فلسفه
شواهدی بر «اصالت ماهیت» نزد غیاث‌الدین منصور دشتکی از دیدگاه ملاصدرا

معصومه اسماعیلی

دوره 19، شماره 75 ، مهر 1402، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22054/wph.2023.64576.2032

چکیده
  ملاصدرا «اصالت وجود» را به‌عنوان مبنای حکمت متعالیه با ادلّه محکم اثبات نمود و با بررسی حکمای پیش از خود، مشائیان را قائل به اصالت وجود و اشراقیان را اصالت ماهوی نامید. هرچند نزد حکمای متقدّم مسئله‌ اصالت وجود یا ماهیت بدین‌گونه مطرح نبوده، لکن با بررسی آثار و عبارات ایشان می‌توان یکی از طرفین مسئله را به آنان نسبت داد. این ...  بیشتر

عینیت زمان در نگاه ابن‌سینا و کانت

اعلی تورانی؛ فاطمه دلشاد

دوره 8، شماره 30 ، تیر 1391، ، صفحه 103-114

https://doi.org/10.22054/wph.2012.5848

چکیده
  این مقاله در صدد نشان دادن عینیت وجود زمان از دیدگاه ابن‌سینا و کانت است. به این منظور، ابتدا دیدگاه این دو فیلسوف دربارۀ کلیات بررسی شده و چگونگی اخذ کلیات از امور حسی و خارجی که نشان‌دهندۀ اتصاف خارجی مفاهیم کلی است، بیان شده است. سپس، عینیت زمان و به دنبال آن چیستی زمان از دیدگاه این دو فیلسوف شرح داده شده است. زمان بر اساس تعریف ...  بیشتر

ارزیابی آراء برخی حکیمان درباب صدور یا جعل

منیره پلنگی

دوره 8، شماره 29 ، فروردین 1391، ، صفحه 47-76

https://doi.org/10.22054/wph.2012.5837

چکیده
  در این مقاله آراء متفکرانی که هرکدام بنوبه خود می‌تواند نماینده وحتی گاه مؤسس مکتب خاصی قلمداد شود، در زمینة جعل و صدور مورد ارزیابی قرار گرفته است. در آغاز به نظر می‌رسد که باید بتوانیم در یک تقسیم کلی حکماء را صرفاً در دو گروه جای دهیم: یک گروه آن‌هایی که در چارچوب کثرت و تباین وجودات، علیت و جعل را به معنای مرسوم آن تلقی کرده ولذا ...  بیشتر

معانی وجود از نظر توماس آکوئینی

حسن احمدی؛ مستانه کاکایی

دوره 7، شماره 27 ، مهر 1390، ، صفحه 73-86

https://doi.org/10.22054/wph.2011.5831

چکیده
  توماس آکوئینی برای «وجود» از واژة esse)) بهره می‌گیرد و در کتاب‌های مختلف خود معانی‌ای برای آن می‌آورد. در «جامع علم کلام»، وجود را به دو معنا می‌داند: ۱ـ فعل وجود داشتن، و ۲ـ رابط قضایا. توماس معنای دوم را برای خداوند نیز به کار می‌برد. در کتاب «دربارة وجود و ماهیت» نیز با تأثیر از ارسطو برای وجود دو معنا می‌آورد؛ وجود ...  بیشتر

حرکت جوهری و تکامل انسان در مکتب ملاصدرا

قدرت الله قربانی

دوره 5، شماره 18 ، تیر 1388، ، صفحه 55-76

https://doi.org/10.22054/wph.2009.6117

چکیده
  در پژوهش در باب حکمت استعلایی اسلام با نظریاتی از ملاصدرای شیرازی رو به رو میشویم. در اینجا سعی بر آن است تا بر مبنای نظریة «حرکت جوهری» او خلقت روح و تکامل بشر اثبات گردد. ملاصدرا در تکوین این نظریه چند اصل برجستهتر را مدنظر قرار داد که عبارتاند از: اصالت وجود، مراتب وجود، وحدت میان عاقل و معقول، خلقت ناسوتی هستی، خلقت جسمانی روح ...  بیشتر