فلسفه
سیطره غریزه بر آگاهی در نقد نیچه به سوبژکتیویسم مدرن

محمد نژادایران

دوره 19، شماره 73 ، فروردین 1402، ، صفحه 211-232

https://doi.org/10.22054/wph.2023.61182.1980

چکیده
  این مقاله تلاش می‌کند تا انسان‌گرایی مدرن و جایگاه مفهوم سوژه را از نگاه نقادانة نیچه را با توجه به اهمیت و جایگاه غریزه درز مقایسه با آگاهی بررسی کند. انسان به‌مثابه سوژه و فاعل شناخت در متافیزیک مدرن از جایگاه ممتازی برخوردار است و اساساً مدرنیته پیوند گسست ناپذیری با سوژه و آگاهی دارد. نقد نیچه به مفهوم سوبژکتیو انسان مدرن و احیاء ...  بیشتر

گذر به ایده‌آلیسم عینی و تحقق شناخت و آگاهی در بستر پدیدارشناسی هگل

کاوه خورابه؛ احمد علی حیدری

دوره 16، شماره 64 ، دی 1399، ، صفحه 53-68

https://doi.org/10.22054/wph.2020.38750.1681

چکیده
  مسئلة شناخت یکی از مسائل مهمی است که فیسلوفان بر آن بوده‌اند تا با مواجهه به جهان واقعیت بیرون فرایند شناسایی و تعامل آن را با ذهن یا سوژة اندیشنده دریابند. در این فرایند آنچه مقدم بر شناخت است، مسئلة هستی‌شناختی واقعیت موجود است و تعامل سوژة اندیشنده با جهان بیرون. از آنجا که فیلسوفان میان شناخت و واقعیت فاصله انداخته و ذهن را ابزار ...  بیشتر

کشف مضمون آگاهی؛ راه گذار دکارت از آزادی به خود‌آیینی

مصطفی عابدی جیغه؛ محسن باقرزاده مشکی باف؛ محمد اصغری

دوره 16، شماره 61 ، فروردین 1399، ، صفحه 64-88

https://doi.org/10.22054/wph.2020.42079.1721

چکیده
  با توجه به جایگاه محوری «من اندیشنده» در فلسفۀ دکارت این پرسش پیش می‌آید که چگونه «من» به آزادی و خود‌آیینی دست می‌یابد و قانون جهان را با توجه به قانون عقلانی خویش بنا می‌نهد؟ دکارت به این پرسش، از طریق تمایز نهادن ساحت آگاهی از ساحت معرفت‌شناسی پاسخ می‌دهد. او در معرفت‌شناسی که سوژه به شناخت ابژه‌های مستقل اقدام می‌کند، ...  بیشتر

تحلیل و نقد تبیین دکارتی ِلاک درباره‌ی این باور و ارائه‌ی تبیینی بدیل مبتنی بر آموزه‌ی ویتگنشتاین متأخر «هر فردی در آگاهی از خودش خطاناپذیر است»

مهدی سلیمانی خورموجی؛ محمد کاظم علمی سولا

دوره 10، شماره 40 ، دی 1393، ، صفحه 117-144

چکیده
  ما بر این باوریم که: «آگاهی فرد نسبت به خودش خطاناپذیر است»، در‌حالی‌که آگاهی او نسبت به سایر چیزها و یا حتی آگاهی سایر افراد نسبت به او را خطاناپذیر نمی‌دانیم. چگونه می‌توان چنین عدمِ‌تقارنی را تبیین کرد؟ متداول‌ترین پاسخ، معمولاً مبتنی بر تبیین دکارتیِ لاک است. ما ابتدا، این تبیین را به چهار فرضیه فرو می‌کاهیم و سپس با آشکار ...  بیشتر

رابطة دین و دولت در نظام فلسفی هگل

حسن مهرنیا

دوره 7، شماره 25 ، فروردین 1390، ، صفحه 109-136

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5819

چکیده
  پس از آنکه آدمی پای به عالم هستی نهاد، همزمان دو مقولة مهم و اساسی به‌نام دین (یا ماوراء طبیعت) و دولت (طبیعت یا دنیا) توجه وی را به خود واداشت. از آن به‌بعد، این دو موضوع و دامنة شمول هریک از این مقولات مهم‌ترین مباحثی بوده‌اند که در طول اعصار و قرون متمادی همواره محل نزاع و اختلاف بشر بوده است. این نزاع‌ و درگیری‌ها در طول تاریخ دارای ...  بیشتر