
17
قاشانی. عبدالرزاق (1407ق).شرح علی فصوص الحکم. مصر: شرکه مکتبه مصطفیالبابی.
18
قدسی. احمد (1420 ق). انوار الاصول ( تقریرات درس خارج آیت الله مکارم). قم: انتشارات نسل جوان.
19
قمی. شیخ عباس (1371). مفاتیح الجنان. تهران: دفتر نشر فرهنگاسلامی.
20
قیصری. داود (1411ق).مطلع خصوص الکلم فی معانی فصوص الحکم. تصحیح محمدحسن ساعدی. قم: منشورات اعلامالهدی.
21
یزدانپناه. سید یدالله (1388). مبانی و اصول عرفان نظری. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امامخمینی.
22
.............................. . (بیتا).جزوه رمز و راز تأویل عرفانی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امامخمینی.
23
ORIGINAL_ARTICLE
تصویر خدا در اندیشۀ دو حکیم مسلمان (ناصرخسرو و سنایی)
سیمای خداوند در هر فرهنگ و تمدنی بهگونهای خاص ترسیم شدهاست. این تصویر از خدا که زاییدۀ باورها و عقاید خاص یک مکتب یا اندیشه است بهصورتی مستقیم در افکار و اعمال افراد و نیز ساخت ایدئولوژی و جهانبینی آنها تأثیرگذار است. تلاش ما در این نوشتار بر این خواهد بود تا به بررسی و مقایسه تصویر خداوند در نگاه دو حکیم مسلمان یعنی "ناصرخسرو قبادیانی" و "سنایی غزنوی" بپردازیم تا از این رهگذر بتوانیم نقاط افتراق و اشتراک این دو اندیشمند را دریابیم و آنگاه به تجزیهوتحلیل عوامل مؤثر بر این طرز تلقیها بپردازیم.
https://wph.atu.ac.ir/article_42_78ad50227bca02d75ae919f052ff9f6a.pdf
2014-06-22
61
74
ناصرخسرو
سنایی
رؤیت الهی
تنزیه و تقدیس
کلام
فلسفه
مجتبی
مجرد
mojarrad_mojtaba@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
عبداله
رادمرد
abdradmard@yahoo.com
2
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
پورجوادی، نصرالله (۱۳۷۵)، رؤیت ماه در آسمان(بررسی تاریخی مسئلۀ لقاء الله در کلام و تصوف)، تهران: مرکز نشردانشگاهی.
1
حلبی، علیاصغر (۱۳۷۶)، تاریخ علم کلام در ایران و جهان، تهران: اساطیر.
2
درگاهی، محمود (۱۳۷۳)، طلایهدارطریقت: نقد و شرح شعر و اندیشه سنایی با گزیدهایی از حدیقه الحقیقه، تهران و کرمان: ستارگان و خواجوی کرمانی.
3
دشتی، علی (۱۳۶۲)، تصویری از ناصرخسرو، به کوشش مهدی ماحوزی، تهران: انتشارات جاویدان.
4
دفتری، فرهاد (۱۳۸۱)، اسماعیلیه(مجموعه مقالات)، با مقدمه فرهاد دفتری، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
5
زرقانی، سید مهدی (۱۳۸۱)، زلفعالمسوز: دربارۀ منظومه فکری سنایی غزنوی، تهران: نشر روزگار.
6
سنایی، مجدود بنآدم (۱۳۸۷)، حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه، تصحیح محمد روشن، تهران: نگاه.
7
................................. (۱۳۶۰)، مثنویهای حکیم سنایی به انضمام شرح سیر العبادالیالمعاد، تصحیح و مقدمۀ محمد تقی مدرس رضوی، تهران: انتشارات بابک.
8
فتوحی رودمعجنی، محمود (۱۳۸۵)، بلاغت تصویر، تهران: سخن.
9
ناصرخسرو قبادیانی، ابومعین حمیدالدین (۱۳۳۲)، جامعالحکمتین، به تصحیح هانری کربن و
10
محمدمعین، تهران: انستیتو ایرانشناسی دانشگاه پاریس.
11
................................. (۱۳۵۳)، دیوان، به تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق، تهران: انتشارات دانشگاه تهران(جلد اول).
12
................................ (۱۳۳۹)، دیوان به ضمیمۀ روشنایی نامه و سعادتنامه، با مقدمۀ
13
م- درویش، تهران: انتشارات علمی.
14
.................................. (بیتا)، زادالمسافرین، به تصحیح محمد بذلالرحمن، تهران: انتشارات کتابفروشی محمودی.
15
.................................. (۱۳۶۳)، گشایش و رهایش، تصحیح سعید نفیسی، بیجا، جامی.
16
میبدی، رشیدالدین (۱۳۷۱)، کشفالاسرار و عده الابرار، به تصحیح علیاصغر حکمت، تهران: امیرکبیر.
17
هانسبرگر، آلیس سی (۱۳۸۰)، ناصرخسرو لعل بدخشان، ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران: نشر و پژوهش فرزانروز.
18
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه «زمان» در نزد دهریون
«دهر» معّرب کلمۀ زمان و معادل روزگار است. اصطلاح دهریون در اواخر دورهی ساسانی، ازسوی اعراب مسلمان به پیروان آیین زروانیسم (Zorvanism)1 اطلاق شدهاست. این تفکر اعتقادی، کیشی انحرافی از دین زرتشتی بوده که با پیراستن عناصر اسطورهای و ماورائی، به مبدأیی مطلق به نام زُروان (Zorvan)2 قائل شدهاست. دراین دیدگاه وحدتانگار، زروان همان زمان مطلق و ازلی است که بهعنوان خالق همهی پدیدارهای عالم بهشمار میرود. برایناساس، تفکر دهریگری با نفی روز رستاخیز و سلب اختیار از انسان، تفکری جبرانگار و الحادی محسوب شده که از جهت طبیعتگرایی و انکار عوامل ماورایی، با تفکر مادّهباوری قابل مقایسه خواهد بود.
https://wph.atu.ac.ir/article_43_83fd5ed3984b05c75b4e6d1ada3a01b1.pdf
2014-06-22
75
86
: دهریون
زمان
زُروان
زُروانیسم
زرتشت
امپدکلس
صابئین
مادّهباوری
یحیی
صولتی چشمه ماهی
solati_yahya@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
حسین
کلباسی اشتری
hkashtari@yahoo.com
2
استاد فلشفه دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
آسین پالاسیوس. میگل (1386). فلسفه عرفانی ابنمسرّه و پیروانش. ترجمۀ فریدالدین رادمهر. تهران: نشرمرکز.
1
آموزگار. ژاله (1374). تاریخ اساطیری ایران، تهران: انتشارات سمت.
2
استادی. رضا (1374). مقدمهای بر مللونهل. قم: انتشارات اسلامی.
3
اشعری. ابوالحسن (1358). هفتادوسه ملت. ترجمهوتصحیح محمد جواد مشکور. تهران: انتشارات عطایی.
4
اشعریقمی. سعد بن عبدالله ابی خلف (1371). تاریخ عقاید و مذاهب شیعه (المقالات والفرق). به تصحیح محمد جواد مشکور و ترجمه یوسف فضایی. تهران: انتشارات عطایی.
5
الک. ویکتور (بیتا). تأثیر صابئین حرانّ. بیروت: انتشارات العلوم الانسانیه فی المجامعه اللبنانیه.
6
سجادی. سیدجعفر (1338). فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی. تهران: انتشارات سعدی.
7
سویمی. جی (بیتا). اساطیر ملل آسیایی. ترجمه محمود رحمانی و خسرو پور حسینی. تهران: انتشارات یاریار.
8
شیپمان. کلاوس (1385) مبنای تاریخ ساسانیان. ترجمه کیکاوس جهانداری. تهران: انتشارات مجموعه مطالعات ایران باستان.
9
شهرستانی. عبدالکریم (۱۳۵۰) ملل ونهل. به تصحیح سید محمدرضا جلالی نائینی و ترجمه افضلالدینصصدر ترکه اصفهانی، تهران: انتشارات اقبال.
10
زرینکوب. عبدالحسین (۱۳۵۷). جستجوی تصوف در ایران. تهران: انتشارات امیرکبیر.
11
زنر. آزسی (۱۳۸۴). زروان یا معمای زرتشتیگری. ترجمۀ تیمور قادری. تهران: انتشارات امیرکبیر.
12
حناالفاخوری. خلیلالجر (۱۳۵۸). تاریخ فلاسفه جهان اسلام. ترجمه عبدالمحمد آیتی. جلد دوم. تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی.
13
مشکور. محمدجواد (1377). خلاصه ادیان در تاریخ دینهای بزرگ. تهران: انتشارات شرق.
14
کریسینس. آرتور (۱۳۸۵). ایران در زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید یاسمی. تهران: انتشارات صدای معاصر.
15
Weber, Alferd (1896), History Of Philosphy, Charles Scribners: New York.
16
Zaehner, R.c (1955), Zurvan A Zoroastrian Dilemma Bilbo &Tannen, Publication New York
17
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و نقد آموزه تجسّد در مسیحیت
آموزة «تجسّد» یکی از باورهای اساسی راست کیشی مسیحی است که اصول دیگری چون تثلیث و فدیه مبتنی بر آن است این عقیده، از آغاز با مجادلات کلامی متعددی دربارۀ ماهیت و چگونگی اتحاد دو طبیعت انسانی و الهی در عیسی مسیح و نحوۀ کاربرد زبان شناختی آن، در قرون متأخر مواجه بوده است. در این مقاله، ابتدا منشأ پیدایش نظریه تجسّد و شواهدی بر طبیعت انسانی و الوهی مسیح، از منبع اصلی مسیحیت یعنی کتاب مقدس و نیز اعتقادنامه کالسدون بررسی شده و سپس دو رویکرد عمده اندیشمندان مسیحی درباره آن، یعنی مفهوم حقیقی و مجازی، تبیینگردیده و در نهایت نقدهایی بر رویکرد اول مانند: نامفهومبودن، متناقضبودن و . . . مطرح شدهاست.
https://wph.atu.ac.ir/article_44_b9a21050024c2750012f61ad00785945.pdf
2014-06-22
87
102
تجسّد
طبیعت الهی
طبیعت انسانی
ذات متناقض
اتحاد
مفهوم حقیقی
مجازی
محمد کاظم
رضا زاده جودی
mkrjoudi@yahoo.com
1
استادیار فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
AUTHOR
آشتیانی، سیدجلالالدین (۱۳۸۰ش) شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، قم: بوستان کتاب قم.
1
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ ق الف)،الشفاء (المنطق)، البرهان، کتابخانه آیت الله مرعشی.
2
.........................................، (۱۴۰۴ ق ب)، الشفاء (المنطق)، الجدل، کتابخانه آیت الله مرعشی.
3
.........................................، (۱۴۱۸ق/ ۱۳۷۶ش)، الالهیات من کتاب الشفا، تحقیق:حسن حسن زادة آملی، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
4
ابنعربی، (بیتا)، الفتوحاتالمکیه، (۴جلدی)، بیروت: دار صادر.
5
ابن منظور، محمدبن مکرم (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: دارصادر.
6
ابویعلی، (بیتا)، مسند ابییعلی، تحقیق: حسین سلیم اسد، دمشق و بیروت: دارالمأمون للتراث.
7
احمدبنحنبل، (بیتا)، مسنداحمد، بیروت: دار صادر.
8
ایزدی، جنان، قراملکی، احد فرامرز، مصطفوی، زهرا و بهشتی احمد، (۱۳۸۸ش)، «الگوی روشی ملاصدرا در تحلیل مفهومی ایمان»، فصلنامة فلسفهی کلام اسلامی، دفتر اول، پاییز و زمستان ۱۳۸۸: صص۲۹-۴۴.
9
برقی،احمدبنمحمد(۱۳۷۰ق/ ۱۳۳۰ش)، المحاسن، تحقیق، تصحیح و تعلیق: سیدجلالالدین حسینی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
10
تفتازانی، سعدالدین(۱۴۰۹ق)،شرح المقاصد، مقدمه، تحقیق و تعلیق: عبدالرحمن عمیره، قم: الشریف الرضی.
11
تلمسانی، عفیفالدین سلیمان (۱۳۷۱ ش)، شرح منازلالسائرین الی الحقالمبین، قم: انتشارات بیدار.
12
جوادی، محسن (۱۳۷۶ش)، نظریة ایمان در عرصة کلام و قرآن، قم: معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی.
13
جوادی آملی، عبدالله (فروردین ۱۳۷۵ش)، «حکمت متعالیه، مجموعهی فهم و شهود»، خردنامة صدرا، شمارة ۳: صص23-۳۱.
14
حر عاملی (۱۴۱۴ق)، وسائلالشیعه، (۳۰جلد)، قم: مؤسسة آلالبیت علیهمالسلام لإحیاء التراث.
15
خواجه عبدالله انصاری (۱۴۱۷ق)، منازل السائرین الی الحقالمبین، تصحیح: محمد خواجوی، تهران: دارالعلم.
16
سبحانی، جعفر (۱۳۸۵ش)، الایمان و الکفر فی الکتاب و السنه، قم: مؤسسة امامصادق(ع).
17
سبزواری، حاج ملاهادی (۱۳۶۸ش)، فیالالهیات بالمعنیالاخص من کتاب شرح غررالفرائد، به اهتمام: مهدی محقق، تهران: دانشگاه تهران.
18
...................................، (۱۳۷۴- ۱۳۷۹ش)، شرح المنظومه، تصحیح و حواشی: حسن حسنزاده آملی، تحقیق: مسعودطالبی، تهران: نشر ناب.
19
سعیدیمهر، محمد (۱۳۷۷ ش)، آموزش کلام اسلامی، قم: انتشارات موسسه فرهنگی طه.
20
سید حیدر آملی (۱۳۶۸ش)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
21
شهید ثانی، زین الدین بن علی عاملی. (۱۴۰۹ق)، حقائق الایمان مع رسالتی الاقتصاد و العداله، تحقیق: سیدمهدی رجائی، قم: کتابخانهی آیت الله مرعشی.
22
شیخ اشراق، یحییبن حبش سهروردی. (۱۳۷۵ش)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه: هانری کربن،سید حسین نصر و نجفقلی حبیبی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
23
طباطبائی، سید محمدحسین (اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ش/ذیالقعده ۱۳۸۰ق)، صدرالدین شیرازی مجدد فلسفه اسلامی در قرن۱۱ هجری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
24
.........................................، (۱۴۱۷ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزة علمیه قم.
25
طبرسی،فضل بن حسن (۱۳۷۲ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
26
طوسی،خواجه نصیرالدین (۱۳۷۵ش)، شرحالاشارات و التنبیهات معالمحاکمات، قم: نشرالبلاغه.
27
علوی، سیدمحمد کاظم (۱۳۸۷)، «سه اصل تمایز در سه سنت فلسفی»، فصلنامة اندیشة دینی، ش ۲۹، زمستان ۱۳۸۷: صص ۳-۲۰.
28
.......................................، (۱۳۹۱)، «بررسی معناشناختی ایمان در تفسیر مواهب الرحمن»، فصلنامة اندیشة نوین دینی، ش ۲۸، بهار ۱۳۹۱: صص ۱۹۳-۲۱۲.
29
غزالی، ابوحامد محمد بن محمد، (بیتا)، احیاء علوم الدین، بیروت: دارالکتاب العربی.
30
قراملکی، احدفرامرز (۱۳۸۸ش)، روششناسی فلسفة ملاصدرا، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
31
کلینی، یعقوب بن اسحاق (۱۳۶۳ش)، کافی، تصحیح و تعلیق: علیاکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
32
لطیفی، رحیم، نجیبی، مهدی و حسینزاده، علیمحمد (بهار ۱۳۸۱ش)، «ایمان [۱]»، کلام اسلامی، ش ۴۱، مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق (ع)، صص: ۱۳۷-۱۴۹.
33
مجتهد شبستری، محمد (۱۳۸۰ش)، «ایمان»، دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، زیرنظر: کاظم موسوی بجنوردی، تهران: مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
34
مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳ق/ ۱۹۸۳م)، بحارالانوار، تحقیق: علیاکبر غفاری، بیروت: مؤسسه الوفاء.
35
مطهری، مرتضی، (۱۳۶۲ش)، خدمات متقابل ایران و اسلام، تهران: انتشارات صدرا، چاپ دوازدهم.
36
مکی، ابوطالب (۱۴۱۷ق)، قوت القلوب فی معامله المحبوب، بیروت: دارالکتب العلمیه.
37
ملاصدرا،محمدبن ابراهیم، (صدرالمتألهین شیرازی)(۱۳۵۴ش)،المبدأوالمعاد، تصحیح:سید جلالالدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
38
....................، (۱۳۶۰ش الف)، اسرارالآیات، مقدمه و تصحیح:محمد خواجوی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
39
....................، (۱۳۶۰ش ب)، الشواهدالربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح: سید جلالالدین آشتیانی، تهران: المرکز الجامعی للنشر (مرکز نشر دانشگاهی).
40
.....................، (۱۹۸۱م)، اسفار (الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه)، (۹ جلد)، بیروت: داراحیاء التراث، چاپ سوم.
41
.....................، ([۱۳۶۱ش] الف)، ایقاظ النائمین، مقدمه و تصحیح: محسن مؤیدی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
42
.....................، (۱۳۶۱ش ب)، العرشیه، تصحیح: غلامحسین آهنی، تهران: مولی.
43
.....................، (۱۳۶۳ش)، مفاتیحالغیب، مقدمه و تصحیح: محمد خواجوی، تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگی.
44
.....................، (۱۳۶۶ش)،تفسیر القرآن الکریم (تفسیر صدرا)، (۷ جلد)، تحقیق: محمد خواجوی، قم: انتشارات بیدار، چاپ دوم.
45
.....................، (۱۳۷۵ش)،مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تصحیح: احمد ناجی اصفهانی، تهران: انتشارات حکمت.
46
......................، (۱۳۸۱ش)، کسر اصنام الجاهلیه، مقدمه و تصحیح: محسن جهانگیری، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
47
نصر، سیدحسین (۱۳۸۲ش)، صدرالمتألهین شیرازی و حکمت متعالیه، ترجمۀ حسین سوزنچی، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهرودی.
48
Gardet, L., “Iman”, (1986) In Encyclopaedia of Islam, 2nd Edition, Volume 3, Leiden & London: E. J. Brill & Luzac & Co.
49
Izutsu, Toshihiko, (2006), The Concept of Belief in Islamic Theology, A Semantic Analysis of Iman and Islam, Kuala Lumpor: Islamic Book Trust.
50
ORIGINAL_ARTICLE
ملزومات و نتایج فلسفی صنعت تبلیغات در رسانهها
تصور قالبی از رسانههای جمعی این است که رسانهها، ابزاری برای ارسالِ اخبار و توسعۀ ارتباطات هستند که کارکردشان اطلاعرسانی، سرگرمی و اشاعۀ کدهای اخلاقی برای مردم است. در این مقاله، عمدتاً با تکیه بر دیدگاهها و رهیافتهای "هایدگر" و "مارکس" دربارۀ تکنولوژی، به ارایۀ تحلیلی از صنعت رسانه و رابطۀ آن با تبلیغات خواهیم پرداخت که این تصور را زیر سؤال برده و نشان میدهد که صنعت تبلیغات، مستلزم نوعی نگاه خاص به عالم است که ملزومات و پیامدهای فلسفی خاصی خواهد داشت و رسانه در دنیای جدید، از نظر ساختاری به شکلی بهوجود آمدهاست که تحتتأثیر مناسبات اجتماعی، بهصورت یک ابزار تبلیغاتی عمل میکند.
https://wph.atu.ac.ir/article_45_61ddd68ffcb99376df968c7fa96c8e43.pdf
2014-06-22
103
119
تبلیغات
رسانه
تبلیغات رسانهای
هایدگر و تکنولوژی
مارکس و ماشین
علیرضا
منصوری
a_mansourius@yahoo.com
1
استادیار فلسفه علم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
مکنزی، دونالد (۱۹۸۴)، «مارکس و ماشین»، در فلسفۀ تکنولوژی، ترجمۀ اعتماد، شاپور، تهران: نشر مرکز.
1
میل، جان استوارت (۱۸۵۹/۱۳۳۸)، رساله دربارۀ آزادی، ترجمۀ جواد شیخالاسلامی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
2
هایدگر، مارتین (۱۹۵۴)، «پرسش از تکنولوژی»، ترجمۀ شاپور اعتماد، در فلسفۀ تکنولوژی، تهران:نشر مرکز.
3
Chomsky, N. (1967), “The Responsibility of Intellectuals”, The New York Review of Books, February 23.
4
Dreyfus H., & Spinosa C. (1997), “Highway Bridges and Feasts: Heidegger and Borgmann on How to Affirm Technology”, in Scharff R. C. & Dusek V. (2003), Philosophy of Technology: the technological condition: an anthology, Blackwell Publishing, pp.315-325.
5
Ellul, J. (1954/1964), “On the Aims of a Philosophy of Technology”, in Scharff R. C. & Dusek V. ( 2003), Philosophy of Technology: the technological condition: an anthology, Blackwell Publishing, pp.182-183.
6
Ellul, J. (1954/1964), The Technological Society. New York: Vintage Books.
7
Feenberg, A. (1999), “Critical Evaluation of Heidegger and Borgmann”, in in Scharff R. C. & DusekV. (2003), Philosophy of Technology: the technological condition: an anthology, Blackwell Publishing, pp.327-337.
8
Herman E. & Chomsky N. (1988),Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media, Pantheon Books, New York.
9
Jonas, H. (1979), “Toward a Philosophy of Technology”, in Scharff R. C. & DusekV. (2003), Philosophy of Technology: the technological condition: an anthology, Blackwell Publishing, pp.191-204.
10
Kline ,S. J. (1985), “What is Technology”, in Scharff R. C. & Dusek V. (2003), Philosophy of Technology: the technological condition: an anthology, Blackwell Publishing, pp.210-212.
11